Teklifte, eğitim öğretim hizmetlerinde görev yapan öğretmenlerin seçilme, yetiştirilme, atanma süreçlerini, haklarını, ödevlerini, ödül-ceza sistemlerini ve kariyer ilerlemelerini kapsayan detaylı düzenlemeler yer alıyor. Ayrıca, Milli Eğitim Akademisi'nin kuruluşu, görevleri, teşkilat yapısı ve personeliyle ilgili detaylar da teklif kapsamında düzenlendi. Teklif, eğitim alanında daha etkin bir hizmet sunulması ve öğretmenlerin profesyonel gelişimlerine katkıda bulunulması amacı taşıyor.
Kanuna göre öne çıkan başlıklar şu şekilde:
Bundan sonra öğretmenlik mesleği yeterlikleri çerçevesinde belirlenecek teorik ve uygulamalı derslerden oluşacak hazırlık eğitimi, Milli Eğitim Akademisi tarafından verilecek.
Hazırlık eğitiminin süresi, öğretmen adayının mezun olduğu yükseköğretim programına bağlı olarak 3 veya 4 dönem olacak şekilde uygulanabilecek. Eğitimin içeriği, süresi ve diğer detaylar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Öğretmenlik mesleği için adaylık süreciyle ilgili belirtilen şartlar arasında Türk vatandaşı olma, kamu haklarından mahrum bulunmama, kasten işlenen suçlardan dolayı belirli ceza sürelerini geçirmemiş olma, devletin güvenliğine karşı suçlar işlememe gibi kriterler yer alacak. Ayrıca, öğretmen adaylarının atanacakları alan için belirlenen yükseköğretim programlarından mezun olmaları ve belirli sınav puanlarına sahip olmaları gerekecek.
"Atamalar yine sınav puanıyla"
Hazırlık eğitimine alınacak adaylar, atama izni verilen pozisyon sayısını geçmemek üzere sınav puanı üstünlüğüne göre belirlenecek. Öğretmen adaylarının güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması da yapılarak bu süreçte adayların geçmişlerinin incelenmesi sağlanacak.
Hazırlık eğitimi sürecinde teorik derslerden başarısız olan adaylara ek sınav hakkı verilecek ve bu sınavlardan başarılı olanlar ilgili dersleri geçmiş sayılacak. Ancak, herhangi bir dersten başarısız olan öğretmen adaylarının Akademi ile ilişiği kesilecek.
Uygulamalı derslerde ise öğretmen adaylarının başarılarının değerlendirilmesi üç aşamada yapılacak ve bu değerlendirmelerin sonucunda başarı puanları belirlenecek. Uygulamalı derslerde başarı puanı 100 üzerinden 70 ve üzeri olan adaylar başarılı sayılacak. Başarısız olan adayların ise Akademi ile ilişiği kesilecek.
"Disiplin cezası uygulanacak"
Öğretmen adaylarının atamaya esas başarı puanı, teorik derslerin ve uygulamalı derslerin başarı notlarının ağırlıklı ortalaması olarak belirlenecek. Hazırlık eğitimine devam zorunlu olacak olan adaylar, sağlık mazeretleri dışında belirli bir süre mazeretli olarak eğitime katılabilecekler.
Hazırlık eğitimi süresince disiplin kurallarını ihlal eden öğretmen adaylarına çeşitli disiplin cezaları uygulanacak. Bu cezalar, çalışmaların düzenini bozmak, sınavlarda kopya çekme girişiminde bulunma, mazeretsiz eğitime katılmama gibi fiil ve davranışlar için öngörülecek.
Milli Eğitim Akademisi kuruluyor
Öğretmen adaylarının mesleğe hazırlanması, öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin desteklenmesi ve kariyer basamaklarında ilerlemeleri için Milli Eğitim Akademisi kurulacak. Akademi, eğitim programları hazırlayacak, uygulayacak ve değerlendirecek. Ayrıca, öğretmenlik mesleği için gerekli yeterlikleri belirleyecek ve güncelleyecek.
Akademi'nin görevleri arasında yönetici yetiştirme programları ve dijital yeterliliklerin kazandırılması da bulunuyor. Ayrıca, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip edecek, yayınlar yapacak ve araştırma projeleri yürütecek.
Akademi'nin politika ve stratejilerini belirleyecek olan Akademi İzleme ve Yönlendirme Kurulu, Bakanlık tarafından belirlenen üyelerden oluşacak. Kurul, Akademi'nin çalışmalarını izleyecek ve yılda en az iki kez toplanacak.
