Donald Trump, göç, ekonomi ve Ukrayna Savaşı konusunda adım atma sözü vererek yeniden Beyaz Saray'a dönmeye hazırlanıyor. Cumhuriyetçi Parti'nin Senato'yu ele geçirmesiyle, siyasi anlamda çok daha güçlü bir destek kazanması bekleniyor. Trump, zafer konuşmasında, "Basit bir ilkeyle yöneteceğim: Söz verilir ve söz yerine getirilir. Biz sözümüzü tutacağız" dedi. Ancak bazı konularda, hedeflerine nasıl ulaşacağı konusunda fazla ayrıntı vermedi. Trump, Şubat 2023'te Fox News'te gücünü kötüye kullanıp kullanmayacağı veya siyasi rakiplerini hedef alıp almayacağı sorusuna, "ilk gün dışında" yapmayacağını belirterek, "Hayır, hayır, hayır, ilk günün dışında. Sınırı kapatıyoruz, sondaj, sondaj, sondaj yapıyoruz. Bunlardan sonra diktatör değilim" ifadelerini kullanmıştı.
-
Göçmenlerin sınır dışı edilmesi
Trump, kampanya sırasında ABD tarihindeki en büyük "düzensiz göçmenlere yönelik kitlesel sınır dışı operasyonuna" imza atacağını belirtmişti. Ayrıca, ilk başkanlık döneminde başlattığı Meksika sınırındaki duvar inşasını tamamlayacağına söz verdi. ABD'nin güney sınırlarından yapılan geçişler, geçen yıl Biden-Harris yönetimi altında rekor seviyelere ulaşırken, bu yıl ise düşüş gösterdi. BBC'ye konuşan uzmanlar, Trump'ın vaat ettiği boyuttaki sınır dışı işlemlerinin büyük yasal ve lojistik zorluklarla karşılaşabileceğini ve bunun ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğini ifade etti.
-
Ekonomi, vergi ve gümrük meseleleri
Sandık çıkış anketleri, ekonominin seçmenler için en önemli sorun olduğunu gösterdi. Trump, Biden döneminde tarihi seviyelere yükselip sonra düşen enflasyonu "sona erdirme" sözü verdi. Ancak başkanın fiyatları doğrudan etkileyebilme yetkisi sınırlı. Trump ayrıca büyük vergi kesintileri vaat etti. Bahşiş alan sektörlerde çalışanlara vergi muafiyeti sağlarken, sosyal güvenlik ödemelerindeki vergiyi kaldıracağını ve kurumlar vergisini düşüreceğini belirtti. Cari açığı kapatmak için yabancı ürünlere en az yüzde 10’luk yeni gümrük vergisi uygulamayı önerdi ve Çin menşeli ürünlere yüzde 60 ek vergi koyacağını ifade etti. Bazı ekonomi uzmanları, bu tür önlemlerin tüketici fiyatlarını artırabileceği konusunda uyarıda bulundu.
-
Kongre baskını hükümlülerine af getirilmesi
Trump, Joe Biden'ın 2020 seçim zaferini geri almak amacıyla gerçekleştirilen Kongre Binası saldırısında suçlanan bazı taraftarlarını serbest bırakma sözü verdi. Trump'ın teşvik ettiği öne sürülen olaylarda ölümler yaşanmıştı. Trump, saldırıyı "önemsiz" olarak nitelendirmeye çalıştı ve suçlu bulunan yüzlerce taraftarını "siyasi mahkum" olarak tanımladı. Birçoğunun "haksız yere tutuklandığını" vurgularken, bazıları için "belki de kontrolden çıkmışlardı" ifadesini kullandı.
-
Savcı Jack Smith'in görevden uzaklaştırılması
Trump, kendisine karşı iki ceza soruşturması yürüten deneyimli savcı Jack Smith'i "iki saniye içinde" görevden alacağını belirtmişti. Jack Smith, 2020 seçim sonuçlarını tersine çevirmeye çalışmak ve gizli belgeleri yasal gerekliliklere uygun şekilde muhafaza etmemek suçlamalarıyla Trump’a iki ayrı cezai soruşturma başlatmıştı. Trump ise suçlamaları reddediyor. Her iki davanın da seçim öncesinde yargılama aşamasına gelmesini engellemeyi başaran Trump, New York’taki davada iş kayıtlarında sahtecilik suçlamasıyla ilk hüküm giyen başkan olarak Beyaz Saray’a geri dönmeye hazırlanıyor.
-
Savaşı sonlandırmak
Trump, Ukrayna'ya Rusya ile olan savaşında destek sağlamak için harcanan milyarlarca doları eleştirdi ve savaşı "24 saat içinde" müzakerelerle sona erdireceğini vaat etti. Trump, hangi tarafın teslim olması gerektiği konusunda bir açıklama yapmazken, Demokratlar böyle bir hamlenin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i cesaretlendireceğini belirtiyor. Trump, genel olarak ABD’nin dışarıdaki çatışmalara müdahale etmeyi bırakmasını savunuyor. İsrail'e yönelik saldırıları sona erdirme çağrısı da yapan Trump, aynı zamanda Lübnan’daki şiddete de son verme sözü verdi ancak bu konuda daha fazla ayrıntı paylaşmadı.
-
Kürtaj yasağı
Trump, Kamala Harris ile katıldığı televizyon tartışmasında, ulusal düzeyde bir kürtaj yasağı imzalamayacağını ifade etti. 2022'de Yüksek Mahkeme, ülke genelinde kürtaj hakkını kaldırmıştı. Trump’ın ilk başkanlık döneminde yaptığı atamalar sayesinde Yüksek Mahkeme’de muhafazakâr yargıçlar çoğunluğu oluşturuyor. Üreme hakları, Harris’in kampanyasında önemli bir yer tutuyordu ve bazı eyaletler, kürtaj hakkını korumak ve genişletmek amacıyla yeni önlemler getirmişti. Trump, eyaletlerin kendi kürtaj yasalarını belirleme hakkına sahip olması gerektiğini dile getirmişti, ancak bu konuda tutarlı bir duruş sergileyememişti.
-
İklim değişikliği kurallarında revize
Trump, ilk başkanlık döneminde yüzlerce çevre koruma programını iptal etmiş ve ABD’yi Paris İklim Anlaşması'ndan çeken ilk ülke yapmıştı. Bu kez de benzer şekilde çevre düzenlemelerini gevşetme sözü verdi, özellikle Amerikan otomotiv endüstrisini desteklemek amacıyla. Elektrikli araçlara sıkça karşı çıkan Trump, Biden'ın temiz araçlar için belirlediği hedefleri geri almayı vaat etti. ABD’nin fosil yakıt üretimini artıracağını belirten Trump, yenilenebilir enerji kaynakları yerine "sondaj, sondaj, sondaj" gibi yaklaşımları savundu. Ayrıca, Kuzey Kutup bölgesi gibi alanlarda petrol aramalarına izin vererek enerji maliyetlerini düşürmeyi planlıyor. Ancak uzmanlar, bu stratejilerin etkili olup olmayacağı konusunda şüpheci.
