23 Nisan’da İstanbul’da yaşanan 6,2 büyüklüğündeki Silivri depremi, Türkiye’nin deprem gerçeğini bir kez daha hatırlatırken, deprem uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’un üç hafta önce yaptığı öngörü sosyal medyada ve kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Üşümezsoy, Marmara Denizi’nde, özellikle Silivri ve Kumburgaz açıklarında 6,0-6,5 büyüklüğünde bir deprem beklendiğini belirtmiş ve bu tahmini, depremin gerçekleşmesiyle doğrulandı. Peki, Şener Üşümezsoy kimdir ve bu doğru tahmini nasıl yaptı?
Bu haber, Üşümezsoy’un biyografisini, kökenlerini, yaşını, medeni durumunu ve Silivri depremini nasıl öngördüğünü detaylı bir şekilde ele alıyor. Aynı zamanda, onun deprem konusundaki çalışmalarını ve tartışmalı görüşlerini mercek altına alıyor.
Şener Üşümezsoy Kimdir? Eğitimi ve Kariyeri
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Türkiye’nin önde gelen jeoloji ve deprem uzmanlarından biridir. 1950 yılında İstanbul’un Üsküdar ilçesinde doğan Üşümezsoy, Kırım Tatarı kökenli bir ailenin çocuğudur. Eğitim hayatına İstanbul’da başlayan Üşümezsoy, 1964-1969 yılları arasında Pertevniyal Lisesi’nde okudu. Ardından İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nü tamamlayarak aynı üniversitede yüksek lisans ve doktorasını yaptı. 1991 yılında profesör unvanını alan Üşümezsoy, bir dönem Almanya’da bir üniversitede öğretim görevlisi olarak çalıştı ve Maden Tetkik ve Arama (MTA) bünyesinde görev yaptı. Halen İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürüyor.
Üşümezsoy, özellikle 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi sonrası yaptığı doğru öngörülerle tanındı. “17 Ağustos Sonrası Marmara’da Deprem Riski”, “Vatandaş için Deprem Rehberi” ve “İstanbul Depremi” adlı kitapları, halkı deprem konusunda bilgilendirmeyi amaçlayan önemli eserlerdir. Ayrıca, deprem dışında ekonomi, tarih ve strateji üzerine yazdığı çok sayıda makale ve kitapla da dikkat çeker. Ulusal Parti İdeolojik Büro Başkanı olarak da görev yapan Üşümezsoy, renkli kişiliği ve televizyon programlarındaki açıklamalarıyla geniş bir kitle tarafından takip ediliyor.
Kişisel Hayatı: Nereli, Kaç Yaşında, Evli mi?
Şener Üşümezsoy, İstanbul Üsküdar doğumludur ve aslen Kırım Tatarı kökenlidir. 23 Nisan itibarıyla 75 yaşında olan Üşümezsoy, geçmişte İstanbul Üniversitesi’nde görevli bir öğretim üyesiyle evlenmiş, ancak bu evlilik sona ermiştir. Şu an için evli olmadığı ve Garip adında Himalaya cinsi bir kediyle yaşadığı bilinmektedir. Üşümezsoy’un evi ve arabası olmadığı, sade bir yaşam tarzı benimsediği de biyografilerinde sıkça belirtilen detaylar arasındadır.
Renkli bir kişiliğe sahip olan Üşümezsoy, 2012’de TV8’de yayınlanan “Tropytürk” yarışmasına ve 2013’te Show TV’nin “Ben Buradan Atlarım” programına katılarak farklı yönleriyle de kamuoyunun karşısına çıktı. Gençlik yıllarında vücut geliştirme sporuyla ilgilendiği ve sınav dönemlerinde sadece meyve ve beyaz peynir yiyerek ders çalıştığı gibi ilginç anekdotlar da hayat hikâyesinde yer alıyor.
Silivri Depremini Nasıl Bildi?
23 Nisan’da Marmara Denizi’nde, Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem, Üşümezsoy’un üç hafta önce CGTN Türk’ün YouTube kanalında yaptığı açıklamaları yeniden gündeme getirdi. Üşümezsoy, programda Kumburgaz ve Silivri açıklarında 6,0-6,5 büyüklüğünde bir deprem olabileceğini belirtmiş ve bu bölgedeki fay hatlarının hareketliliğine dikkat çekmişti. Depremin gerçekleşmesiyle, sosyal medyada ve haber kanallarında Üşümezsoy’un öngörüsü yoğun şekilde tartışıldı. Örneğin, tv100 ve Magazin Burada gibi X hesapları, Üşümezsoy’un 20 gün önceki açıklamalarının doğruluğuna vurgu yaptı.
Üşümezsoy’un bu tahmini, onun Marmara Denizi’ndeki fay hatları üzerine yıllardır yaptığı detaylı çalışmalara dayanıyor. Özellikle Silivri-Yeşilköy arasındaki 50 km’lik kırılmayan fay üzerine yaptığı analizler, bu bölgedeki sığ fayların (7 km derinlikte) büyük depremler üretme olasılığının düşük olduğunu, ancak 6,0-6,5 büyüklüğünde depremler beklenebileceğini gösteriyor. Üşümezsoy, bu fayların birbirine bağlı olmadığını ve tek seferde kırılmayacağını savunarak, büyük İstanbul depremi senaryolarına karşı daha iyimser bir görüş ortaya koyuyor. Bu görüşleri, Naci Görür ve Celal Şengör gibi diğer uzmanların 7,0 ve üzeri deprem beklentileriyle çelişiyor ve bilim camiasında tartışma yaratıyor.
Üşümezsoy’un daha önce 1999 Gölcük Depremi, 2020 İzmir Depremi ve 2023 Hatay Depremi için yaptığı doğru tahminler, onun öngörülerine olan ilgiyi artırıyor. Ancak, bazı kesimler Üşümezsoy’un iyimser tahminlerini eleştirerek, kilitli fayların hâlâ büyük bir risk taşıdığını savunuyor. Örneğin, Ekşi Sözlük’te kullanıcılar, Üşümezsoy’un haklı çıkmasını umarken, nüfus yoğunluğu ve yapılaşma gibi faktörlerin İstanbul’daki riskleri artırdığını belirtiyor.
