SON MÜHÜR/ GAMZE ESKİKÖY Trumph’ın yarattığı yeni bir kriz sonucu, Panama ve Panama Kanalı’nın, Dünya gündemine girdiğini ifade eden Güleç, “Trumph, (Ben bu Dünya’nın sahibiyim, istediğim yere el koyarım) gibi bencil bir anlayışla hareket ediyor. Panama Kanalı Panamalılarındır.” dedi.
Panama kanalının, jeopolitik ve jeo stratejik önemi, yapılış ve işleyiş tarzıyla, dünyanın 7 harikasından biri olarak kabul edildiğine işaret eden Güleç, şunları söyledi:
“Trumph, özgür bir Cumhuriyet olan Panama’yı “BİG CAKE” (Büyük pasta) olarak görmekte, kazanç elde etmek istemektedir. Çünkü Amerika’nın büyük borçları bulunuyor.
Panama Kanalı, 1977 yılında ABD Başkanı Jimmy Carter ve Panama Devlet Başkanı Omar Torrijos arasında imzalanan anlaşma ile tüm işletmesi ve tüm hakları 31 Aralık 1999 itibariyle Panama Devletine devredilmiştir. Trumph, bu talebiyle, anlaşmaları hiçe sayarak, adeta derebeylik yapmaktadır.”
Trump doğruyu söylemiyor
Panama Kanal İşletmesinin, Panama’nın Devlet kontrolündeki en büyük işletmesi olduğunu kaydeden Güleç, “Kanal, ne Çinli, ne başka ulustan biri tarafından değil, tamamen Panama vatandaşları tarafından işletilmektedir.
Ben Başkonsolosluğum sırasında bu işletmenin Türkiye temsilcisi olarak defalarca Panama’ya gittim ve Panamalı dışında kimseyi görmedim. Trumph, burada doğru söylememektedir.”dedi.
Panama Kanalı'nın önemi
Panama Kanalı’nın, Amerika’nın batı kıyıları ile Avrupa, Afrika ve Asya arasındaki deniz seyahatlerini büyük oranda kısalttığını belirten Güleç, “Kanal, 365 gün, 24 saat boyunca çalışır, böylece yılda 14.000 gemi, Cruise geçer ve Panama’ya bir günde milyonlarca dolar gelir sağlar.
Ayrıca Panama 10.000 gemilik filosuyla, Dünya’da 1. sırada yer alır. Panama bu gemilerden de çok büyük kazançlar elde etmektedir.”şeklinde bilgi verdi.
Panama Kanalı'nın hikayesi
Kanalın yapımı, Dünyadaki tüm kanallara nazaran tarihin en büyük, en zor ve en masraflı projesi olmuştur. Yapımına 1880 yılında Fransızlar tarafından başlanmış, ancak, Panama’nın coğrafi şartları zor olduğu için, şirket 1889 yılında kanal yapımını bırakmıştır.
Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus arasındaki yükseklik farkı da inşaatın zorlanmasında önemli bir etken olmuştur.
15 yıl kanal bu şekilde bekledikten sonra, Amerika’nın 1903 yılında (Kanalın tüm harcamalarını biz yapalım, ama 60 yıl boyunca kanalın tüm geliri bize ait olsun) diye yaptığı teklif üzerine, iki ülke arasında yapılan anlaşma gereğince, 1904 yılında kanalın yapımına başlanmış, 1914 yılında bitirilmiştir.
Bu süreçte 27.500 işçi ölmüştür. Aradan geçen 60 yıl boyunca, kanaldan çok büyük paralar kazandığını gören ABD, bu sözünü tutmamış ve 1977 yılına kadar sömürmeye devam etmiştir.
1989 da ABD Panama’yı işgale kalkınca, Panamalılar isyan etmiş, çok kanlı çatışmalar olmuş, 1999 da Amerika çekilerek, Panama Kanalını Panamalılara devretmiştir. 25 yıldır Panama Kanalı’nı, Panama Devleti çalıştırmaktadır.
Çok sayıda Türk nüfusu var
Panama’nın yüzölçümü 75.417 km2, Nüfusu 4.500.000 dür. Başkent Panama City olup 2 milyondan fazla insan yaşamaktadır. Yüzde 70 Melez, yüzde 10 Beyaz, yüzde 14 Batı Hint adaları ve yüzde 6 Kızılderili yaşamaktadır. Göç alan ve yaşam şartları rahat olan Panama’da çok sayıda Türk vardır.
