İsrail ve İran Özel Kuvvetlerinin Karşılaştırılması
Özel Kuvvetlerin Önemi ve Temel Özellikleri Özel kuvvetler ya da özel harekât kuvvetleri, düşmanın güvenlik güçlerine ve silahlı birliklerine karşı keşif harekâtı, gözetleme, düşman birliklerinin durumu ve sayısı gibi özel taktik beceri gerektiren görevleri üstlenen; çok yönlü ve çevik bir silahlı birliktir. Özel operasyonlar ve karşı saldırı yapmak için eğitilirler. 20. yüzyılın başlarında, özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında önemli bir büyüme kaydeden bu birlikler, birçok farklı görev üstlenirler: havadan operasyonlar, kontrgerilla, direnişle mücadele, terörle mücadele, yabancı iç savunma, gizli operasyonlar, doğrudan eylem, rehine kurtarma, yüksek değerli hedefler ve insan avı gibi.
İsrail Özel Kuvvetleri
Sayeret Matkal Birliği
- Amaç ve Görevler: İsrail'in Sayeret Matkal Birliği'nin öncelikli amacı istihbarat toplamak ve düşman hattı arkasında operasyonlar yürütmektir.
- Eğitim ve Seçim: Eleme kamplarında (Gibbush), en güçlü askerleri seçebilmek için doktorlar ve psikologlar tarafından izlenen çok ağır bir eğitim süreci vardır.
- Öne Çıkan Operasyon: 2003 yılında, İsrailli taksi şoförü Eliyahu Gurel, 4 Filistinliyi Kudüs'e götürdükten sonra kaçırılmış ve Sayeret Matkal birliği onu terkedilmiş bir fabrikadaki 10 metre derinliğindeki bir çukurdan kurtarmıştır.
İsrail Hava Kuvvetleri'nin Özel Birimi
- Yapılanma ve Amaç: 12 Temmuz 2020'de özel kuvvetler birimlerini tek bir yapı altında birleştiren yeni bir birim oluşturulmuştur. Bu birim, hava kuvvetlerine bağlı özel istihbarat birimi ile özel kuvvet unsurlarının eğitimini sağlamak üzere bir eğitim birimi içerecektir.
- Operasyonel Güç: Palmachim Askeri Hava Üssü'nde yapılan açılış töreninde, bu özel istihbarat biriminin İsrail Hava Kuvvetleri'nin yeteneklerini güçlendireceği ve operasyonel harekat kabiliyetini rutin ve acil durumlarda artıracağı belirtilmiştir.
İran Özel Kuvvetleri
İran Devrim Muhafızları Ordusu
- Kuruluş ve Amaç: İran Devrim Muhafızları Ordusu (Sepahi Pasdaran), 5 Mayıs 1979'da, İslam Devrimi'nin hemen ardından Ayetullah Humeyni'nin talimatıyla "iç düzeni sağlama ve devrimin korunması" amacıyla kuruldu.
- Görev ve Etki Alanı: İran ordusuna paralel olarak kurulan Devrim Muhafızları, doğrudan dini liderin emirlerini alıyor. Askeri varlığının yanı sıra siyasi ve ekonomik alanda da önemli bir yere sahiptir. Devrim Muhafızları, İran'ın Orta Doğu'da yürüttüğü askeri operasyonlarda daima ön saflarda yer alır. Irak ve Suriye'de IŞİD'e karşı mücadelede aktif roller üstlenmiştir.
- Liderlik ve Bütçe: Ordunun başında Tümgeneral Hüseyin Selami bulunmaktadır. Yıllık 4,7 milyar dolarlık bir bütçeye sahiptir. Asli görevi iç güvenlik olmakla birlikte, askeri uzmanlar tarafından düzenli orduya göre çok daha etkin ve baskın olarak değerlendirilmektedir.
- Çeşitli Faaliyetler: İnşaat, ağır sanayi, petrokimya, otomotiv, bankacılık, sigorta, ticaret, gıda ve telekomünikasyon gibi sektörlerde faaliyet gösteriyor. Kendine ait haber ajansı, gazeteleri ve televizyon kanalları bulunmaktadır.
Besiçler
- Kuruluş ve Görevler: İran Devrim Muhafızları Ordusu bünyesinde, paramiliter ve gönüllü bir milis teşkilatı olan Besiçler bulunmaktadır. 2009 yılındaki seçimlerin ardından başlayan kitlesel gösteriler sırasında sokağa çıkan Besiçler, sivilleri aşırı güç kullanarak dağıtmış ve bu durum dünya çapında sert tepkilere neden olmuştur. Yasal herhangi bir mercie hesap vermeyen ve kayıtları bulunmayan Besiçler, ahlak (din) polisliğinin yanı sıra ülke içindeki muhalifleri yakından takip etmektedir.
Kudüs Gücü
- Uluslararası Operasyonlar: Devrim Muhafızları'nın yurt dışı operasyonlarını yürüten Kudüs Gücü, ABD tarafından 'teröre destek' gerekçesiyle kara listeye alınmıştır. ABD Başkanı Donald Trump, ülkesini 2015'te İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekmiş ve İran'a yönelik yeniden ağır yaptırımlar uygulamaya başlamıştır.
- Liderlik Değişimi: Kudüs Gücü'nün başında bulunan General Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından, yerine yardımcısı Tuğgeneral İsmail Kaani getirilmiştir.
İran, İsrail özel harekât kuvvetleri karşılaştırması
Eğitim ve Seçim Süreci:
- İsrail: İsrail'in Sayeret Matkal Birliği, son derece zorlu bir seçim süreci olan Gibbush ile en güçlü ve dayanıklı askerleri seçer. Eğitim süreçlerinde doktorlar ve psikologlar görev alır.
- İran: İran Devrim Muhafızları ve Besiçler, ideolojik bağlılık ve rejime sadakati ön planda tutarak eğitim verir. Eğitimleri genellikle rejimin korunması ve iç güvenlik odaklıdır.
Görev ve Operasyonlar:
- İsrail: Sayeret Matkal, istihbarat toplama ve düşman hattı arkasında operasyonlar yürütme gibi stratejik ve hassas görevler üstlenir.
- İran: Devrim Muhafızları, hem iç güvenlik hem de bölgesel askeri operasyonlarda aktif rol alır. Kudüs Gücü ise yurt dışı operasyonları yürütmekle görevlidir.
Uluslararası Etki ve Algı:
- İsrail: Sayeret Matkal, dünya genelinde yüksek saygınlık ve korku uyandıran operasyonları ile tanınır.
- İran: Devrim Muhafızları ve Kudüs Gücü, özellikle Batı ve müttefikleri tarafından terör destekçisi olarak görülür ve sıkça yaptırımlarla karşılaşır.
Siyasi ve Ekonomik Güç:
- İsrail: İsrail özel kuvvetleri daha çok askeri ve stratejik operasyonlar ile öne çıkar.
- İran: Devrim Muhafızları, askeri gücünün yanı sıra İran'ın siyasi ve ekonomik alanlarında da güçlü bir etkiye sahiptir, birçok sektörde faaliyet gösterir.
İsrail ve İran özel kuvvetleri, farklı tarihsel gelişim süreçlerine ve görev tanımlarına sahip olsalar da, her iki ülkenin de en elit ve stratejik birimleri olarak kabul edilmektedir. İsrail'in Sayeret Matkal Birliği daha çok teknik ve stratejik operasyonlara odaklanırken, İran'ın Devrim Muhafızları iç güvenlik ve ideolojik savunma görevlerinde ön plandadır. Her iki güç de, bulundukları coğrafyada önemli ve etkili roller üstlenmektedir.