Bilim dünyasında çığır açan çalışmalarıyla öne çıkan ve Türkiye’yi uluslararası arenada gururla temsil eden Prof. Dr. Canan Dağdeviren, son zamanlarda uzaya gönderilen giyilebilir teknoloji projesiyle bir kez daha adını duyurdu. Tarihte ilk kez sadece kadınlardan oluşan bir astronot ekibinin gerçekleştirdiği uzay yolculuğuna, geliştirdiği ultrason cihazı ile katkı sunan Dağdeviren, yalnızca bu yönüyle değil, yıllar boyunca inşa ettiği bilimsel kariyeriyle de takdir topluyor. Peki, Canan Dağdeviren kimdir, kaç yaşındadır ve hangi mesleği yapmaktadır? İşte modern çağın en dikkat çekici Türk bilim insanlarından biri olan Canan Dağdeviren’in başarılarla dolu hayatı...
Canan Dağdeviren kimdir, nerede doğdu ve eğitim hayatı nasıl ilerledi?
Canan Dağdeviren, 4 Mayıs 1985 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Ancak köken olarak aslen Sivaslı olan bilim insanı, çocukluk ve ilk gençlik yıllarını Kocaeli'de geçirdi. Henüz küçük yaşlardan itibaren bilime ve mühendisliğe ilgi duyması, onun ileride gerçekleştireceği büyük işler için ilk adımı oluşturdu. Eğitim hayatına gösterdiği özen ve akademik disiplin sayesinde, kısa sürede potansiyelini ortaya koymayı başardı.
Üniversite eğitimine Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği bölümünde başlayan Dağdeviren, 2007 yılında bu bölümden başarıyla mezun oldu. Bilimsel merakını yalnızca lisans seviyesinde sınırlamayan genç araştırmacı, eğitimine Sabancı Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği alanında yüksek lisans yaparak devam etti. Bu süreç, onun bilimsel yönünü daha da geliştirmesine olanak sağladı. 2009 yılında ise, bilimsel kariyerinin seyrini değiştirecek bir gelişme yaşandı. Fulbright bursu kazanan Canan Dağdeviren, Amerika Birleşik Devletleri’ne giderek University of Illinois at Urbana–Champaign'de doktora eğitimine başladı.
Canan Dağdeviren şu an kaç yaşında ve bilimsel alanda ne tür çalışmalara imza atıyor?
Şu an 40 yaşında olan Canan Dağdeviren, genç yaşına rağmen bilim dünyasında oldukça ses getiren projelere imza atmış durumda. Onu bu kadar özel ve fark yaratan bir bilim insanı haline getiren en önemli faktör, geliştirdiği esnek ve vücuda uyumlu elektronik cihazlar. Bu cihazlar, insan vücudunun doğal hareketlerini algılayarak enerji üretimi sağlayabiliyor ve bu enerji, kalp pili gibi tıbbi cihazlara entegre edilerek kullanılabiliyor. İnsan vücuduyla tam uyumlu bu teknolojiler, hem tıp dünyasında devrim yaratan uygulamalar arasında yer alıyor hem de Canan Dağdeviren’in bilim çevrelerindeki saygınlığını artırıyor.
Canan Dağdeviren’in mesleği nedir, şu anda nerede çalışıyor?
Canan Dağdeviren bugün dünyanın en prestijli üniversitelerinden biri olan Massachusetts Institute of Technology (MIT) çatısı altındaki Media Lab bünyesinde görev yapmaktadır. Burada yalnızca akademisyen olarak değil, aynı zamanda kurucusu olduğu araştırma grubu “Conformable Decoders”'ın yöneticiliğini de üstleniyor. Bu grup, insan vücuduna tam entegre olabilen teknolojiler üzerinde çalışıyor. Projelerinin temel amacı, giyilebilir tıbbi cihazlar geliştirerek insan sağlığına teknolojik çözümler üretmek.
Bununla birlikte, Dağdeviren’in akademik kariyerindeki başarıları yalnızca MIT ile sınırlı değil. Kendisi aynı zamanda Harvard Üniversitesi Genç Akademi Üyesi (Junior Fellow) olarak da tarihe geçti. Bu unvanı alan ilk Türk bilim insanı olması, onun kariyerinde ne kadar önemli bir başarıya imza attığını ortaya koyuyor.
Giyilebilir ultrason cihazı nasıl uzaya gönderildi, bu proje neden önemliydi?
Canan Dağdeviren'in son olarak dikkatleri üzerine çeken çalışması ise, giyilebilir ultrason cihazını uzaya gönderme projesi oldu. Bu cihaz, NASA tarafından gerçekleştirilen ve sadece kadınlardan oluşan astronot ekibiyle yapılan uzay görevinde kullanılmak üzere tasarlandı. Böylece Canan Dağdeviren, bilimsel bir ürününü uzaya taşıyan sayılı bilim insanları arasında yer aldı. Bu proje, uzayda tıbbi gözetim açısından çığır açacak nitelikte olması sebebiyle hem ulusal hem uluslararası alanda büyük ses getirdi.
“Kadınlardan oluşan bir uzay ekibinin görevinde benim geliştirdiğim bir cihazın yer alması, bilimde cinsiyet eşitliğinin bir göstergesi olduğu kadar, yıllardır verdiğim emeğin de bir yansıması,”
ifadelerini kullanan Canan Dağdeviren, yalnızca bilimsel değil, toplumsal anlamda da güçlü bir mesaj verdi.
Uluslararası alanda neden bu kadar tanınıyor?
Canan Dağdeviren’in geliştirdiği cihazlar, özellikle sağlık sektöründe büyük ihtiyaç duyulan çözümleri mümkün kılması nedeniyle dünya çapında ilgi görüyor. Tıbbın teknolojik gelişmelere duyduğu ihtiyacı karşılayan bu tür projeler, onun adını yalnızca akademik çevrelerde değil, teknoloji ve sağlık endüstrilerinde de bilinir hale getirdi. Özellikle giyilebilir teknolojiler, dijital sağlık sistemlerinin geleceğini şekillendiren alanlardan biri olarak görülüyor ve bu alandaki öncülerden biri olan Dağdeviren, şimdiden birçok kuruluşa ilham kaynağı oldu.
