Son Mühür / Arif Enes Durak - İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Nisan Ayı Meclis toplantısında 2024 yılı denetim komisyon raporu görüşüldü. Cemil Tugay başkanlığında Kültürpark meclis salonunda gerçekleşen toplantıda, muhalefet temsilcileri 2024 yılı denetim raporlarındaki bulguları tek tek açıkladı.
11,6 milyon liralık kamu zararı
2023 sonunda yapılan 220 milyon liralık bakım-onarım ihalesinde, geçici teminat hatası gerekçesiyle 7 firma elendi. Yeterlilik şartları, işin asıl kapsamıyla ilgisi olmayan “mobil yol yardımı” gibi hizmetlere bağlandı. 11.6 milyon TL daha uygun teklif sunan firmanın devre dışı bırakıldığı bu süreçte, ihalenin favori şirketi YST Otomotiv kazandı. Denetim raporunda, rekabetin bilinçli şekilde daraltıldığı ve kamu ihale mevzuatının ihlal edildiği belirtiliyor.
Damga vergisi ödenmedi, kamuya ceza geldi!
YST Otomotiv’in alt yüklenicisi Bustech firmasıyla imzaladığı sözleşme için damga vergisi ödenmedi. Yasalara göre hem yüklenici hem belediye bu verginin eksik ödenmesinden müteselsilen sorumlu. Bu işlem sonucu İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin cezai yükümlülük altına girdiği, oluşan kamu zararı nedeniyle ilgililer hakkında TCK 257. madde kapsamında işlem yapılması gerektiği vurgulandı.
İkinci ihalede de rekabet yok!
İlk ihalenin bitmesinden hemen sonra, aynı iş kalemi için yeni bir ihale açıldı. Ancak bu kez de davet edilen firmaların tamamı ilk ihaledeki yüklenici ve onun alt yüklenicisiydi. Yaklaşık maliyet, bu firmaların tekliflerine göre belirlendi. “Şeffaflıktan uzak”, “önceden belirlenmiş firma lehine hazırlanmış” bu süreçte iş bitirme belgelerinin bile geçersiz olduğu halde kabul edildiği tespit edildi.
11,8 milyonluk teminat yandı: Üst geçit işi yarım kaldı
78 milyon TL bedelli bir üst geçit projesinde yüklenici firma, sözleşme gereği teminatlarını zamanında uzatmadı, işi durdurdu. İdare, işi feshetti ancak yüklenici konkordato kararı alarak teminat mektuplarının tahsilini engelledi. Sonuç olarak, 11.814.337 TL kamu zararı oluştu.
Menemen'de hiç başlanmayan projeye 13 milyon TL avans
Menemen Koyundere'de yapılması planlanan yaya üst geçitleri yapılması için çıkılan ihale kapsamında ihaleyi kazanan yüklenici firmaya 13.260.000 TL.teminat mektubu karşılığında avans verildiği ortaya çıktı.
Raporda konu ile ilgil dikkat çeken bir diğer bulgu ise, sözleşmeye göre işin yapım süresi 300 gün olmasına rağmen 9 ay boyunca bölgeye tek bir kazma bile vurmadı. Buna rağmen ancak 10. ayda fesih kararı alındı. Avans teminat mektubunun güncellenmemesi nedeniyle 930 bin TL kamu zararının daha oluştuğu belirtildi.
Seferihisar’da işler karıştı: Altyapı çalışması yapılmadan ihaleye çıkıldı
Seferihisar’daki kentsel tasarım uygulaması, sahadaki altyapı eksiklikleri nedeniyle tamamlanamadı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı 2022/509802 ihale kayıt numarası ile 24.06.2022 tarihinde için açık ihaleye çıktı. Sadece işin %33’ü yapılabildi. Yaklaşık 6,7 milyon TL’lik teminat güncellemesi tahsil edilemedi. Ayrıca hakediş alacakları, işi yapmayan yükleniciden önce faktoring şirketine devredildi.
Güncelleme tutarının tahsil edilememesi durumunda kamu zararı oluşturduğu, konunun Belediye başkanlığı makamınca takip edilmesi gerektiği, oluşan bu kamu zararında sorumluluğu ve ihmali olan tüm ilgililer hakkında TCK’nın ilgili maddeleri uyarınca işlem yapılması gerektiği belirtildi.
