Aydın’ın Koçarlı ilçesi, başta olmak üzere il genelinde yaygın şekilde yetiştirilen çam fıstığı, ihracat değeriyle ülke ekonomisine önemli bir katkı sağlıyor. Yüksek ağaçlardan özel tekniklerle toplanan kozalaklar, fabrikalarda işlendikten sonra içi çıkarılarak ayıklanıyor. 100 kilogram kozalaktan ortalama sadece 2 kilogram künar elde edilirken, uzun ve zahmetli işlemler sonrasında künar, ciddi bir değere dönüşüyor.
“Genç nesil maalesef bu işi yapmak istemiyor”
Söke kırsalında çam fıstığı hasadını sürdüren Akın Arıcı, çocukluğundan beri bu işi yaptığını dile getirerek, "Atalarımız bizi bu ağaçlara çıkmaya alıştırdı. Çocukluğumdan beri bu işin içerisindeyiz ve yapacak başka bir işimiz de olmadığından bize zor gelmiyor. Genç nesil maalesef bu işi yapmak istemiyor.
Bu işle uğraşanlar da severek yapmıyor, mecbur olduğu için yapıyor. Pandemiden beri her şeyi değeri arttı ama bizim fiyatlar yüz güldürmüyor. İç künarın kilo fiyatı bin 500 TL civarında, kabuklu çam fıstığının kilosu 300-350 TL bandında, direk kozalak olarak satarsak da 25-30 TL civarında. Günlük hasat ortalaması yerin durumuna ve mahsulün bolluğuna göre değişkenlik gösteriyor. 5-10 çuval da dökebilirsin 1 ton da dökebilirsin" diye konuştu.
“Ölen bile oluyor”
Akın Arıcı, bu işin büyük tehlike taşıdığını ve zaman zaman ağaçlardan düşerek hayatını kaybedenlerin olduğunu hatırlatarak, "Bu işi yapana 2 bin 500-3 bin TL arası yevmiye veriyorlar. Düşen, sakat kalan, hatta ölen bile oluyor. Sonuçta her gün trafik kazası oluyor orada da insanlar ölüyor ama insanlar araba kullanmaktan vazgeçmiyorlar. Bu da öyle bişey, başına her şey gelebilir ama bu işi yapmaya devam ediyoruz" dedi.
“Burada devletten önce biz varız”
Hazine arazilerinde, kendilerine tahsis edilen alanlarda hasat yapan Akın Arıcı, orman köylülerinin ağaçlara büyük özen gösterdiğini vurgulayarak, "Devlet zamanında köy muhtarlıkları vasıtası ile buraları nüfusa dayalı olarak böldü ve sahiplendirdi.
Herkes kendisine verilen yerin bakımını yapıyor. Orman köylüsü bu ormanları korumak zorunda burası yanarsa ağaçlar yok olur, mahsuller yanar. Burada devletten önce biz varız, buraları koruyoruz ve korumak zorundayız. Bu ağaç yanarsa bizim de emeğimiz kül olur" dedi.
Eşinin desteğiyle çalışıyor
Dilek Arıcı, hasat döneminde eşine yardımcı olduğunu belirterek, "Evleneli 5 yıl oldu ve hayatın yükünü her alanda olduğu gibi burada da paylaşıyoruz. Dökmesi kadar toplaması da zor. Zorluk derecesi işi yaptığınız alana göre değişiyor" diye konuştu.
Türkiye'deki çam fıstığı rekoltesi düşük
Toptancı Serkan Karatosun, Türkiye genelindeki çam fıstığı rekoltesinin bu yıl düşük olduğunu belirterek, "Bu yıl Türkiye genelinde rekolte düşük. Marmara'yı bitirdik orada yaklaşık 7-8 bin ton gibi bir mal aldık. Şimdilerde de kendi bölgemize başladık.
Ürünün hasadı zor, işçiliği pahalı. Diğer tarım ürünlerini baz alırsak çam fıstığı fiyatında yüzde 50 bir artış oldu. İç fıstığın kilosu geçen yıl 800 TL falandı bu yıl ise bin 300 TL civarında. Kozalaklar da kalitesine göre değişiyor. 15 liradan tutun 35 TL'ye kadar ürün var. Rekoltenin düşük olması iklimsel. Türkiye önümüzdeki dönemde de kuraklıkla karşı karşıya ve daha zorlu süreçler bizi bekliyor" diye konuştu.
