Karşıyaka Belediyesi’nin düzenlediği söyleşide, Kültür ve Sanat Müdürü Leyla Keskiner ile birçok Atatürk sevdalısının katılımıyla gerçekleşen etkinlikte Mert Rüstem, Mustafa Kemal Atatürk'ün 1923 yılı Şubat ayında İzmir İktisat Kongresi’ni topladığını ve kongreye her il ve ilçeden işçi, çiftçi, esnaf, sanayici ve zanaatkarların davet edildiğini belirtti.
Mert Rüstem, Mustafa Kemal Paşa’nın, Anadolu’yu işgalden kurtardıktan sonra ülkenin yeniden inşasına başladığını vurgulayarak şunları söyledi: “Yıllar boyu cepheden cepheye koşmuş, türlü zorluklar yaşamış olan halkın elinde avucunda bir şey yoktur. Bir de üstüne Osmanlı’nın 160 milyon altın liralık borcunun %70’i yaklaşık 100 milyon altın lirasını ödemeyi Lozan’da taahhüt etmiştir. Ülkenin kalkınması, üretmesi ve ihracat yapması gerekmektedir. Kapitülasyonların kaldırılmasından sonra yabancılar da ülkemizden ayrılmaya başlamıştır. Halk yoksuldur” dedi.
Her il ve ilçeden kişiler davet edildi
Konuşmasının devamında Rüstem, “Mustafa Kemal önce 1923 Şubat ayında İzmir İktisat Kongresi’ni toplamış ve çağrıda her il ve ilçeden işçi, çiftçi, esnaf, sanayici, zanaatkar davet edilmiştir. Toplanan kongrede bir de yerli malları sergisi yapılmıştır. Üreticinin, işçinin, esnafın, çiftçinin, sanayicinin sorunları dinlenmiş, yeni devletin ticari yol haritası belirlenmiş, sorunlar not edilmiştir. İhracat için önce Bursa’da bir sergi yapılması planlanmış. Fakat yabancı tüccarların gelmeyeceği düşünülmüştür. Mustafa Kemal, “Onların gelmesini beklemeyelim; biz gidelim” diyerek harekete geçti. Karadeniz Vapuru, seyyar sergi gemisine dönüştürülerek farklı limanlara gitmek üzere hazırlandı.” ifadelerini kullandı.
Türk halkının modern yaşam tarzı
Mert Rüstem geminin yeniden düzenlenmesiyle ilgili konuşmasına devam ederek, “Gemi yeniden düzenlenmiştir. O yıllarda ülkemizde var olan hammaddeler, üretimler bu gemide sergilenmiş, gemi yola çıkmadan önce Mustafa Kemal ziyaret etmiş ve hazırlıkları çok beğenmiştir. Bu gemi sadece ihracat malları ile donatılmamış, gemiye tüccarların yanı sıra birkaç yabancı dil konuşan kadın erkek pek çok yolcu alınmıştır. İçlerinde öğretmenler, sanatçılar, gazeteciler de vardır. Gemide ayrıca Cumhurbaşkanlığı orkestrası da vardır. Gidilen limanlarda 1923’te kurulan Cumhuriyet ile 3 yıl gibi kısa sürede kadın ve erkeğin birlikte temsil ettiği Türk halkının ulaştığı modern yaşam tarzı ve kültürü tüm dünyaya tanıtılmıştır.” ifadelerini kullandı.
13 Avrupa ülkesi 16 liman kenti
Mert Rüstem, geminin 13 Avrupa ülkesinde 16 liman kentine uğradığını ve 44 yabancı kılavuz kaptan tarafından yönetildiğini belirterek, “Gemide 16 balo ve ziyafet verilmiş ayrıca gemi dışında 36 ziyafete iştirak edilmiştir. Seyyar Sergi’yi gezen kişi sayısının ise toplamda 65 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir. Eski düşmanları ve yabancıları dosta, dostları müşteriye dönüştürmek’ amacıyla hareket eden ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yürüyen bir parçası olan ‘Seyyar Sergi Karadeniz Vapuru’, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Diplomasi Tarihi ve Dünya Tarihi açısından önemli bir örnektir” dedi.
Son olarak, Mert Rüstem, böyle bir etkinliği düzenleyen Karşıyaka Belediye Başkanı Yıldız Ünsal’a teşekkürlerini iletti.
