Ramazan Bayramı tatilinin sona ermesinin ardından, pek çok vatandaş memleketlerinden ya da tatil bölgelerinden dönüş yolculuklarına başladı. Uzun yola çıkacak sürücüler ve otobüs şoförleri, özellikle "gözü açık uyumak" olarak bilinen yol hipnozu nedeniyle kaza riskiyle karşı karşıya kalabiliyor.
İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Medical Point Hastanesi Psikiyatri Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Emre Cem Esen, yol hipnozunun daha çok ezberlenmiş, düz ve uzun yollarda meydana geldiğini belirtti. Dr. Esen, bu durumun sürücünün araç kullanırken transa girmesine neden olabileceğini ve dikkatsizlik riskini artırdığını ifade etti.
Yol hipnozu nedir?
Dr. Esen, yol hipnozunun kas alışkanlıkları ve öğrenilen davranışlar sonucu ortaya çıktığını ve genellikle uzun, çok şeritli, virajsız yollarda geliştiğini söyledi. Sürücünün yolun güzergahını ezberlemiş gibi davranarak düşünmeden araç kullanmaya devam etmesinin, dikkatin dağılmasına neden olduğunu vurguladı. "Bu durum, sürücünün trans haliyle araç kullanmasına yol açabilir ve risk oluşturabilir" dedi.
Dinlenmek ve dikkatli olmak
Uzun yolculuklarda dikkat dağılması ve yol hipnozu riskini artıran unsurlar arasında, düz yol yapısının, viraj eksikliğinin ve uyarıcıların azlığının yer aldığını belirten Dr. Esen, "Bunlar, sürücünün dikkatini toplamasını zorlaştırır.
Yolda az uyarı ve dikkat dağıtıcı faktör bulunması, sürücünün trans haline geçmesini kolaylaştırabilir" diye ekledi. Dr. Esen, yolculuk sırasında yeterince dinlenmenin ve sürücünün dikkatli olmasının önemini vurguladı. "Yorgun bir şekilde araç kullanmak, dikkatsizlik riskini artırır. Bu nedenle, 3-4 saatlik yolculuklarda aralar vermek, sürücünün yanında konuşan birinin bulunması ve yanındaki kişilerin uykusuz olması bu riski azaltacaktır" şeklinde konuştu.
Yol tasarımı
Yol tasarımında dikkate alınan unsurların, yol hipnozunu engellemeye yönelik olduğunu belirten Dr. Emre Cem Esen, "Yollarda yer alan virajlar ve göbekler, sürücünün dikkatini toplayarak hipnoz riskini azaltan unsurlar olarak tasarlanmıştır" dedi.
Bu tür unsurların, sürücünün yolculuk sırasında dikkatini dağıtmadan, farklı noktalara odaklanmasını sağlayarak, daha güvenli bir sürüş deneyimi oluşturduğunu ifade etti. Dr. Esen, "Yola çıkmadan önce yeterince dinlenmek ve iyi bir uyku almak, yolculuk boyunca dikkatli olmak büyük önem taşıyor" diyerek sözlerini tamamladı.
