Güney Asya'nın farklı coğrafyalarını gezerek yerel çömlekçilik kültürünü araştıran Prof. Dr. Dilbaş, enerji kaynaklarının ve endüstriyel ürünlerin sınırlı olduğu bu bölgelerde çömlekçiliğin günlük hayatın önemli bir parçası olarak varlığını sürdürdüğünü belirtti.
Endonezya’da Üç Köyde Çömlekçilik İncelemesi
Prof. Dr. Lale Dilbaş, Endonezya’nın Sulawesi Adası’nda, çömlekçiliğin hala yaygın olarak devam ettiği üç köyü ziyaret etti. Bu köyler; kuzeydeki Manado şehrinde bulunan Pulutan ve güneydeki Takalar bölgesinde yer alan Pattallassang ve Pa Batangan köyleriydi. 2011 yılından bu yana Hindistan, Sri Lanka, Nepal, Bangladeş, Malezya ve Pasifik Adaları gibi Güney Asya’nın çeşitli bölgelerinde yerel çömlekçilik üretimleri üzerine araştırmalar yapan Dilbaş, ziyaret ettiği yerleşimlerde çömlekçilerle görüşerek üretim süreçlerini ve kullanılan yöntemleri belgelemeye devam ediyor.
Kaynakların Kısıtlılığı Çömlekçiliği Teşvik Ediyor
Ziyaret ettiği bölgelerde yerel üretim bilgisine dayalı çömlekçiliğin endüstrileşmenin etkilerinden uzak olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Dilbaş, enerji kaynaklarının sınırlı olmasının insanları kendi ihtiyaçlarını doğal kaynaklardan karşılamaya yönlendirdiğini belirtti. “Bu coğrafyalarda elektrik, gaz gibi enerji kaynakları yok. Endüstriyel ürünler ise gündelik yaşamda sınırlı. Pişirme araçları, ocak, fırın gibi ürünlerin eksikliği, insanları bahçelerindeki toprağı şekillendirmeye ve çömlekçilik yapmaya itiyor” diyen Dilbaş, bu yokluğun yerel halkın el becerilerine dayalı üretim kültürünü canlı tuttuğunu söyledi.
“Yerel Bilgi, İnovasyon İçin Değerli Bir Kaynak”
Prof. Dr. Dilbaş, Endonezya’da incelemelerde bulunduğu köyler arasındaki çömlekçilik farklarına da dikkat çekti. Güneyde, birbirine sadece 6 kilometre uzaklıkta olan iki köy arasında bile üretim yöntemlerinin farklılık gösterdiğini belirten Dilbaş, “Bu bölgelerdeki yerel bilginin inovasyon için önemli bir kaynak olduğuna inanıyorum. Yıllardır bu dezavantajlı yaşam biçimlerinin oluşturduğu bilgi birikimini belgeleyerek, gelecekte farklı projelere kaynak sağlayacak bir bilgi hazinesi oluşturmayı amaçlıyorum” dedi.
Dezavantajlı Gruplara Yönelik Projeler Geliştiriliyor
Prof. Dr. Lale Dilbaş, Güney Asya’daki bu araştırmalarını Yaşar Üniversitesi’nin “Topluma Hizmet ve Uluslararasılaşma” stratejileri kapsamında dezavantajlı gruplara fayda sağlayacak projelere dönüştürmek için çalışmalarını sürdürüyor. Yerel çömlekçilik bilgisi ve bu bilgilerin toplumsal fayda sağlaması için çeşitli projeler geliştirdiğini ifade eden Dilbaş, dezavantajlı yaşam biçimlerinin zenginliğini görünür kılmayı hedefliyor.
