Doğa Derneği, bu nesli tehlike altında olan kuşların üreme alanlarını güvence altına almak amacıyla yapay yuva platformları inşa ediyor. Bu çaba, sulak alanların kaybı nedeniyle sayıları azalan tepeli pelikanlar için kritik bir adım niteliği taşıyor.
Uluslararası öneme sahip
Tepeli pelikanların dünya nüfusu, 11,400 ile 13,400 birey arasında tahmin ediliyor. 3 metreyi aşan kanat açıklığı ile dikkat çeken bu kuşlar, başlarındaki kabarık tüylerden dolayı "tepeli" olarak adlandırılıyor. Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi’nde, 2017 yılı itibarıyla "hassas" (VU-Vulnerable) statüsünde yer alan tepeli pelikanlar, yürütülen koruma çabaları sayesinde günümüzde "tehlike altına girmeye yakın" (NT-Near Threatened) olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’de, 1950-1980 yılları arasında 17 farklı sulak alanda üreyen tepeli pelikanların sayıları, sulak alanların kurutulması ve insan baskısı gibi nedenlerle hızla azaldı. Günümüzde ise, ülkemizde sadece 5 alanda yaklaşık 500 çift tepeli pelikanın düzenli olarak ürediği biliniyor. Bu alanlardan biri olan Gediz Deltası, dünya nüfusunun yüzde 3’üne ev sahipliği yaparken uluslararası öneme de sahip.
Yeni yapay yuva platformları oluşturulacak
Doğa Derneği, tepeli pelikanların korunmasına yönelik yürüttüğü projede, yeni yapay yuva platformları oluşturmayı hedefliyor. Bu çerçevede, farklı uzmanlarla iş birliği yaparak pelikanların ekolojisine uygun bir yuva tasarımı geliştirilmiş. Projenin ilk aşaması, Eylül ayı sonunda tamamlanacak. Ardından, doğal materyallerden oluşan yuva malzemeleri platformun yüzeyine yerleştirilecek. Ayrıca, pelikanların yuva platformunu benimsemeleri için maket pelikanlar da platformda yer alacak.
Ocak-Şubat döneminde ise tepeli pelikanların bölgeye gelmesi ve güvenli bir üreme dönemi geçirmesi bekleniyor. Proje, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Binbir Gıda Çamaltı Tuz İşletmesi’nin izinleriyle ve İzmir Şube Müdürlüğü’nün destekleriyle gerçekleştiriliyor.
Gönüllü destek aranıyor
Doğa Derneği, bu önemli projenin hayata geçmesi için gönüllüler ve destek sağlayacak kişilere de çağrıda bulundu. Proje, yalnızca pelikanların korunmasına değil, aynı zamanda bölgedeki ekosistem dengesinin yeniden sağlanmasına da katkı sağlayacak.
Uzmanlar, tepeli pelikanların korunmasına yönelik olarak Ukrayna, Yunanistan, Rusya ve Bulgaristan gibi ülkelerde gerçekleştirilen başarılı yapay yuva uygulamalarını inceledi. Gediz Deltası’ndaki koşullara uygun bir yuva tasarımı ile tepeli pelikanların popülasyonunu artırmayı amaçlayan bu çalışma, ekosistem koruma çalışmalarında önemli bir yere sahip.
