Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi’nin, İzmir Konak’taki Elektrik Fabrikası’nın imar planını değiştirme kararı, Konak Belediyesi’nden gelen sert tepkiyle karşılandı. Belediyeden yapılan yazılı açıklamada, Elektrik Fabrikası’nın kültürel bir miras olduğu vurgulandı.
Açıklamada, “İzmir Elektrik Fabrikası, inşa edildiği dönemin (1929) endüstri yapısı teknolojisi, malzeme özellikleri ve mekan kurgusunu yansıtan, işletmede kaldığı uzun yıllar boyunca kentin iktisadi, sosyal, kültürel ve mekansal gelişmesinde önemli rolü olmuş çok özgün bir endüstri arkeolojisi kültür mirasıdır” ifadelerine yer verildi. Ayrıca, fabrikanın “Kültür Varlığı olarak tescil edilmiş koruma altına alınmış bir eser” olduğu belirtildi.
Açıklamada, Elektrik Fabrikası’nın yürürlükteki imar planlarında “Kültürel Tesisler Alanı (Özel Proje Alanı)” olarak belirlendiği, yapılaşma koşulunun ise “TAKS: 0.50, KAKS: 1.50” şeklinde tanımlandığı aktarıldı. Ancak, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın plan değişikliği ile Elektrik Fabrikası’nın kullanım kararını “Ticaret-Turizm Alanı, Trafo Alanı, Park Alanı, Yaya Yolu” olarak değiştirmeyi önerdiği ifade edildi. Yeni planla birlikte, yapılaşma koşulunun “Emsal: 3.00, Yükseklik: 30 kat” olarak belirlenmesi öngörülüyor.
“Özelleştirmeye sadece özel şirketler katılabilir"
Belediye, mülkiyeti kamuya ait olan Elektrik Fabrikası’nın yanı sıra eski Tekel Fabrikası, eski Sümerbank Fabrikası alanı, eski Havagazı Fabrikası ve özel mülkiyette bulunan diğer endüstri mirası kültür varlıklarının önemli potansiyel zenginlikler olduğunu vurguladı. Açıklamada, bu yapılar için “kamunun ihtiyacı olan kültürel kullanıma yönelik bir anlayış yerine ranta yönelik bir anlayış ile ticaret amaçlı işlevlendirilerek kamunun kullanımından çıkarılmak istenmektedir” ifadesine yer verildi.
Ayrıca, geçmiş dönemlerde Elektrik Fabrikası’nın satışa çıkartılması aşamasında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ihaleye katılma isteğinin, “Özelleştirmeye sadece özel şirketler katılabilir. Kamu şirketleri katılamaz. Bu yüzden de teklifiniz uygun bulunmamıştır” gerekçesiyle reddedildiği hatırlatıldı.
Belediye, “Kentimiz endüstri mirasının önemli örneklerinden olan bu alanları kültürel mirasımız olarak koruyarak ve yaşatarak gelecek kuşaklara aktarmak, çağdaş bir anlayışla yenilikçi ve yaratıcı tasarımlar ile kentimize birer tarih-kültür odağı olarak kazandırmak mümkündür, gereklidir” açıklamasını yaptı.
Son olarak, Konak Belediyesi, “Elektrik Fabrikası ve çevresini olumsuz etkileyecek girişimlere karşı her türlü hakkımızı kullanacağımızı ve kararlılığımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz” diyerek, konudaki tutumunu net bir şekilde ortaya koydu.
Açıklamanın tamamı şu şekilde:
Konak Belediyesi'nden yapılan "Elektrik fabrikası kültür mirasımızdır, kamuya kazandırılmalıdır" başlıklı açıklamanın tamamı şu şekilde: "İzmir Elektrik Fabrikası, inşa edildiği dönemin (1929) endüstri yapısı teknolojisi, malzeme özellikleri ve mekan kurgusunu yansıtan, işletmede kaldığı uzun yıllar boyunca kentin iktisadi, sosyal, kültürel ve mekansal gelişmesinde önemli rolü olmuş çok özgün bir endüstri arkeolojisi kültür mirasıdır. Kültür Varlığı olarak tescil edilmiş koruma altına alınmış bir eserdir.
