Reuters haber ajansına göre, 24 yıl boyunca Suriye'yi yöneten ve son 13 yılda muhaliflerine karşı güç kullanarak baskı yapan Beşar Esad, rejiminin çöküşü sırasında kaçma planları hakkında neredeyse hiç kimseye güvenmedi. Esad'ın destekçisi Rusya'ya kaçmadan önceki son saatleri hakkında bilgi sahibi olan 10'dan fazla kişi, Esad'ın yardımcıları, yetkilileri ve akrabalarının ya kandırıldığını ya da bu konuda hiçbir bilgilendirme yapılmadığını belirtti. Esad, Moskova'ya gitmeden saatler önce cumartesi günü, yaklaşık 30 ordu ve güvenlik yetkilisinin katıldığı bir toplantı düzenledi.
''Askerlerini kaderiyle baş başa bıraktı''
Toplantıda bulunan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir komutana göre, Esad, Rus askeri desteğinin yolda olduğu konusunda güvence vererek kara kuvvetlerine direnmeleri çağrısında bulundu. Ancak Suriye’nin devrik cumhurbaşkanının ülkeyi terk edeceğinden sivil personelin haberi yoktu. Yakın çevresindeki bir yardımcısına göre Esad, cumartesi günü işini bitirdikten sonra Cumhurbaşkanlığı Ofisi Müdürü’ne konutuna gideceğini söyledi, fakat aslında havaalanına yöneldi. Aynı yardımcının aktardığına göre, Esad ayrıca basın danışmanı Buseyna Şaban'ı arayarak kendisinden bir konuşma yazması için konutuna gelmesini istedi. Ancak Şaban, geldiğinde orada kimsenin bulunmadığını gördü. Bölgesel düşünce kuruluşu Arap Reform Girişimi’nin direktörü Nadim Houri, olayları yorumlarken, “Esad son bir direniş bile göstermedi. Kendi birliklerini bile toplamadı. Destekçilerini kendi kaderleriyle yüzleşmeye bıraktı” dedi. Esad'ın iktidardaki son günlerini ve saatlerini bilen 14 kişiyle yapılan röportajlar, 8 Aralık Pazar günü erken saatlerde Suriye'den ayrılmak için gizli bir plan yapmadan önce 24 yıllık iktidarını uzatmak için dış yardım arayan bir liderin portresini çiziyor. Aralarında Esad’ın yakın çevresindeki yardımcıları, bölgesel diplomatlar, güvenlik kaynakları ve üst düzey İranlı yetkililerin de bulunduğu kaynakların çoğu, hassas konuların özgürce tartışılabilmesi için isimlerinin gizli tutulmasını istedi.
Kardeşine dahi haber vermemiş
Üç yardımcısına göre, Esad, ordunun elit 4. Zırhlı Tümeni'nin komutanı olan küçük kardeşi Mahir'i bile ülkeyi terk etme planından haberdar etmedi. Bu kişilerden biri, Mahir'in bir helikopterle Irak'a, oradan da Rusya'ya uçtuğunu belirtti. Suriyeli bir yetkili ve Lübnanlı bir güvenlik yetkilisine göre, başkent Şam muhaliflerin eline geçerken Esad'ın kuzenleri Ehab ve Eyad Mahluf da benzer şekilde geride kaldı. Yetkililer, iki kuzenin arabayla Lübnan'a kaçmaya çalıştıklarını, ancak yolda isyancılar tarafından pusuya düşürüldüklerini aktardı. Ehab'ın vurularak öldüğü, Eyad'ın ise yaralandığı ifade edildi. Ehab’ın ölümüyle ilgili resmi bir doğrulama henüz yapılmadı.
Radara yakalanmamak için bunu yapmış
Bölgedeki iki diplomat, Esad'ın 8 Aralık Pazar günü başkente saldıran muhaliflere yakalanmamak için kaçarken uçağın vericisini kapattığını bildirdi. Uçağın, radara görünmemek amacıyla alçaktan uçtuğu ve bu şekilde Şam'dan kaçtığı aktarıldı. Bu dramatik kaçış, Esad’ın 24 yıllık, ailesinin ise yarım asırlık kesintisiz iktidarını sona erdirdi ve 13 yıllık iç savaşı sonlandırdı. Esad, Suriye'nin kıyı kenti Lazkiye'deki Rusya'ya ait Hmeymim Hava Üssü’ne, oradan da Moskova'ya uçtu. Yakınında bulunan üç eski yardımcısı ve üst düzey bir bölge yetkilisine göre, eşi Esma ve üç çocuğu, Rusya'nın başkenti Moskova’da Beşar Esad’ı bekliyordu. Şam’daki Cumhurbaşkanlığı kompleksine akın eden isyancılar ve vatandaşlar tarafından çekilen ve sosyal medyada paylaşılan videolar, Esad'ın konutundan geride ocakta pişmiş yemekler ve aile fotoğraf albümleri gibi birkaç kişisel eşyanın bırakıldığını, aceleyle çıkıldığını gösteriyor.
