Son Mühür/Gamze Eskiköy- İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) iş birliğinde, TOBB İzmir İl Genç Girişimciler Kurulu ve EGİAD Melekleri tarafından “Melek Yatırımcılık Zirvesi” düzenlendi.
Zirveye İZTO, EBSO, İTB Yönetim Kurulu Başkanları, Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü Daire Başkanı, kurum, oda ve STK temsilcileri, İzmir iş dünyası, girişimciler ve basın mensupları katıldı.
Özhelvacı: “Melek yatırımcı, ilk inanan kişidir”
Zirvenin açılış konuşmasını yapan EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Özhelvacı, melek yatırımcılığın yalnızca finansal değil, aynı zamanda vizyoner bir destek olduğuna vurgu yaptı:
“Melek yatırımcılık; Genellikle girişimcilik yolunun başında olan ancak yüksek potansiyel taşıyan girişimlere yapılan bu yatırımlar, deneyimli iş insanlarının vizyonuyla birleştiğinde gerçek anlamda dönüşüm yaratır. Mevzuatımızda ‘bireysel katılım yatırımcısı’ olarak tanımlanan melek yatırımcılar, girişimcilik ekosistemimizin başlıca itici güçlerindendir.
Yeni kurulan şirketlerin en büyük ihtiyacı, çoğu zaman bir ‘ilk inanan’dır. Melek yatırımcılar, sadece bu ilk inançla değil, aynı zamanda risk alabilme cesaretiyle devreye girerek girişimlerin önünü açar. Finansal desteklerinin yanı sıra sağladıkları mentorluk, stratejik rehberlik ve bağlantılar; girişimlerin başarısızlık riskini azaltır, onları ayakta tutar ve sürdürülebilir başarıya taşır"
"Yalnızca sermaye değil, vizyon gerektiriyor"
Özhelvacı, özellikle teknoloji odaklı yeniliklerin artık genç girişimcilerden doğduğunu belirterek şunları söyledi:
“Ar-Ge ve inovasyonun finansmanında da melek yatırımcılık, katalizör etkisi yaratıyor. Gelir üretmemiş ama büyük potansiyel taşıyan projelere yatırım yapmak, yalnızca sermaye değil, vizyon gerektiriyor. Bu destek sayesinde yüksek katma değerli ürünler ve iş modelleri gelişirken, devletin sağladığı vergi teşvikleri de yatırım ortamını güçlendiriyor.”
“İzmir’de fırsat girişimciliği öncelik olmalı”
Bölgesel kalkınma ve İzmir girişimcilik vizyonuna da dikkat çeken Özhelvacı şöyle konuştu:
2023 yılında hazırladığımız “İzmir Girişimcilik Araştırma Raporu”, girişimcilik alanındaki çalışmalarımızda bize yol gösteren değerli bir kaynak oldu. Global Entrepreneurship Monitor metodolojisiyle hazırladığımız bu raporumuz İzmir Girişimcilik Ekosistemi’nin geliştirilmesi için de çok sayıda öneri içeriyor. Bu önerilerden en önemlisi İzmir için çizilecek inovasyon ve girişimcilik yol haritasında “ihtiyaç girişimciliği” değil “fırsat girişimciliği”nin temel hedef olarak kabul edilmesidir. Diğer bir ifadeyle, şehrin uzun dönemli kalkınma planıyla uyumlu, yüksek teknoloji içerikli alanlarda girişimcilik önceliklendirilmelidir"
NEET gençlere dikkat: “İlk adımı atacak cesarete ihtiyaç var”
Türkiye’de genç işsizliğin arttığını hatırlatan Özhelvacı, özellikle NEET (Eğitimde ve istihdamda olmayan gençler) oranlarının OECD ortalamasının üzerinde olduğunu söyleyerek “OECD verilerine göre, Türkiye'deki 15-29 yaş arası gençlerdeki NEET oranı yüzde 27,9'dur. Bu oran, OECD ortalaması olan %12,7'nin oldukça üzerindedir. İçinde bulunduğumuz ekonomik belirsizlikler, yüksek faiz oranları gibi makro faktörler, yatırımcı kararlarını etkilemeye devam ediyor. EGİAD olarak bu profilde yatırımcılar ortaya çıkmasını sağlamak üzere çalışmayı sürdüreceğiz" ifadelerine yer verdi.
Kestelli: “Tarım, melek yatırımcılar için eşsiz bir vaha”
İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, melek yatırımcılığın tarım sektöründeki rolünü değerlendirdiği konuşmasında, gıda talebinin artışına ve bu alanda yaşanan dönüşümünün altını çizdi:
“Borsamızın ana iştigal alanı olan tarıma ve tarıma dayalı ticarete gelecek olursak... Birleşmiş Milletler tarafından yapılan araştırmalar, 2050 yılına kadar dünya nüfusunun 10 milyarı aşacağını ve artan nüfus ile yükselen gelir seviyesine bağlı olarak gıdaya olan talebin yüzde 50 ila 60 oranına ulaşacağını öngörüyor.