Karşıyaka'da mezarlık ihalesinde milyonluk hafriyat
Karşıyaka Örnekköy Mezarlık projesinde yaklaşık maliyeti 68,40 TL olarak belirlenen hafriyat taşıma işi, yüklenici firma tarafından 87 TL üzerinden teklif edilerek kazanıldı. Sonrasında iş miktarı %145 arttı. Denetim raporuna göre bu artış makul gerekçelerle açıklanamaz durumda. Ayrıca 10,7 milyon TL tutarındaki bertaraf bedelinin nereye gittiği, atıkların döküldüğü alanlara dair hiçbir belgenin bulunmadığı vurgulandı. Toplam kamu zararının sadece bu kalem üzerinden 7,7 milyon TL olduğu belirtildi.
Belediye 3 milyar lira borçluyken 528 bin liralık kutlama
Belediyeye bağlı Basın Yayın Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı’nın 14.02.2024 tarihli ve E-68909437-813.06-1813661 sayılı yazısına göre, İzmir’de günlük olarak yayın yapan İZ Gazete’nin 8. kuruluş yıldönümü için 528 bin TL harcandığı ortaya çıktı. Etkinlik, 19 Ocak 2024 tarihinde saat 19.00’da Tarihi Hava Gazı Fabrikası Kültür Merkezi’nde 400 kişilik yemekli kutlama organizasyonu olarak gerçekleştirildi. Söz konusu harcamanın detayları (EK-29) olarak raporlara yansıdı.
Ekonomik koşulların ağırlaştığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Vergi ve SGK ödemelerini aksattığı, yüklenici firmalara hak ediş ödemelerini yapamadığı, küçük esnafa ise aylarca ödeme gerçekleştiremediği bir süreçte yapılan bu harcama “israfa varan bir örnek” olarak değerlendirildi.
Fatura etkinlikten önce kesilmiş!
Etkinlikle ilgili dikkat çeken bir diğer detay ise faturanın etkinlikten saatler önce kesilmiş olması. Belediyeye ait şirketlerden Grand Plaza, etkinliğin yapılacağı 19 Ocak 2024 günü, faturayı saat 11.28’de kesti. Etkinlik ise saat 19.00’da başladı.
Raporda, belediyeye ait kafelerin işletmesini de elinde bulunduran Grand Plaza'nın, piyasa fiyatlarının altında kira ödediği ifade edilirken, yıllardır zarar eden bu yapının sürekli sermaye artırımıyla ayakta tutulduğu belirtilerek, “Şirketin yıllar süren zararlarının belediye tarafından sermaye artırımı yoluyla karşılanması da bir başka kaynak israfı olarak ortaya çıkmaktadır" ifadelerine yer verildi.
"Soruşturma başlatılmalı"
Raporda, yukarıdaki bulguların tamamı için ilgili daire başkanları, müdürler ve genel sekreter yardımcıları hakkında hem idari hem de adli işlem yapılması gerektiği vurgulandı. Özellikle TCK 257 (Görevi Kötüye Kullanma) ve TCK 279 (Suçu Bildirmeme) kapsamında işlem yapılması talep edildi.
AK Parti'den şerh
Mecliste, AK Parti grubu rapora şerh koyarken, AK Partili Ercan Tekin, bir an önce gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini belirterek, "Belediye bütçesinden her yıl sermaye olarak aktarılan kaynakların, şirketlerin zararlarının kapatılması ve şirketlerin bu kötü yönetimlerle ayakta tutulmaya çalışılması sürdürülebilir değildir. Bir an önce gerekli tedbirlerin alınarak şirketlerin yanlış yatırım planlamaları ve kötü uygulamalarından doğan zararların önlenmesi ve şirket gelirlerinin aşırı personel istihdamı nedeniyle zarar eden halden kurtarılması gerekmektedir. Aksi halde şirket zararlarını kapatmak için sınırlı kaynağa sahip belediyemizin yatırımlara ayırdığı paranın şirketlere gitmesinin önünü almak mümkün olmayacaktır" diye konuştu.
Cemil Tugay: Denetim raporu sonucunun çalışması yapılacak
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay ise ‘Denetim Komisyonu Raporu’nun sonuçlarının ciddiyetle gözden geçirileceğini vurgu yaparak Denetim raporu sonuçları ciddiyetle gözden geçirilecek, çalışması yapılacak. Tüm denetim komisyonuna yaptıkları çalışma için teşekkür ediyorum” yanıtını verdi.
