Cengiz Holding’in Bayramiç Yanıklar Köyü’nde açmayı planladığı feldspat madeniyle ilgili Çanakkale 2. İdare Mahkemesi, “yürütmeyi durdurma” kararı verdi. Mahkeme, bilirkişi raporunu esas alarak “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararının hukuka aykırı olduğu sonucuna vardı.
Hukuka aykırılık tespit edildi
Mahkeme kararında, projenin çevresel etkilerinin telafisi güç veya imkânsız sonuçlara yol açabileceği ifade edildi. Bilirkişi raporunda ise özellikle flora ve fauna açısından projenin uygun olmadığı vurgulandı. Raporda, toz oluşumunun kontrolü ve sulama için gerekli suyun kaynağı gibi önemli unsurların belirsiz olduğu belirtilerek, çevre üzerindeki etkilerin ciddi sorunlara neden olabileceği kaydedildi.
Çanakkale 2. İdare Mahkemesi, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek, projenin telafisi güç ya da imkânsız zararlara yol açabileceğine dikkat çekti.
Bilirkişi raporu ve mahkeme kararı
Mahkeme heyeti, bilirkişi raporunu değerlendirerek şu ifadeleri kullandı:
“Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgeler ile Mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının verildiği alanda orman bakımından zararlı sonuçların ortaya çıkmayacağı ve maden işletim kuralları açısından proje tanıtım dosyasının bilimsel verilere uygun olarak hazırlandığı, proje alanının fiili durum ve harita üzerinde uyumlu olduğu anlaşılmaktaysa da; proje kapsamında yapılacak faaliyetlerle yeraltı ve yer üstü suların zarar görebileceği, proje kapsamında yapılacak taşıma işlerinde mesafelerin eksik olarak hesaplanmış olduğu, doğru hesaplama yapıldığı takdirde Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde yer alan eşik değerin aşılmış olacağı ve böylece çevre kirliliğine sebep olunacağı, proje bölgesinin rüzgarlı bir alan olması nedeniyle oluşacak tozların ağaç ve bitkilere tutunarak zarar görmelerine yol açacağı ve projeye yakın konumda bulunan diğer proje alanları ile kümülatif etki değerlendirmesi yapılmadan proje tanıtım dosyasının hazırlandığı anlaşıldığından, Çanakkale ili, Bayramiç ilçesi, Yanıklar köyü mevkiindeki Truva Bakır Maden İşletmeleri A.Ş. tarafından yapılması planlanan 20050053 Ruhsat Numaralı sahada Feldspat Ocağı projesi için davalı idarece verilen 25/04/2024 tarih ve E-2024177 sayılı 'Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir' kararının hukuka uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
Mahkeme ayrıca, hukuka aykırı bulunan işlemin çevresel etkilerinin telafisi güç veya imkânsız zararlar doğurabileceğine vurgu yaparak şu kararı aldı:
“2577 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, anılan Kanunun 20/A maddesi uyarınca itiraz yolu kapalı olmak üzere, 22/11/2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.”
“Halilağa için de karar bekliyoruz”
Kaz Dağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nden yapılan açıklamada, mahkemenin verdiği karardan memnuniyet duyulduğu ifade edildi:
"Karara çok sevindik. Mahkemenin 'ÇED Gerekli Değildir' kararını da iptal etmesini bekliyoruz. Ayrıca, Halilağa Bakır Madeni Projesi için de Danıştay’dan en kısa zamanda bir yürütmeyi durdurma kararı bekliyoruz.”