İklim krizinin etkilerini, azalan tarım alanlarını, hızla tükenen su kaynaklarını ve yaşlanan tarım nüfusunu göz önüne aldığımızda bu talebe nasıl cevap verebileceğiz sorusu ile yüz yüze kalıyoruz. Bu sorunun cevabı yeni teknolojilerin kullanımında, yeni fikirlerde ve bu fikirlerin hayata geçirilmesini hızlandıracak sermayede gizli. Yani tarım, melek yatırımcılar için eşsiz bir vaha özelliğini taşıyor"
"Tarım ve gıda girişimlerine destek verilmesi gerekiyor"
Kestelli, tarımın stratejik bir sektör olarak insanlık için temel ihtiyaçları karşılarken, aynı zamanda ekonomiye ve istihdama da katkı sağladığını vurgulayarak, "Tarım, insanlığın temel gıda ihtiyacını karşılamasının yanı sıra ekonomiye, istihdama ve sürdürülebilirliğe büyük katkılar sağlayan stratejik bir sektör.
Geleneksel tarım yöntemlerinde ve akıllı tarım uygulamalarında her yeni gün bir inovasyonla, gelişen teknolojiye bağlı çözümlerle karşılaşıyoruz. Bu değişim ve dönüşüm beraberinde finansman ihtiyacını da getiriyor. Bu noktada, tarım ve gıda girişimlerine destek sağlayan melek yatırımcıların daha çok devreye girmesi gerekiyor. Son yıllarda melek yatırımcı ağları ve devlet destekleri sayesinde tarım ve gıda girişimlerine olan ilginin yeterli olmasa da arttığını görmekten memnunuz" diye belirtti.
Tarım teknolojilerine küresel yatırımlar artıyor
Kestelli, ABD ve Hollanda gibi ülkelerdeki melek yatırımcıların tarım teknolojilerine yaptığı yatırımları örnek gösterdi:
“Dünyada tarım ve tarıma yatırım yapan melek yatırımcılara baktığımızda, çoğunlukla geleneksel finans kuruluşlarından fon alamayan erken aşama girişimlere destek verildiğini görüyoruz.
Tarımda önde gelen ülkelerdeki melek yatırımcıların tarım teknolojilerine etkisine baktığımızda ise... ABD’nin tarım teknolojileri girişimleri için en büyük yatırım pazarlarından biri olduğunu görüyoruz.
2024'te ABD’de AgriTech melek yatırımcıları tarafından yapılan toplam yatırım miktarı yaklaşık 2.1 milyar dolar olarak kaydedildi. En büyük yatırımlar, akıllı sulama sistemleri, otonom traktörler ve hasat makineleri ve genetik modifiye tarım ürünleri oldu"
Yorgancılar: “Girişimcilikte kadınların yükselişi umut verici”
EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, küresel startup verileriyle konuşmasına başladı: “2024 yılında küresel startup ekosisteminde; yatırımlar tutar olarak %4,5 artış gösterirken, Türkiye’de adet olarak yüzde 62, tutar olarak yüzde 30’a yakın bir artışla 1,41 milyar dolara ulaştı. En az 1 kadın kurucu ortağı olan girişim oranının yüzde 32,2’ye yükselmesi, kadın girişimcilerin sistemde giderek güçlendiğini göstermektedir. İZQ’nun network gücüyle girişimciler 2 milyon dolar tohum yatırımı aldı. İzmir’in 10 üniversite, 6 teknopark, 17 OSB, 103 Ar-Ge merkezi ve genç nüfusuyla girişimcilik kenti olma potansiyeli çok yüksek"
Özgener: "İzmir köklü ticarete uygun şehir
Son olarak konuşmasını gerçekleştiren İzTO Yönetim Kurulu Başkanı, ise, "Gençlerimizi İzmir’de tutmak, onların hayallerini burada büyütmelerini ve gerçekleştirmelerini sağlamak adına onlarla daha çok bir araya gelmeli, fikirlerini dinlemeli ve birlikte hareket etmeliyiz. Bugün, ne yazık ki, melek yatırımcılık alanında olmamız gereken konumda olduğumuzu söyleyemiyoruz. Ülkemiz genelinde melek yatırımcı lisanslarında 772’sinin İstanbul, 107’sinin Ankara, 57’nin ise kentimizde olduğunu görüyoruz. Halbuki İzmir; köklü ticaret kültürü ve aile şirketi yapısıyla melek yatırımcılığı dayanışma modeline oldukça uygun bir şehir. Aile şirketlerimiz yalnızca mal ve hizmet üretmiyor; aynı zamanda bilgi, deneyim ve değer aktarımı yapıyor" dedi.
"Takım ruhu ile hareket edeceğiz"
Özgener şöyle devam etti:
"Ege Bölgesi Sanayi Odası, İzmir Ticaret Borsası ve EGİAD, ayrıca İzmir Valiliği ve İzmir Büyükşehir Belediyesi, ESİAD ve Ege İhracatçı Birlikleri ile güç birliği yaparak kentimize “İzQ Girişimcilik Merkezi ve İnovasyon Merkezi”ni kazandırdık. Nasıl ki girişimcilerin projelerini hayata geçirme aşamasında “Takım” olması önemli ise, bizler de girişimcileri destekleyen kurumlar olarak takım ruhu ile hareket etmeyi sürdüreceğiz. Merkezlerimiz sadece ofislerden oluşmuyor: Bir fikir fabrikası, bir vizyon merkezi olarak faaliyet gösteriyor. Girişimciler için yatırımcıya ulaşmanın, mentora danışmanın, birbirinden öğrenmenin ve küresel dünyaya açılmanın kapısı işlevini yerine getiriyor”
