Bir zamanlar kibrit kutuların üzerinde bile 'yapabileceğin kadar değil, bakabileceğin kadar çocuk yap' uyarılarının yapıldığı Türkiye, her geçen yıl çocuğa hasret bir döneme doğru yol almaya başladı. Aydın'da her geçen düşen doğum oranları nedeniyle yaklaşık 400 binin üzerinde vatandaşın yaşadığı şehir merkezindeki bazı parklarda çocuklar yerine otlayan koyunlar yer almaya başladı.
Aydın’ın Efeler ilçesi Kemer Mahallesi’nde bulunan bir park, şehirdeki düşük doğurganlık hızının ve çocukların dijital oyuncaklara olan ilgisinin etkilerini gözler önüne serdi. Önceden çocuk sesleriyle dolup taşan parklar, son yıllarda sessizliğe büründü. Parklarda çocuk sesinin azalması, hem doğurganlık hızındaki düşüşün hem de çocukların dijital oyunlara olan düşkünlüğünün bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Türkiye Genelinde Düşen Doğurganlık Hızı
Türkiye’de doğurganlık hızı, son yıllarda önemli bir düşüş yaşadı. 2001 yılında bin kişi başına düşen canlı doğum sayısı binde 20,3 iken, 2023 yılında bu rakam binde 11,2’ye geriledi. Bu değişim, ülke genelinde doğum oranlarının ne denli azaldığını ortaya koyuyor. Türkiye’nin en verimli ve geçim kolaylığı yüksek illerinden biri olan Aydın, bu düşüşün etkilerini en çok hisseden illerden biri olarak dikkat çekiyor ve doğurganlık hızında 50. sırada yer alıyor.
Aydın’ın Doğurganlık Verileri ve Türkiye Genelindeki Karşılaştırma
Aydın’ın doğurganlık hızındaki düşüş, ülke genelindeki eğilimlerle paralellik gösteriyor. 2023 yılı verilerine göre, en yüksek kaba doğum hızına sahip iller sırasıyla Şanlıurfa (binde 24,8), Şırnak (binde 22,0) ve Mardin (binde 19,3) olarak belirlendi. En düşük doğurganlık hızları ise Zonguldak (binde 6,9), Bartın (binde 7,2) ve Karabük (binde 7,6) illerinde gözlemlendi.
Annelerin Yaş Ortalamasındaki Artış
Türkiye’de annelerin yaş ortalaması da giderek yükseliyor. 2001 yılında doğum yapan annelerin ortalama yaşı 26,7 iken, 2023 yılında bu rakam 29,2’ye çıktı. İlk doğumunu gerçekleştiren annelerin yaş ortalaması ise 27 olarak belirlendi. Evlilik yaşının ve anne olma yaşının artışı, gençlerin evlenme ve çocuk sahibi olma konusunda daha geç karar verdiğini gösteriyor.
Göç ve Nüfus Artışı Etkileri
Türkiye’nin 85,5 milyonluk nüfusunun 1,2 milyonunu oluşturan Aydın, artan nüfusunu doğum yerine diğer illerden gelen göçle karşılıyor. Eskiden çocuklu ailelerin en büyük taleplerinden biri çocuk parkları olurken, günümüzde çocukların parklara olan ilgisinin azalması dikkat çekiyor. Efeler ilçesindeki Kemer Mahallesi parkında çocuklar yerine koyunların vakit geçirmesi, bu değişimin somut bir örneği olarak ortaya çıktı.