Sergi, 20 Haziran 2025'e kadar ziyaret edilebilecek ve İzmir’in yangınla dolu geçmişini gözler önüne seriyor. Açılış törenine İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Dr. Levent Yıldır, Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay ve eski milletvekili Zeynep Altıok katıldı.
Yangınlar ve kurtuluş mücadelesi gözler önünde
1922'de yaşanan Büyük İzmir Yangını'nı ve Batı Anadolu'daki diğer yangınları geniş bir perspektifle ele alan sergi, APİKAM Arşivi’nden ve yerli-yabancı birçok kaynaktan derlenen fotoğraflar, filmler, belgeler ve objelerle bu önemli tarihi dönemi canlandırıyor. Sergide ayrıca, yangınların daha önce gün yüzüne çıkmamış fotoğrafları da yer alıyor. İzmir İtfaiye Dairesi'nde korunan eski itfaiye araçları da sergide sergileniyor.
“Zamanın ruhunu anlamak arşivle mümkündür”
Açılışta konuşan Dr. Levent Yıldır, Walter Benjamin’in “Konuşmaları dinlerken, zamanın ruhu kavramı aklıma geldi. Bu hem anlaması zor hem de bir o kadar da önemli bir konu. Hemen ardından Walter Benjamin’in ‘Tarihsel mesafe, eleştiri gücümüzü artırır’ sözünü hatırladım. Peki, bu eleştiri gücümüz nasıl artar? Zamanın ruhunu karakterize eden şeyin, hızla her şeyi unutmak olduğunu düşünüyorum. Sanki ne kadar çabuk unutabilirsek o kadar kendimizi daha iyi hissedebiliriz gibi geliyor. Bu eleştiri gücünü besleyen şeyin arşiv olduğunu söylemek istiyorum” dedi.
İzmir Yangını’nın önemi gelecek nesillere aktarılmalı
Küratör Nejat Yentürk ise İzmir Yangını’nın unutulmaması gerektiğini vurguladı. “Ben, emekli bir hekimim. 32 yıllık meslek hayatımda, bir kişi dışında İzmir’in başından bir yangın geçtiğini bilen yoktu. Bizim müfredatımız unutmak ve unutturmak üzerineydi. Benim buna itirazım vardı. Bu yaşananları belgelemek üzere belge, obje, kitap, fotoğraf ve evrak toplamaya başladım” diyen Yentürk, serginin hazırlanma sürecine dair bilgi verdi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ve APİKAM personelinin katkılarına teşekkür etti.
Yangının ardındaki savaşın izleri
Küratör Aybala Yentürk, İzmir’in kurtuluşundan sonra çıkan bu büyük yangının, savaşın bitmediği bir dönemin yansıması olduğunu belirtti. Serginin İzmir yangınını bu kadar kapsamlı şekilde ele alan ilk sergi olduğunu ifade eden Yentürk, “Bir kenti tanıyıp anlamak için onun geçirdiği badireleri bilmek durumundayız. Bu bilmek bize, böyle büyük bir felaketten sonra enkaz haline dönüşen bir kenti yeniden ayağa kaldırmak için uğraşan kadroların yaptığının değerini anlamamızı ve koruma bilincini getirir. Dolayısıyla İzmirliler olarak her birimizin İzmir yangınının bilincinde olmamız gerekiyor. Yokluk içerisinde yanık İzmir’in yeniden imar edilmesi için gösterilen çabaları, İzmir’in yeniden uluslararası ticari itibarını geri kazanması için verilen mücadeleyi anlamak için İzmir yangınının büyüklüğünü ve kente verdiği zararı iyice anlamak gerekir” dedi.
Araştırmacılara ışık tutuyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürü Dr. Serhan Kemal Saygı, Yanık Yurt sergisinin bir araştırma sergisi olduğuna dikkat çekti. “Bugün APİKAM olarak çok heyecanlıyız. Sergi salonumuzda yeni bir sergiye ‘merhaba’ diyoruz. Yanık Yurt, her şeyden önce bir araştırma sergisidir. Serginin meydana getirilmesi için APİKAM Arşivi başta olmak üzere Osmanlı ve Cumhuriyet arşivlerinden, çok sayıda yerli ve yabancı arşivden ve koleksiyonerlerimiz Yavuz Çorapçıoğlu arşivi ile Nejat Yentürk koleksiyonundan yararlanılmıştır. Yanık Yurt, Büyük İzmir Yangını’na ve Batı Anadolu’da çıkan yangınlara yeni bakış açıları getirtmeyi ve yeni tarihsel yaklaşımlara kapı aralamayı amaçlamaktadır. Bir diğer hedefi de söz konusu yangınlar hakkında henüz gündeme gelmemiş soruları sormayı ve yeni araştırmaların oluşmasına aracılık etmektir” diye konuştu.
Zengin arşiv ve koleksiyonlar
Sergide yer alan fotoğraflar, Nejat Yentürk Koleksiyonu ve Albert Kahn Arşivi’nden, filmler ise Uluslararası Kızılhaç ve British Pathé arşivlerinden derlenmiş. Yavuz Çorapçıoğlu ve Hükümet Tulumbacı Başı Ali Rıza Bey’in ailesi de arşiv desteğinde bulundu.
Ziyaretçilere ücretsiz ve iki dilde rehberlik hizmeti
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve APİKAM personeli tarafından hazırlanan sergi, sesli rehber eşliğinde Türkçe ve İngilizce anlatımlarla ziyaretçilere sunuluyor. Sergi, 20 Haziran 2025'e kadar ücretsiz olarak ziyaret edilebilecek.
