Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan (KDK), İçişleri Bakanlığı’na bir tavsiye geldi. Kurum, fahri trafik müfettişlerince fotoğraf veya görüntü olmaksızın düzenlenen ceza tutanaklarıyla ilgili İçişleri Bakanlığına fotoğraf tavsiyesinde bulundu. Kurum kararına göre, bir vatandaş fahri trafik müfettişlerince "keyfi ve delilsiz" ceza yazıldığını, cezaya konu ihlal olmasa bile görevlerini kötüye kullanarak bildirimde bulunulduğunu öne sürerek KDK'ye başvurdu.
Cep telefonu kullanımı yaygın
Başvuruyla ilgili İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünden alınan görüşte, trafik kural ihlallerinin çoğunlukla elektronik denetleme sistemleri ve polisin bulunmadığı yerlerde gerçekleştiği kaydedildi. KDK'nin kararında, 2020 ila 2024'ün ilk 6 ayında fahri trafik müfettişlerince düzenlenen 5 milyon 5 bin 645 tutanaktan yüzde 1 ila yüzde 2'sinin itirazlar sonucunda sulh ceza hakimliklerince iptal edildiği bilgisi yer aldı.
İdarenin kuruma gönderdiği istatistiki verilerden, fahri trafik müfettişlerince 2020 ila 2024 yıllarında düzenlenen tutanakların sırasıyla "araçta cep telefonu kullanılması", "kırmızı ışık ihlali", "hatalı şerit değiştirme" ve "emniyet kemerinin kullanılmaması" olduğunun görüldüğü aktarıldı.
Mevzuatta zorunluluk bulunmuyor
Kararda, "Kamuoyunda zaman zaman fahri trafik müfettişleri tarafından düzenlenen trafik kural ihlal tespit tutanağına ilişkin tepkiler ortaya çıkmakta, müfettişlerin görev ve yetkilerini gereği gibi kullanmadıklarına ilişkin tartışmalar yaşanmaktadır" vurgusu yapıldı. Trafik güvenliğinin sağlanması ve trafik kültürünün oluşturulmasının kamusal faaliyete yönelik olduğu belirtilen kararda, "Trafik güvenliğinin sağlanması açısından fahri trafik müfettişliğinin algılanan yakalanma riski duygusunun geliştirilmesine katkı sağladığı aşikardır." değerlendirmesinde bulunuldu.
Sorunlara örnek teşkil ediyor
Uygulamanın trafik güvenliğinin sağlanmasına katkısı olsa da fahri trafik müfettişlerince trafikte anlık olarak tespit edilen ihlallere ilişkin yapılan işlemlerde bazı sorunların yaşandığına işaret edilen kararda, "Mevzuatta fahri trafik müfettişlerince tespit edilen trafik kural ihlalleriyle ilgili fotoğraf veya görüntü alınacağına dair zorunluluk bulunmaması yaşanan bazı sorunlara örnek teşkil etmektedir" ifadesi kullanıldı.
Esastan incelemeyi kapsamalı
Kararda, İçişleri Bakanlığına şu tavsiyede bulunuldu: "Mevcut teknolojik gelişmeler kapsamında fahri trafik müfettişliği müessesinin daha etkili ve verimli bir şekilde işletilebilmesi, trafik güvenliğinin sağlanması ve gerçekleşmesi muhtemel mağduriyetlerin en aza indirgenmesi açısından gerekli hassasiyetlerin gösterilerek fahri trafik müfettişliği uygulamasına ilişkin yeni çerçeve kurallar belirlenmesi ve fahri trafik müfettişleri tarafından düzenlenen tutanaklara ilişkin yapılacak olan denetimin sadece şekil olarak değil esastan da bir incelemeyi kapsaması hususunda tavsiyede bulunulmasına karar verildi."