Ege Denizi'nde 30 Ekim 2020 Cuma günü saat 14.51'de meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki deprem, Seferihisar ilçesi Doğanbey Mahallesi'nin 23 kilometre açığında ve 16,54 kilometre derinlikteki bir fayın kırılmasıyla oluştu. Yaklaşık 15 saniye süren bu yıkıcı sarsıntı, sığ zeminlerde büyük hasarlara yol açtı. Merkez üssüne yaklaşık 70 kilometre mesafedeki Bayraklı ve Bornova ilçelerinde, alüvyon zeminler üzerinde 9 bina tamamen veya kısmen yıkıldı. Olayın ardından, polis telsizlerinden gelen yıkım ihbarları üzerine bölgeye çok sayıda itfaiye, sağlık ve arama kurtarma ekibi yönlendirildi.
Can pazarı yaşandı
Deprem sonrası enkaz altında kalan çocukların yaşam mücadelesi, arama kurtarma ekiplerinin özverili çalışmaları sayesinde umut verici bir duruma dönüştü. Enkazdan kurtarılan 3 yaşındaki Ayda Gezgin, 14 yaşındaki Elif Perinçek, 16 yaşındaki İnci Okan ve 15 yaşındaki Günay Özışık gibi çocuklar, bu trajik olayda yaşamlarını kurtaran küçük kahramanlar olarak anıldı. Elif, 65 saat sonra kurtarılırken, Ayda 91 saat sonra çıkarıldı. Ne yazık ki, Ayda'nın annesi Fidan Gezgin depremde hayatını kaybetti. Arama kurtarma ekiplerinin toplamda 108 saat süren çalışmaları sonucunda, Bayraklı ilçesinde yıkılan apartmanlardan 107 kişi sağ olarak çıkarıldı. Sığacık Mahallesi’nde meydana gelen tsunami, sokakları yaklaşık 1 metre yüksekliğinde deniz suyu ile doldurdu. Bu olayda 1 kişi hayatını kaybederken, birçok tekne battı ve sahil boyunca yer alan evler hasar gördü.
Acı bilanço
İzmir depreminde 117 kişi hayatını kaybederken, 1035 kişi yaralandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, 1316 personelle birlikte 184 bin 509 binada hasar tespit çalışması gerçekleştirdi. Bu binalardan 9 bin 79'unun depremden etkilendiği belirlendi. Acil olarak yıkılmasına karar verilen 35 bina yıkıldı ve 175 bin 636 yapının hasarsız olduğu tespit edildi. Ağır hasarlı durumda olan 633 binadan 543’ü ise yıkıldı.
Tüm Türkiye İzmir'in yaralarını sarmaya çalıştı
Depremin ardından Türkiye, yaraların hızla sarılması için seferberlik ilan etti. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunda, arama kurtarma faaliyetlerinden binalardaki hasar tespit çalışmalarına kadar birçok hizmet hızla hayata geçirildi. Acil barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla 3 bin 20 çadır kuruldu ve geçici barınma merkezleri oluşturuldu. Bayraklı'daki Haydar Aliyev Caddesi'nde inşa edilen 493 konteynerlik yaşam alanı ise 26 Kasım 2020'de hizmete açıldı.
Sorumlular cezalandırıldı
Yıkılan binalarla ilgili olarak, müteahhitler, sürveyanlar, inşaat mühendisleri, mimarlar, yapı denetim şirketi yetkilileri, bina yöneticileri ve izinsiz tamirat yapan sanıklar hakkında "bilinçli taksirle birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olmak" suçlamasıyla dava açıldı. Depremde 36 kişinin en fazla can kaybının yaşandığı Rızabey Apartmanı'na ilişkin davada 13 sanığın yargılanması sürerken, Yağcıoğlu Apartmanı B Blok ile ilgili davada mahkeme, sanık müteahhit Şerafettin Ağar ve bina fenni mesulü Orhan Ayber'in "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi. Bu cezalar, istinafta 13 yıl 4 aya çıkarıldı. Doğanlar Apartmanı B Blok davasında ise tutuklu sanıklardan yapı müteahhidi Çetin Doğan 18 yıl, proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı 12 yıl hapis cezası aldı ve sanıkların tutukluluk hallerinin devamına hükmedildi. Tutuksuz sanık sürveyan Gündüz Uysal’a 4 yıl 5 ay 10 gün hapis cezası verilirken, firari yapı fenni mesulü Bedriye Işıldak’ın dosyası ayrıldı. Yılmaz Erbek Apartmanı B Blok davasında mahkeme, tek tutuklu sanık Mustafa Yılmaz'a 15 yıl hapis cezası verirken, inşaat mühendisi Ali Özsoy'a 10 yıl, yapı denetim şirketi yetkilileri Binay Bükey ve Eşref Pervis Toğulga ile fenni mesul Nurettin Bozdoğan’a da 7 yıl 6 ay hapis cezası verildi; 6 sanık beraat etti. Yargılama sürecinde 2 sanık hayatını kaybetti. Emrah Apartmanı'nda 30 kişinin ölümü ve 8 kişinin yaralanmasına dair davada 2 sanık, 14'er yıl 5'er ay hapis cezasına çarptırıldı. 10 kişinin yaralandığı Cumhuriyet Sitesi C Blok davasında ise tutuksuz 3 sanığa, yapı denetçisi ve fenni mesul için hapis cezası verildi. Depremde ölüm ve yaralanmalara yol açan Barış Sitesi ile ilgili ise şüphelilerin hayatta olmaması ve kimlik tespitinin yapılamaması nedeniyle dava açılamadı.