Öğretmenlik Mesleği Kanunu'nda değişiklikler
Öğretmenlik Mesleği Kanunu'na göre, öğretmenlere karşı işlenen suçlarda cezalar artırılacak ve hapis cezaları ertelenmeyecek. Ayrıca, Milli Eğitim Akademisi, eğitim personeli istihdam edecek ve sözleşmeli personel pozisyonları oluşturacak.
Akademi'de görevli eğitim personeli için belirlenen ders ücretleri şu şekilde
Profesörlere: Ders saati başına 320 birim
Doçentlere: Ders saati başına 270 birim
Doktor öğretim üyelerine: Ders saati başına 220 birim
Diğer personel için: Ders saati başına 160 birim
Ek ders ücretleri, haftada 10 saat ve üzeri ders yükümlülüğü olanlar için geçerli olacak ve fiilen yapılan dersler için ödenecek.
"Olağanüstü durumlar haricinde ilgisiz işlerde görevlendirilmeyecekler"
Öğretmenler, Anayasa'da yer alan temel ilkelere bağlı olarak öğrencilerini milli, manevi, ahlaki ve kültürel değerleri benimseyen, ülke ve topluma karşı sorumluluk sahibi, erdemli bireyler olarak yetiştirecek. Öğrencilerin bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal ve ahlaki gelişimlerini desteklemek için çaba gösterecek, meslektaşları, aileler ve velilerle işbirliği yapacak. Öğrencilerin öğrenme biçimlerini ve yeteneklerini dikkate alacak, kişilik haklarına saygı gösterecek ve olumsuz söz, tavır ve davranışlardan korumak için çaba sarf edecek. Ayrıca, derse girmek, nöbet tutmak, sınavlarda görev almak, rehberlik hizmetleri sağlamak, kulüp faaliyetlerine katılmak gibi görevleri yerine getirecekr ve meslekleriyle ilgili olmayan işlerde olağan üstü durumlar haricinde rızaları dışında görevlendirilmeyecekler.
Yönetmelik bakanlık tarafından belirlenecek
Teklif, yöneticilerin ödev ve sorumluluklarını da düzenliyor. Öğretmenlerin hakları, ödevleri ve sorumluluklarıyla ilgili usul ve esaslar, eğitim öğretim süreçlerindeki diğer görevleri okul türü ve kademesine göre ayrıca belirlendi. Yöneticilerin de ödev ve sorumluluklarına ilişkin konular ise ilgili okul türü ve kademesine göre Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Teklif, öğretmenlik mesleğini genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisi gerektiren özel bir ihtisas mesleği olarak tanımlıyor. Öğretmen olarak işe alınacak kişiler, en az lisans düzeyindeki yükseköğretim programlarından veya bunlara denk kabul edilen yurt dışı programlarından mezun olmalı ve hazırlık eğitiminde başarılı olmalı. Ayrıca, öğretmenlik alanları için gerekli nitelikler ve kaynak teşkil eden yükseköğretim programları, Bakanlık tarafından belirlenecek, bu da genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisini esas alacak.
"Her ay ödeme yapılacak"
Hazırlık eğitimi sürecinde olan öğretmen adaylarına, her ay 18 bin 650 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpılması sonucu belirlenen tutarda ödeme yapılacak. Bu ödemeler, damga vergisi dışında herhangi bir vergi veya kesintiye tabi tutulmayacak. Ancak, hazırlık eğitimi süresince kaydı dondurulan adaylara bu süre boyunca ödeme yapılmayacak.
Özellikle askerlik yükümlülüğü bulunan öğretmen adayları için askerlik hizmetleri, Milli Eğitim Akademisi'ndeki eğitim süreleri boyunca ertelenecek. Böylece, askerlik görevini yapacak olan adaylar, eğitimlerini tamamladıktan sonra askerliklerine devam edebilecekler.
"Sağlık sigortası da var"
Hazırlık eğitimi süresince öğretmen adayları, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında genel sağlık sigortalısı olarak kabul edilecekler. Bu kapsamda, adayların sosyal güvenlik primleri Bakanlık bütçesinden karşılanacak ve öğretmen adaylarının mali haklarından bağımsız olarak sağlanacak.
