ABD’de piyasa aktörlerinin uzun süredir beklemediği bir gelişmeyle karşı karşıya kalması, işlem haftasının ilk gününe büyük bir çöküşle başlanmasına neden oldu. ABD Başkanı Donald Trump’ın ani vergi tarifesi açıklamasının ardından finans piyasalarında yankısı uzun sürmeyecek gibi görünse de ilk etkileri küresel ölçekte kendini ciddi bir şekilde hissettirdi. Özellikle ABD borsalarında sabah saatlerinde başlayan sert satış dalgası, kısa sürede Asya ve Avrupa borsalarına da sıçradı. Bu gelişme, yatırımcılar arasında büyük bir panik havası yaratırken, bazı piyasalarda devre kesici uygulamalarının devreye alınmasına sebep oldu.
Asya Borsalarında Panik Havası: Kayıplar %5’i Aştı
Asya piyasaları, Trump’ın açıkladığı yeni gümrük vergisi tarifeleri sonrası günün ilk saatlerinde adeta kırmızıya büründü. Çin’deki hisse senedi piyasaları %5’in üzerinde bir düşüş yaşarken, bu sert dalgalanmanın etkileri diğer bölge ülkelerine de hızla yayıldı. Japonya, Singapur ve Almanya merkezli yatırımcıların da hisse senetlerinde ciddi kayıplar yaşadığı görüldü. Japon Nikkei endeksinde kayıplar %7’ye kadar çıkarken, Singapur borsasında da benzer oranlarda düşüşler gözlemlendi. Güney Kore’de ise %5’i aşan düşüş sonrası piyasaların daha fazla zarar görmesini engellemek adına devre kesici sistemi devreye alındı.
Piyasa uzmanlarına göre, özellikle Asya’daki bu sert düşüşlerin temel nedeni, Çin ile ABD arasında yeniden alevlenebileceği düşünülen ticaret savaşları. Bu tür bir ortamda yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesi, kısa vadede risk iştahının azalmasına ve hisse senedi piyasalarında dramatik hareketlerin yaşanmasına neden oldu.
Avrupa Borsalarında Kara Pazartesi: Endeksler Çakıldı
Trump’ın vergi politikası sadece Asya’yı değil, Avrupa piyasalarını da derinden etkiledi. Stoxx Europe 600 gösterge endeksi gün içerisinde %6,4 değer kaybederek 465 puana kadar geriledi. Bu oran, son yılların en sert günlük kayıplarından biri olarak kayıtlara geçti. Almanya’nın önde gelen borsa endeksi DAX 40 ise %7,5 oranında değer kaybederek 19.142 puana kadar düşerken, İngiltere'nin FTSE 100 endeksi de %4,9’luk düşüşle 7.658 puana geriledi.
Özellikle Almanya ve İngiltere merkezli yatırım kuruluşları, bu düşüşün arkasında sadece ABD’den gelen vergi haberlerinin olmadığını, aynı zamanda piyasalardaki genel tedirginlik ve yüksek oynaklık seviyelerinin de etkili olduğunu belirtti. Yatırımcılar, faiz oranlarının yönü, merkez bankalarının açıklamaları ve jeopolitik gelişmeleri dikkatle izlemeye devam ederken, gelen bu vergi haberi, adeta bir kıvılcım etkisi yarattı ve Avrupa piyasalarını altüst etti.
ABD’de Sert Başlangıç: Vadeli Endekslerde Yıkım
Pazartesi günü işlem gününe başlayan ABD borsaları, küresel piyasalarda yaşanan panik havasını çok daha sert bir şekilde hissetti. Açılış öncesinde yayımlanan vadeli endeks verileri bile düşüşün boyutunu ortaya koymaya yetti. Dow Jones Sanayi Endeksi %4,3 oranında değer kaybederken, S&P 500 endeksi %5 düşüş yaşadı. Teknoloji hisselerinin yoğunlukta olduğu Nasdaq 100 endeksinde ise bu oran %5,5’e kadar çıktı.
Piyasadaki bu düşüşün ardında yatan en temel neden, Trump yönetiminin beklenmedik şekilde devreye soktuğu yeni gümrük tarifeleri oldu. Bu tarifelerin özellikle Çin’den ithal edilen bazı stratejik ürünleri kapsadığı, bu durumun da ticaret ortaklıklarını zora sokabileceği endişesi, yatırımcılar arasında ciddi bir rahatsızlık yarattı. Piyasalardaki satış baskısı, ABD Merkez Bankası'nın olası adımları konusunda da belirsizliğe yol açtı.