ALPER TEMİZ - 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir'de yaşanan ve 117 vatandaşın hayatını kaybetmesine neden olan İzmir depreminin 4. yıl dönümü dolayısıyla, İktisat Kongresi Merkezi'nde anma programı gerçekleştirildi. Programa İzmir Valisi Süleyman Elban, AFAD motorize keşif ekipleri ve akademisyenler katılım gösterdi. Panelde Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Jeoloji Mühendisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir İzmir'in deprem geçmişi ve geleceğini anlattı. Deprem Bilgi Sistemi'nden bahsedilen panelde, mühendislik hizmeti almış konut inşaasının önemi yeniden gün yüzüne çıktı. 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerde yaşanan yıkımında göz önünde bulundurularak, eksik ve hatalı konut inşaası alışkanlıklarının kökten bitirilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Sözbilir, "İzmir'de 7'nin üzerinde ve merkeze yakın faylarda yıkıcı bir deprem bekleniyor" dedi.
"Geçmişte ne olduysa gelecekte de o olacak"
"İzmir'in deprem tehlikesi hangi aşamada ve yeni bir deprem bekliyor muyuz?" sorularını cevaplayan Prof. Sözbilir, Deprem Bilgi Sistemi'nden bahsederek soruları cevapladı. Prof. Sözbilir, "Deprem Bilgi Sistemi demek depreme neden olabilecek fayların tümünün ortaya çıkartılması anlamı taşıyor. Deprem Bilgi Sistemi, fayların ne tür özellikler taşıdığını bilmek ve hangi büyüklükte deprem üreteceğini de önceden tahmin etmek demektir. Zemin hangi şiddette sarsılır, bunu önceden bilmek ve bu bilgileri kendi içerisinde toplayıp sonrada ne tür önlemler alınacağının bilinmesi demek. Yaptığımız tüm projelerin ve gerek yüksek gerekse de doktora tezlerinin birikimi ile oluşturulmuş bir sistemdir Deprem Bilgi Sistemi. 25 yıllık bir birikim söz konusu ve sistemin içerisinde 36 akademisyen bulunmaktadır.
Çoğunluğu Dokuz Eylül Üniversitesi akademisyenlerinden oluşuyor. Hangi ölçekte ne kadar çalışırsak mekansal anlamda bir anlam ifade edilebilir, bu noktada adımlar attık. Biz İzmir'i 10 bölgeye ayırdık ve ayrı ayrı çalıştık. İzmir'de 17 adet fay var. Bergama, Kiraz, Kemalpaşa; her yerde fay var ancak İzmir'in merkezinde de fay var. Gelecekte İzmir'de yıkıcı bir deprem olur mu sorusunun cevabı, aslında burada. Dikkat ederseniz fayların büyük bir çoğunluğu şehir merkezinde yoğunlaşmış. Kısacası geçmişte ne olduysa gelecekte de o olacak. Yani İzmir'de 1900'den önceki dönemlerde 8-10 şiddetinde depremler olmuş. İzmir'de ise şu anda 7'nin üzerine çıkma potansiyeline sahip faylar var. 6 ile 6.4 arası depremler İzmir'de 10 yıl aralıklarla gerçekleşiyor. 6.5-7.2 300 yılda bir gerçekleşmiş. Bizim yıkıcı dediğimiz depremler 300 yılda bir gerçekleşiyor. En sonuncu depremde şiddet 10, büyüklük ise 7; 366 yıl önce 1688 yılında gerçekleşmiş. 2024 yılındayız ve dolayısıyla İzmir'de 7'nin üzerinde bir deprem olma olasılığı oldukça yüksek" açıklamasını yaptı.
"Esas depremi henüz yaşamadık"
İzmir'de 7'nin üzerinde bir deprem beklentisi olduğunu dile getiren Prof. Sözbilir, "Son yüz yılda gerçekleşen depremlere baktığımızdaysa esas büyüklükteki depremin olmadığını görüyoruz yani 7'nin üzerine çıkılmamış. Tekil faylar harekete geçmiş ancak esas depremi henüz yaşamamış. 9'a kadar şiddette 4.4 büyüklüğünde ortalama olarak sarsılma olmuş son yüz yıldır. Bizim yıkım diye tabir ettiğimiz depremleri yaşamamışız. En son ise 6.6 şiddetinde 30 Ekim günü bir deprem yarattık ve 117 vatandaşımızı kaybettik. Üstelik bu fay bizden oldukça uzaktaydı. Bizim içimizdeki faylar 6.6 büyüklüğünde bir deprem ürettiğinde ise çok daha büyük olumsuz etkil ile karşı karşıya kalırdık" diye konuştu.
