İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, şehri iki büyük sorunundan kurtaracak önemli bir öneriyi kamuoyuna açıkladı. Tugay’ın gündeme getirdiği teklif doğrultusunda, İzmir Büyükşehir Belediyesi, kamuoyunda "Basmane Çukuru" olarak bilinen arazideki mülkiyet hakkından feragat edecek. Karşılığında ise 2020 yılında meydana gelen depremde hasar gören ve yıkımına karar verilen Büyükşehir Belediyesi Ana Hizmet Binası’nın yeniden inşa edilmesi talep edilecek.
Basmane Çukuru olarak bilinen arazi, yıllardır devam eden davalar nedeniyle temel aşamasında kalmıştı. Bu durum, İzmir Büyükşehir Belediyesi için ciddi bir sorun teşkil ederken, aynı zamanda şehrin gelişimine engel oluşturuyordu. Başkan Cemil Tugay’ın önerisi ile hem Basmane Çukuru’na dair belirsizliklerin son bulması hem de yıkılan belediye binasının yerinde yeniden yapılması amaçlanıyor.
"Çukur" düğümü çözülecek mi?
Önerinin kabul edilmesiyle birlikte, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Basmane arazisindeki payından feragat edecek ve belediye hizmet binasının Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından eski yerinde yeniden inşa edilmesini sağlayacak. Bu anlaşmayla, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin hakları tamamen korunacak ve yüksek kamu yararı sağlanacak. Özellikle Türkiye’nin finansal kriz döneminde kamusal kaynakları etkin bir şekilde kullanarak hizmet binasının hızla yapılması hedefleniyor. Bu adım, İzmir’e yakışan bir hizmet binası kazandırmayı ve "çukur" olarak bilinen yılların sorununu çözmeyi amaçlıyor. İnşaat faaliyetlerine hızla başlanarak, bölgenin görsel ve kent dokusuyla uyumlu, ticaret, turizm ve diğer faaliyetlerin yer alabileceği bir yaşam alanı oluşturulacak.
Tüm birimler tek çatı altında
Konak Atatürk Meydanı’ndaki 1970’lerde inşa edilen Belediye Ana Hizmet Binası’nın yıkılmasıyla birlikte, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin birimleri dağınık durumdaydı. Kültürpark Holler, Atlas Pavyonu ve eski Universiade Binası gibi farklı yerlerde faaliyet gösteren birimler, kısıtlı imkanlarla hizmet vermekte zorlanıyordu. İzmir’de tek bir merkezi hizmet binasının olmaması, bu dağınıklığın ve hizmetteki aksaklıkların temel nedenlerinden biri olarak görülüyordu. Yeni hizmet binası ile bu birimlerin yeniden tek bir çatı altında toplanması sağlanacak.
İki adımdan oluşuyor
Sürecin ilk adımı, Konak Meydanı’ndaki eski belediye hizmet binasının yeniden yapılabilmesi amacıyla “Konak Meydanı ve Çevresi Tarihi Sit Alanı” içerisinde yer alan, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ait Konak, Ahmetağa Mahallesi, 7559 ada, 1 parsel üzerinde plan notları ilave edilmesine ilişkin değişikliklerin yapılması oldu. Bu değişiklik, İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylandı ve Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından 16 Ağustos 2024 tarihinde karara bağlandı. Yeni binanın mimari proje çalışmaları da hızla başlatıldı.
Diğer bir adım ise, üzerinde birçok şerh ve haciz bulunan Basmane arazisiyle ilgili atıldı. Konak’taki hizmet binasıyla doğrudan ilişkilendirilen çözüm önerisi kapsamında, Basmane Çukuru olarak bilinen arazideki Büyükşehir Belediyesi’ne ait hizmet binası inşaat alanı hakkının, Konak Meydanı’ndaki 7559 ada 1 parselde belediye hizmet binasının yapımında kullanılmasına yönelik anlaşma yapılmasının önü açıldı. Bu kapsamda, Basmane Çukuru üzerindeki yürürlükteki imar planındaki yapılaşma alanlarına dair plan notlarında değişiklikler yapıldı.
'Basmane Çukuru’
Basmane Çukuru olarak bilinen ve 1985 yılında ilk planlardan itibaren ticaret merkezi alanında yer alan mülkiyetin bir kısmı İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan Konak, İsmet Kaptan Mahallesi, 1039 ada 8 parsel, kentin ticari merkezinin kalbinde önemli bir konumda bulunuyor. 1990’lı yıllarda, imar planı çerçevesinde ticaret ve kültür merkezi olarak öngörülen bu alanda, İzmir Büyükşehir Belediyesi adına belediye hizmet binası da yapılması hedeflenmişti. Ancak çeşitli dava ve itiraz süreçleri nedeniyle inşaat süreci bir türlü başlayamamıştı. 2000’li yıllarda, kesinleşen plan süreçleri ve yapılan protokol sonucu inşaat ruhsatı alınmış ve temel kazılmıştı. Ancak, inşaata başlayan firmanın iflası sonucu alan, “Basmane Çukuru” olarak anılmaya başlamıştı. 2013 yılından itibaren mülkiyet ve inşaat kullanım hakkı TMSF’ye geçmişti ve bu süreçte yapılan görüşmelere rağmen anlaşma sağlanamamıştı. Bu nedenle, alan uzun yıllardır kentin göbeğinde boş bir çukur olarak kalmıştı.
