Taslağa göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile mükellefiyet kaydı olmayan kişiler de dahil olmak üzere iş yeri ve konut kiralama işlemlerine dair yapılan tahsilatlar, yalnızca banka veya PTT aracılığıyla gerçekleştirilebilecek. Bu düzenleme, haftalık ya da günlük gibi kısa süreli konut kiralamaları için de geçerli olacak. Mevcut uygulamada, iş yeri kiralarında ödeme tutarına bakılmaksızın bankalar ya da PTT üzerinden ödeme yapılması zorunluydu, konut kiralamalarında ise 500 TL’yi aşan ödemelerde bu zorunluluk bulunuyordu. Ancak yeni düzenlemeyle, konut kiralarında bu sınır kaldırılarak tüm ödemelerin banka veya PTT aracılığıyla yapılması planlanıyor.
Kiracılara da Ceza Uygulaması Geliyor
Daha önce iş yeri kiralamalarında hem kiracıya hem de kiralayana ceza uygulanırken, konut kiralamalarında sadece mal sahibine ceza kesiliyordu. Ancak, Temmuz ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen Vergi Kanunlarında ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de yapılan değişiklikle, artık konut kiralamalarında kiracıya da ceza kesilebilecek. Buna göre, kira ödemelerini banka veya PTT aracılığıyla yapmayanlara, kira tutarının yüzde 10’u oranında özel usulsüzlük cezası uygulanacak. Bu ceza, her bir tespit için en az 5 bin TL olacak. Mevcut durumda, bu oran yüzde 5 olup asgari ceza tutarı ise 3 bin TL olarak uygulanıyor.
Kiracı, ödemenin elden yapıldığını 5 iş günü içinde yetkili mercilere bildirdiği takdirde, kiracıya herhangi bir ceza uygulanmayacak. Ayrıca, bir takvim yılı içinde kesilebilecek özel usulsüzlük cezasının üst sınırı da 8 milyon 700 bin TL'den 20 milyon TL’ye yükseltiliyor.
Emlak Sektörü Düzenlemeyi Destekliyor
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, düzenlemeyle ilgili yaptığı değerlendirmede, bu zorunlulukların kayıt dışı işlemlerin önüne geçmek adına önemli bir adım olduğunu belirtti. Akçam, kiracıların resmi kanallar aracılığıyla ödeme yapmasının, kira gelirlerinin vergilendirilmesi açısından olumlu sonuçlar doğuracağını ifade etti. Ayrıca, bu düzenlemenin yakın zamanda hayata geçecek olan e-kontrat sistemiyle entegre edileceğini ve kira gelirlerinin daha sıkı denetleneceğini dile getirdi.
Akçam, şunları kaydetti: “Kiracılar, kira ödemelerini resmi kanallar üzerinden gerçekleştirdiklerinde hem vergi kaçakçılığı önlenecek hem de kira artışlarına karşı bir denge sağlanmış olacak. Bu düzenleme, sahte kontrat gibi durumların da önüne geçecektir. Amaç, kira ödemelerinde kayıt dışı işlemleri tamamen ortadan kaldırmak.”