Menisküslerin, diz eklemini oluşturan uyluk kemiği ile kaval kemiği arasında C şekline benzeyen kıkırdak yapılar olduğunu ve Dizdeki kıkırdak yastıkçıklarının (menisküsler) yırtılması veya hasar görmesi sonucunda ortaya çıkan bu durumun, diz sağlığı için kritik bir rahatsızlık olduğunu ifade eden Memorial Antalya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Turan Aydın, menisküs yaralanmaları hakkında önemli bilgiler sundu.
Aydın, tedavi edilmezse menisküs bozukluklarının diz ekleminde kireçlenme ve eklem iltihabı gibi komplikasyonlara yol açabileceğini belirterek, bu nedenle erken teşhis ve tedavi sürecinin büyük önem taşıdığını vurguladı.
Sporcularda büyük bir öneme sahip
Prof. Dr. Ahmet Turan Aydın, iç menisküsün özellikle sporcularda büyük bir öneme sahip olduğunu belirtti. Ahmet Aydın, “Çapraz bağı yırtılmış dizlerde, sağlam iç menisküs dizin stabilitesini sağlar ve öne kaçışı engeller. Çapraz bağ yırtılmasıyla birlikte iç menisküs yırtığı da dizin instabilitesinde aşırı bir artma olur.
Menisküs yırtıklarında şok emici özelliği ortadan kalkacağından yüklenmenin yoğunlaşacağı temas yüzlerinde kıkırdakta dejenerasyon yani yaşlanma başlar. Menisküste görülen rahatsızlıklar ise sıklıkla dış menisküste görülen doğuştan anomaliler, sporcularda meydana gelen travmatik menisküs yırtılmaları ve yaşla birlikte gelişen menisküs dejenerasyonu şeklinde görülebilir” dedi.
Doğuştan ortaya çıkma ihtimali var
Prof. Dr. Aydın, doğuştan menisküs anomalilerinin temel belirtilerinden birinin yeni doğan çocukların dizlerinden gelen sesler olduğunu söyleyerek, “Ebeveynler bunu fark edebilir. Böyle bir durumda mutlaka dış menisküs anomalisinden şüphelenilmeli ve araştırma yapılmalıdır.
Dış menisküste sık görülen doğuştan anomali (diskoid menisküs) hiçbir travmatik neden yokken menisküs yırtığı belirtileri de verebilir. Sporcularda meydana gelen travmatik menisküs yırtılmaları, kişinin ani yön değiştirmesi, ani durması sırasında ortaya çıkabilir.
Çoğunlukla uzunlamasına olan bu yırtıklar, yer değiştirerek dizin kilitlenmesine neden olur. Ayrıca dizde ağrı ve şişlikte oluşur. Menisküs yırtıklarında görülen emniyetsizlik hissi hastalar tarafından 'dizin bağının çözülmesi' şeklinde ifade edilir” ifadelerini kullandı.
“Yırtılan menisküsler kendiliğinden veya egzersizle iyileşmemektedir”
Yaş ilerledikçe menisküslerin de değişime uğradığını belirten Prof. Dr. Aydın, “Yavaş yavaş içindeki suyunu kaybederek kolay yırtılabilirler. Öte yandan dizlerini kullanarak çalışan bazı meslek gruplarında (madenciler, din adamları gibi) menisküslerin yaşlanması daha erken yaşlarda görülebilir. Hastanın menüsküsündeki yırtık belirti vermiyor ve hastayı rahatsız etmiyorsa, bu yırtıklara 'sessiz yırtıklar' denir.
Başka bir nedenle yapılan dizin MR tetkiklerinde bulunurlar. Belirti verinceye kadar izlenme önerilir. Yırtılan menisküsler kendiliğinden veya egzersizle iyileşmemektedir. Eğer oluşan yırtıklardan dolayı hastada kilitlenme, boşalma gibi mekanik semptomlar varsa bu durumda artroskopi adı verilen kansız ve kapalı yöntemle yırtılan menisküs kısmi olarak temizlenmeli, bütünü korunmalıdır. Yırtık dikilmeye uygun ise dikilmelidir” dedi.
Altı hafta içinde iyileşebilir
Menisküs tedavisinde temel prensibin korunma olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Aydın, “Menisektomi uygulanan hasta 2 ila 3 hafta sonra normal hayatına dönebilmekteyken, menisküs dikildiyse yaklaşık 6 hafta içinde iyileşme gerçekleşmektedir. Her iki durumda da rehabilitasyon dönemi sona erdiğinde, hasta operasyonlardan önce yaptığı aktiviteleri sürdürebilmektedir.
Spor yaparken menisküs yırtılmasından kaçınmak ve günlük yaşamda menisküsleri koruyucu yaşam tarzını benimsemek, menisküs yırtığı varsa erken tanı ve tedavisinin sağlanmasını önemsemek çok önemlidir.
Yaşlılarda görülen dejeneratif karekterde olan menisküs yırtıkları, eğer eklem aralığının daraldığı eklem artrozu ile birlikteyse bir işlem yapılmamalıdır. Ancak eklem aralığının normal olduğu dizlerde mekanik belirti varsa artroskopik kısmi menisektomi yapılmalıdır.
Bu tip yırtıkların tedavisinin geciktirilmesi veya 3 ay gibi bir süre ile ihmali yırtığın altındaki kıkırdakta harabiyete neden olarak eklemin yaşlanmasını hızlandıracaktır” diye konuştu.
