Son Mühür - Seçil Ünlü / İzmir Özel Türk Koleji Bahattin Tatış Kampüsü Fen Lisesi öğrencileri, TÜRÇEV Çevrenin Genç Sözcüleri yarışmasında seslerini duyurdukları "Mavi Adalet" konulu podcast çalışmalarıyla büyük bir tartışma başlattılar. Öğrenciler Mustafa Deniz Kaya, Ali Yağız Çalışkanelli, Defne Diriarın ve Defne Hanaylıoğlu’nun hazırladığı podcast, Alsancak Limanı’na gelen cruise gemilerinin deniz ekosistemi üzerindeki olumsuz etkilerini ve yerel halkın ekonomik çıkarlarının nasıl zarar gördüğünü göstermeyi amaçladılar.
Cruise gemi turizmi ve hızlı tüketim döngüsü
Podcast’in temel içeriği, Alsancak Limanı’na yanaşan bir cruise gemisinin yarattığı hızlı tüketim döngüsüne dayanıyor. Öğrenciler, dünya çapında yalnızca dört büyük cruise şirketinin sektörde hâkimiyet kurduğunu ve bunun sonucunda yerel işletmelerin turizm gelirlerinden yeterince pay alamadığını belirtiyorlar. Aynı zamanda büyük gemilerin deniz ekosistemi üzerindeki yıkıcı etkilerinin de altını çiziyorlar.
Mustafa Deniz Kaya, podcast’in temel sorununu şu şekilde özetledi: "Alsancak Limanı’na gelen bir cruise gemisi, seyahat edenleri, şirketlerin anlaşmış olduğu büyük restoran zincirlerine gitmelerini sağlayarak yerel üreticinin gelir elde etmesinin önüne geçiyor. Zaten 3 günde 5 ülke kampanyaları ile limana inme süreleri oldukça kısıtlı. Gemi içindeki servisler nedeniyle yolcular gemiden inmeyi bile düşünmüyorlar."
Ekonomik gelir mi, çevre katliamı mı?
Podcast, cruise gemilerinin ekonomik gelir elde etme adına başlattığı faaliyetlerin çevreye olan etkilerine de dikkat çekti. Öğrenciler, cruise şirketlerinin programlardan vazgeçip gezilerin sürelerini kısaltmasının küresel hedeflerle uyumsuz olduğunu savundu. Bu durumun özellikle 50 yaş üzeri emekli ve zengin bireyler tarafından tercih edilen tatil anlayışı ile birleşmesinin, denizlerin "mavi cevheri"nin yalnızca bir kesimin çıkarları doğrultusunda kirletilmesine yol açtığını belirttiler.
Ali Yağız Çalışkanelli, bu durumu şöyle açıkladı: "Cruise tatil hedeflerini en çok kullanan 50 yaş üzeri emekli ve zengin bireyler olduğu verilerle açık. Bu durumda mavi cevherin yine sadece bir kesimin amaçlarına uygun kirletilmesi birçok konudan adaletsizliği desteklemektedir."
Öğrenciler, podcast’lerinde deniz kirliliği, karbon salınımı ve kıyı ekosistemlerinin zarar görmesi gibi ciddi çevre sorunlarına da değindiler.
Podcast’te öne çıkan bir diğer önemli nokta ise, ekosistem restorasyonunun ne kadar kritik bir hale geldiği. Defne Diriarın bu konuda şunları söyledi: "Ecosistem restorasyonunun bu noktada ne kadar kritik olduğunu ortaya koymayı hedefledik. Bu noktada yapılması gereken, cruise gemi seyahatlerinin azaltılıp, gün sayısının arttırılması, hızlı tüketimden ziyade gerçekten yerel üretici ve halk ile ilişki kurulabilecek planlar yapılması, gemi atık yönetmeliklerine uyulup uyulmadığının sıkı sıkıya takip edilmesidir."
Sürdürülebilirlik eğitiminden Podcast’e
Öğrenciler, podcast projesini hazırlamadan önce SÜGEP ACADEMY’den sürdürülebilirlik eğitimi almışlardı. Eğitim, onların çevre sorunlarına duyarlı bir bakış açısı kazanmalarını sağlamış. Defne Hanaylıoğlu, bu eğitimin projeye katkısını şu şekilde ifade etti: "Geçen yıl 8 hafta sürdürülebilirlik eğitimi aldık. Bu yıl da Felsefe öğretmenimiz Selin Bektaş ile küresel anlamda çok etkileri olan bu projeyi hazırladık."
Podcast’in hazırlanma süreci hakkında ise öğrenciler şu bilgiyi verdi: "Mavi Adalet istedik. İngilizce hazırlandı. Alsancak Limanı’nda gözlemler yaptık. Kıyılarımızın kirlendiğini gördük. Ancak ekonomik faydaları da var. 14 günden 3 güne düştü. Gelen yolcular şehre inmiyor bile; inseler de hep aynı işletmelere gidiyorlar. Küçük esnaf para kazanamıyor. Sürdürülebilirlik yok. Toplumun dikkatini denize çekmek istedik. Sadece karada değil, denizde de sürdürülebilirlik önemli."
Topluma çağrı: "Mavi Adalet" Podcast’i yayında
Öğrencilerin podcast’i, toplumu çevreye yönelik duyarlılığı artırmaya ve denizlerin korunması için alınması gereken önlemleri vurgulamaya çağırdı. Ali Yağız Çalışkanelli, podcast’in hedefini şu şekilde açıkladı: "İzmir’e büyük bir gemi geliyor diye başlıyor podcastimiz. Çevre için bir şey yapmamız lazım diye düşündük. Olumlu taraflarından da bahsettik."
Öğrencilerin podcast’i, her yıl kıyılarımıza yaklaşık 300 geminin yanaştığını ve bu gemilerin yarattığı ekonomik ve çevresel etkilere dikkat çekti. Ekip, podcast’i hazırlayarak, denizlerin korunmasına yönelik çözüm önerilerine katkı sağlamayı amaçladı. Podcast’in sosyal medya platformlarında da dinlenebilmesi için yayınlandı. Blue Justice adıyla yayınlanan podcast, hem Youtube hem de Spotify üzerinden erişilebilir.
Göz ardı edilemeyecek bir sorun: Mavi Adalet
"Mavi Adalet" podcast’i, hem yerel halkın ekonomik çıkarları hem de çevresel sorunlar arasındaki dengeyi sorgulayan önemli bir çağrı niteliği taşıyor. Öğrenciler, mavi cevherin gerçekten adil bir şekilde paylaşılıp paylaşılmadığına dair sorulara yanıt ararken, dinleyicileri de bu tartışmaya katılmaya davet ediyorlar. Öğrenciler, denizlerimizin korunması adına farkındalık yaratmak ve toplumda bir duyarlılık oluşturmak amacıyla hazırladıkları bu projeyi büyük bir özveriyle tamamladılar.
Tüm bu problemlere ve çözüm önerilerine "Mavi Adalet" podcast’i ile dikkat çekmek isteyen öğrenciler, dinleyicileri çevre sorunlarına karşı duyarlı olmaya ve denizlerin korunması için adil bir paylaşımın sağlanmasına katkı sunmaya çağırıyor.