Yeni düzenleme ile öğretmen adaylarına sağlanacak mali ve sosyal haklar, öğretmenlik mesleğine hazırlık sürecinde adayların desteklenmesini ve eğitimlerine odaklanmalarını sağlamayı amaçlıyor. Düzenlemenin yasalaşması için TBMM Genel Kurulu'ndaki son oylamanın ardından detaylar netleşecek ve uygulama süreci başlayacak.
"Eğitimden sonrası oldukça detaylı"
Hazırlık eğitimini başarıyla tamamlayan ve gerekli şartları taşıyan adaylar, Devlet Memurları Kanunu kapsamında sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edilecek. Yapılan düzenlemeye göre, sözleşmeli öğretmenlerin eğitim kurumlarına yerleştirilmeleri, atamaya esas başarı puanı ve tercihleri doğrultusunda gerçekleştirilecek.
İkinci tercih döneminde tercihte bulunmayanlar veya yerleştirilemeyenler için yeniden tercih hakkı verilecek. Ancak bu süreçte yerleştirildikleri eğitim kurumlarında mazeretsiz olarak göreve başlamayanlar veya görevlerinden mazeretsiz olarak ayrılanlar, aldıkları atamaya esas başarı puanıyla 3 yıl süreyle sözleşmeli öğretmenlik için başvuruda bulunamayacak.
"Atama süreci 3 yıl"
Sözleşmeli öğretmenler, can güvenliği ve sağlık mazeretleri hariç olmak üzere, 3 yıl süreyle başka bir yere atanamayacak. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde ise öğretmenin eşi bu öğretmene tabi olacak.
Düzenlemenin ayrıntıları ve sözleşmeli öğretmenlikteki istihdam ile ilgili diğer hususlar, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Kadro bekleyenler için yeni düzenleme
Üç yıllık çalışma süresini tamamlayan sözleşmeli öğretmenler, talepleri halinde görev yaptıkları yerde öğretmen kadrolarına atanacak. Öğretmen kadrolarına atananlar, mazerete bağlı olarak yer değiştirmeler hariç olmak üzere, bir yıl süreyle yer değiştiremeyecekler.
Öğretmen kadrolarına atananların önceki sözleşmeli öğretmenlik pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde dikkate alınacak.
Yönetici görevlendirmeleri:
Yönetici olarak görevlendirilecek adaylar için Milli Eğitim Akademisi tarafından düzenlenen yönetici yetiştirme programı bulunacak. Bu program kapsamında adaylar, yazılı ve/veya sözlü sınavlardan 60 ve üzerinde puan alarak yönetici olarak görevlendirilecekler.
Öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişimlerini sağlamak amacıyla düzenlenecek faaliyetler, beşer yıllık dönemleri içeren bireysel mesleki gelişim planları doğrultusunda belirlenecek. Bu planlar, öğretmenin görev yaptığı okul türü ve kademesi ile atama alanları dikkate alınarak oluşturulacak.
Kariyer basamakları
Öğretmenlik mesleği, öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağından oluşacak. Uzman öğretmen ve başöğretmen unvanları için belirli hizmet süresi ve eğitim şartlarını taşıyan öğretmenlere ilgili unvanlar verilecek.
Öğretmen ve yöneticilere başarı belgesi, üstün başarı belgesi ve ödül verilebilecek. Ancak belirli suçlar işleyen öğretmenler, öğretmenlikten çıkarılabilecekler.
Yönetici, öğretmen ve diğer eğitim çalışanlarına yönelik işlenen suçlarda cezalar yarı oranında artırılacak ve ceza ertelenmeyecek.
Geçici olarak Akademi'de görevlendirilen öğretim elemanları, bu süreçleri yükseköğretim kurumlarında geçmiş sayılacak ve ek ders görevi de alabilecekler.
Aday öğretmen yetiştirme programı
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte aday öğretmen olarak görev yapanlar, en az 240 ders saati olan Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na tabi tutulacak. Programı başarıyla tamamlayan adaylar, adaylık sürelerinin ardından öğretmen olarak atanabilecekler.
Teklifin yürürlüğe girdiği tarihte görevde olan öğretmen ve uzman öğretmenler, öğretmenlikte ve/veya uzman öğretmenlikte 20 yıllık çalışma süresini tamamlamaları ve belirlenen şartlardan uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti olma şartı hariç diğer şartları sağlamaları kaydıyla başöğretmen ünvanı için başvuruda bulunabilecek.