İzmir eski Elektrik Fabrikası ve alanı, yürürlükte bulunan imar planlarında; “Kültürel Tesisler Alanı (Özel Proje Alanı)” olarak belirlenmiş ve yapılaşma koşulu “TAKS:0.50, KAKS:1.50” olarak tanımlanmıştır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi tarafından Elektrik Fabrikası ve alanı imar planları değiştirilerek “Ticaret-Turizm Alanı, Trafo Alanı, Park Alanı, Yaya Yolu” kullanım kararına ve “Emsal:3.00, Yükseklik:30 kat” yapılaşma koşuluna çevrilmesine yönelik Belediyemizden görüş istenmektedir.
Mülkiyeti Kamuya ait olan başta Elektrik Fabrikası olmak üzere eski Tekel Fabrika ve Binaları, eski Sümerbank Fabrikası alanı, eski Havagazı Fabrikası ve eski antrepolar ve özel mülkiyette bulunan diğer endüstri mirası kültür varlıkları bir bölge olarak kentimizin ve ilçemizin çok önemli potansiyel zenginliklerimizdir. İlçemiz sınırları içerisinde bulunan ve kentin bütünü için son derece önemli kültürel miras ve alanları olarak imar planlarında kültürel kullanıma ayrılmışlardır.
Bunlardan Havagazı Fabrikası, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Kültür Merkezi olarak, Eski Tekel Fabrikası Kültür ve Turizm bakanlığı Tarafından İzmir Kültür Sanat Fabrika Müzesi, olarak restorasyonları yapılıp kültürel kullanıma sunulmuşlardır.
Bu değerli örneklere rağmen, İlçemiz sınırları içerisinde kentin bütünü için son derece önemli konumda ve aslında kamuya ait Endüstri Mirası kültür varlıklarımız olan başta Elektrik Fabrikası, eski Sümerbank Arazileri ve antrepolar, kamunun ihtiyacı olan kültürel kullanıma yönelik bir anlayış yerine ne yazık ki ranta yönelik bir anlayış ile ticaret amaçlı işlevlendirilerek kamunun kullanımından çıkarılmak istenmektedir. Bu tutumu hiçbir şekilde kabul etmediğimizi vurgulamak istiyoruz.
Yine kamuoyunun bildiği üzere geçmiş dönemlerde Elektrik Fabrikasının satışa çıkartılması aşamasında ihaleye İzmir Büyükşehir Belediyesi dahil olmuş ancak bu talep “Özelleştirmeye sadece özel şirketler katılabilir. Kamu şirketleri katılamaz. Bu yüzden de teklifiniz uygun bulunmamıştır.” şeklindeki bir gerekçeyle reddedilmişti.
Kentimiz endüstri mirasının önemli örneklerinden olan bu alanları kültürel mirasımız olarak koruyarak ve yaşatarak gelecek kuşaklara aktarmak, çağdaş bir anlayışla yenilikçi ve yaratıcı tasarımlar ile kentimize birer tarih-kültür odağı olarak kazandırmak mümkündür, gereklidir.
Kentimizde miras alanlarımızı kültürel amaçlı işlevlerle gerçekleştirerek halkımızın kullanımına sunacak bilgi birikimi, mühendis, mimar ve şehir plancıları, ilgili meslek odaları ve önemli bir deneyime sahip olan İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi var.
Konak Belediyesi olarak kent için kritik ve büyük bir öneme sahip olan endüstri ve kültür mirasımızın örneklerinden Elektrik Fabrikasını ve çevresini olumsuz etkileyecek girişimlere karşı her türlü hakkımızı kullanacağımızı ve kararlılığımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz."
