Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, sık sık okulları ziyaret edip, öğrencilere sorular sorup, nasıl çalıştıkları ile ilgili bilgi alırdı. Atatürk Araştırmacısı Ahmet Gürel, okul ziyaretlerini anlattı…
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, İzmir’in Erkek ve Kız Liselerini ziyaret etmiştir. Bu ziyaretlerde, yanında İzmir Milletvekili Vasıf Bey, Kütahya Milletvekili Recep, Sinop Milletvekili Recep Zühtü, Yozgat Milletvekili Salih Bey, Genel Sekreter Tevfik, Başyaver Rasuhi Beyler bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı 1925 yılında, her iki okulu gezmiştir. Gazi, tüm okul ziyaretlerini habersiz yapmıştır.
01 Şubat 1931 Cumartesi öğleden önce, ‘İzmir Erkek Lisesi’ni ikinci kez ziyaret etmişlerdir. Öğrenciler, ziyaret sırasında derste bulunuyorlardı. Cumhurbaşkanı’nı Lise Müdür Yardımcısı Kemal Bey koridorda, Müdür Hilmi (Erdim) ve Nuri (Tozkoparan) Beyler odalarında karşılamışlardır. Beklemedik ziyaretten hem heyecan, hem onur ve kıvanç duymuşlardır. Cumhurbaşkanı, yanındakilerle birlikte önce Fransızca dersi olan beşinci sınıfa girmişlerdir. Sınıfta öğrencilere sorular sormuş ve sonra da nasıl çalıştıkları konusunda bilgi almıştır.
Buradan matematik dersi olan ikinci sınıfa geçmişlerdir. Cumhurbaşkanı, öğrencilerden birini tahtaya kaldırarak bir problem sormuş, öğrenci problemi doğru bir biçimde çözmüştür. (Bu anın dört fotoğrafı lisemizin tarihinde önemli bir yer tutar. Bu fotoğraftaki sınıf, benim okuduğum 1968 yılında mezun olduğum sınıfta çekilmiştir. Bu dört fotoğraf ta koleksiyonumdan okula kazandırılmıştır.) Daha sonra, Cumhurbaşkanı, üçüncü sınıfa girmiştir. Türkçe öğretmeni Avni Bey, o sırada dersinde Ziya Gökalp’i işliyordu. Cumhurbaşkanı, bir öğrenciye de şairin bir şiirini okutmuş ve şiirin anlamını öğrenciye sormuştur. Aldığı cevaptan çok memnun olan Cumhurbaşkanı, Ziya Gökalp hakkında kendisi de açıklamada bulunmuştur.
Cumhurbaşkanı, İzmir Erkek Lisesi’nde girdiği edebiyat dersinde öğretmen Esat Bey’in öğrencilerine verdiği ‘Menemen Olayı’ hakkındaki ödevleri izlemiştir. Öğrencilerden biri, inkılâbın faziletini esas alan ödevini okurken, Cumhurbaşkanı öğrencinin ileri sürdüğü fikirleri dikkatle dinlemiştir. Çok duygulanan Cumhurbaşkanı, teşekkür ederek sınıftan ayrılmıştır. Buradan da en küçük öğrencilerin okuduğu birinci sınıfa girmiş, yazı dersi gören öğrencilerle yakından ilgilenmişlerdir. Gazi okuldan ayrılırken, okul müdürü Hilmi Bey’e; “daha önce okula geldiklerini ancak bu sefer okulu çok değişmiş bulduğunu” belirterek, teşekkür etmiştir. Cumhurbaşkanı’nın okulda bulunduğunu öğrenen çevre halkının coşkun alkışlar arasında okuldan ayrılarak İzmir Kız Lisesi’ne gitmişlerdir.
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, okul önünde ‘İzmir Kız Lisesi’ Müdürü Haydar Bey ve öğretmenlerce karşılamıştır. Öğrenciler derste olduğu için, müdür odasında bir süre dinlenen Cumhurbaşkanı, okul hakkında bilgi almıştır. Bundan sonra Fransızca dersi olan beşinci sınıfa giren Cumhurbaşkanı, öğrencilerin çalışmasını izledikten sonra onlarla Fransızca konuşmuştur. İki öğrenciye metin okuttuktan sonra altıncı sınıfın Edebiyat dersine girmiş, öğrenci Naime’den ‘Saz Şairleri’ konusunu dinlemiştir. Cumhurbaşkanı, öğrencilere sorular sorduktan sonra, aldığı cevaplardan memnun olarak sınıftan ayrılmıştır. Oradan dördüncü ve ikinci sınıfların dersine giren Cumhurbaşkanı, bu sınıflarda öğrencilere geometri soruları sormuştur. Resim dersini izledikten sonra öğrencilerin yatakhanelerini, revir, kimya ve fizik laboratuvarlarını gezmiştir. Buradan yemekhaneye geçen Cumhurbaşkanı, öğrenciler için hazırlanmış yemeklerin mükemmel olduğunu görünce çok teşekkür etmiştir. Okul müdürünün yemek davetini, beraberindeki şahısların kalabalık oluşu nedeniyle kabul etmemiştir. Bir süre müdür yardımcısının odasında oturduktan sonra, okulun kütüphanesini gezmiştir. Kütüphanede beşinci sınıf öğrencisi Bedia’nın getirdiği okul anı defterine şunları yazmıştır:
“İzmir Kız Lisesinde gördüğüm düzen, özel bilgi ve milli terbiye vermek ve almaktaki büyük dikkat ve heyecandan çok memnun oldum. Öğrencilere çok teşekkür ederim.”
Gazi’nin, İzmir seyahatlerinde okul gezileri çok önemli bir yer tutar. Bornova Ziraat Mektebini; 4 kez, Kız Muallim Mektebini; 3 kez, İzmir Sanatlar Mektebini; 3 kez gezmiştir. Okul gezen yöneticilerin çoğalması özlemimle...