İzmir'de kentsel dönüşüm sürecinin hızlandırılması gerektiği konusundaki çağrılar, son günlerde artış gösterdi. Uzmanlar, İzmir’in aktif fay hatları üzerindeki konumu nedeniyle büyük bir deprem riskine maruz kaldığını belirtiyor. Kaçak, gecekondu ve imar affıyla kayıt altına alınan yapıların kent yüzölçümünün yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğu kaydedilirken, ruhsatlı yapıların da önemli sorunlar taşıdığı vurgulanıyor. Ayrıca, ruhsatlı yapıların yaklaşık yüzde 10’unun güncel mevzuata, yüzde 50’sinin ise önceki mevzuata uygun olarak inşa edildiği göz önüne alındığında, yaşlı yapı stoğunun büyük bir tehlike arz ettiği ifade ediliyor.
İzmir'de deprem riskine karşı kızlı kentsel dönüşüm çağrısı
İzmir'deki yapı sektöründen temsilciler, kentsel dönüşüm sürecinin acilen başlatılması gerektiğini vurguluyor. Gözde Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Op. Dr. Kenan Kalı, Türkiye’nin deprem kuşağında yer aldığını ve bu nedenle konut stratejisinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini belirtiyor. Dr. Kalı, “Türkiye'nin tıpkı Japonya gibi deprem gerçeğini temel alarak sağlam, uzun ömürlü ve yenilenebilir konut üretmesi lazım. Betonarme yerine çelik konstrüksiyon yapı inşaatına geçilebilir. Türkiye'de inşaat sektörü asla bitmeyecek çünkü konut açığı var; yeni evlere ihtiyaç devam ediyor. Türkiye'nin tamamı deprem bölgesi üzerinde ve bina stoğumuz eski. Farklı illerde yaşanan depremler nedeniyle binalar yıpranıyor. Avrupa'ya, İngiltere'ye bakıyorsunuz, binalar 100 yaşında ama hala ayakta. Türkiye'de ise bir binanın ömrü ortalama 30 yıl. İnşaat sektöründe yeni bir strateji belirlenmeli. Sağlam ve uzun ömürlü konutlar yapılmalı. Sürekli konut yıkıp yenileyecek kadar zengin bir ülke değiliz. Mutlaka belli ölçüde tasarruflar yapılmalı. Daha sürdürülebilir bir konut sistemi planlanmalı” şeklinde konuştu.
Hızlı kentsel dönüşüm ve zemin çalışmalarının önemi
Tanyer Yapı Zemin Grubu Koordinatörü Batuhan Tozburun, İzmir'deki eskiyen yapı stoğunun yüzde 70 civarında olduğunu ve bu konutların acilen bir planlama yapılarak ada bazlı olarak dönüştürülmesi gerektiğini ifade ediyor. Tozburun, “Artık kentsel dönüşüm alanında hızlı adımlar atılmalı. İzmir ve çevresinde tarihsel dönem ve 20’nci yüzyıldaki aletsel dönemle yapılan kayıtlara göre 50 yıllık süre içinde 6,6 veya altında büyüklükte bir depremin olasılığı yüzde 92 olarak tahmin ediliyor. Böylesi bir depremde özellikle Bayraklı, Konak, Alsancak, Mavişehir ve Bostanlı gibi bölgelerde zeminde sıvılaşma yaşanacak, can ve mal kayıpları artacaktır. Bina inşaatlarında zemin iyileştirme ve geoteknik imalatları çok önemli. Çünkü zemin çalışmaları projenin ömrünü uzatıyor ve binanın değerini de artırıyor. Konut satın alırken evlerin mimarisi, metrekaresi ve sosyal tesisleri kadar, zemin sağlamlığının da kontrol edilmesi gerekiyor” dedi.
Deprem hazırlığı ve yapı güvenliği çok önemli
Sirius Yapı A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Barış Öncü, İzmir’de deprem tehdidine karşı önlemler alınması gerektiğini belirtiyor. Öncü, “Şu anda metrekare, ön cephe gibi özelliklerinden çok binanın sağlamlığı ve depreme dayanıklılığı ön planda tutulmalı. Kentsel dönüşüm konusunda ise gerekli emsal artışları yapılmalı ve ada bazında dönüşüm gerçekleştirilerek mümkün olduğunca şehir geneline yayılmalı. İzmir'in birinci derece deprem bölgesi olması nedeniyle Sirius Florida projemizde zemin etüdümüzü yeniden çıkarttık. Sirius Florida sağlam kaya zemin üstünde yer alıyor. Herhangi bir zemin iyileştirme çalışmasına aslında gerek yoktu. Buna rağmen mevcut statik inşaat değerlerimizi var olandan yüzde 20 daha kötü kabul ederek yeni bir planlama yaptık. Betonun en az C25 olması gerekirken betonu C40 olarak güncelledik. İmar yönetmeliğinde önem katsayısı 1 alınmasına rağmen, biz katsayıyı 1,2 olarak aldık. Daha fazla yük taşıyabilecek ve sağlam binalar yapıyoruz. Özellikle depremlerden sonra konut satın almak isteyenlerin bakış açısını değiştirerek bilinçli hareket etmeleri gerekiyor. İnsanlar genelde ev alırken metrekareye, sosyal alanlara ve fiyata bakıyor. Aslında önce zemin etüdünü, demir ve beton kalitesini incelemeleri gerekli. Bu anlamda Sirius Florida'nın omurgası çok sağlam ve yıllarca güvenle yaşayabileceğiniz özellikler sunuyor. Kentsel dönüşüm ihtiyacı duymayacakları, güvenle yaşayacakları bir proje yapıyoruz” diye konuştu.
Kentsel dönüşümde özel sektörün rolü
Turkmall Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Altunhan, İzmir’deki kentsel dönüşüm ihtiyacının büyük boyutlara ulaştığını vurguluyor. Altunhan, “İzmir'de kentin yapı stoğunun eski olması nedeniyle dönüşüme büyük ihtiyaç duyuluyor. İzmir'de özel sektör eliyle gerçekleştirilen alan bazlı en büyük kentsel dönüşüm projesi unvanını taşıyan Forum Göztepe ile bu alanda önemli bir adım daha attık. İzmir'de kentsel dönüşüm alanında yapılacak çok iş var. Çünkü İzmir aktif fay hatlarının üzerinde ve deprem riski taşıyan bir şehir. Bunun yanı sıra; kentin yapı stoğu da yaşlı. İzmir'in yüzde 80 oranında dönüşmesi gerekiyor. Özellikle kent merkezinde bu sağlıksız konut stoğu daha çok dikkat çekiyor. İzmir'de yeni ve sağlıklı konutların inşa edilmesi ve günün ihtiyacına cevap verecek nitelikli projeler yapılması gerekli. Asıl işimiz yaşam alanları yaratmak. İzmir ve Ege'de yeni kentsel dönüşüm, konut ve karma projelerdeki yatırımlara devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
