Türkiye'de sahipsiz hayvan popülasyonunun kontrol altına alınmasını ve insan, hayvan, çevre sağlığı açısından oluşan risklerin ortadan kaldırılmasını amaçlayan Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM'ye sunuldu. Mevcut 5199 sayılı kanunun yetersiz kaldığı belirtilerek, özellikle başıboş köpeklerin popülasyonunun kontrol altına alınması gerektiği vurgulandı.
Sahipsiz hayvanların, özellikle başıboş köpeklerin son yıllarda popülasyonun kontrol altına alınamaması nedeniyle giderek büyüyen bir sorun haline geldiği vurgulanarak, şu ifadelere yer verildi:
"Sayıları her geçen gün artan ve sokaklarda sürüler halinde yaşamaya başlayan başıboş köpekler, en temel insan hakkı olan yaşam hakkını dahi tehdit eder bir boyuta ulaştığı gibi çevre temizliği, toplum sağlığı, kamu düzeni ve güvenliği ile diğer hayvanların yaşamını ve varlığını da tehlikeye atmaktadır. Sahipsiz hayvanların sayılarının kontrol altına alınması bir yana bazı çevrelerce adeta sahipsiz hayvanların kontrolsüz artışı desteklenmektedir. Bu durum, iyi niyetle yapılan bağışların belirsiz ve kanun dışı maksatlarla kullanılabilmesine imkan tanımakta ve popülasyon kontrol çalışmalarını sekteye uğratmaktadır."
"3 bin 534 hayvana çarpma kazası yaşandı"
Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2019-2023 yılları arasında "hayvana çarpma" şeklinde 3.534 trafik kazası meydana geldi, bu kazalarda 55 kişi hayatını kaybetti ve 5.147 kişi yaralandı. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 2023 yılında kuduz riskli temas sayısı 437.601'e ulaştı.
Sahipsiz hayvan popülasyonunun yoğunluğu sebebiyle vatandaşların psikolojik açıdan olumsuz sonuçlara sebebiyet verecek şekilde sosyal hayatının kısıtlandığının altı çizilen gerekçede, "Sahipsiz hayvanların kamusal alanlarda beslenmesi, vatandaşlar arasında sözlü veya fiziksel tartışmalara sebep olmakta bu da toplumsal gerginliği arttırmaktadır. Hayvan saldırısı sonucu yaralanan ve hayatını kaybedenlerin medyaya yansıyan haber ve görüntüleri toplumda infiale sebep olmakta ve kamu kurumlarına olan güvenin azalmasına yol açmaktadır" ifadelerine yer verildi.
Mevcut uygulamalar ve yeni öneriler
Mevcut "yakala-kısırlaştır-sal" metodunun uzun dönemde etkili olmadığı ve bu yöntemin çözüm olmadığı ifade edildi. Diğer ülkelerde uygulanan "Yakala-Kısırlaştır-Tut-Ötanazi Modeli"ne atıfta bulunularak, Türkiye'de de daha etkili yöntemlerin uygulanması gerektiği belirtildi. 2004-2023 yılları arasında 2.504.595 hayvanın kısırlaştırıldığı ve 533.004 hayvanın sahiplendirildiği bilgisi verildi.
Kanun Teklifi ile sahipsiz hayvan popülasyonunun kontrol altına alınarak, insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından risklerin azaltılması hedefleniyor.
