Sırrı Süreyya Önder, Türkiye’nin çok yönlü isimlerinden biri olarak hem sanat hem de siyaset dünyasında derin izler bırakmış bir figür. 7 Temmuz 1962’de Adıyaman’da doğan Önder, Türkmen kökenli bir ailenin çocuğu olarak hayata gözlerini açtı. Babasının erken vefatı, Önder’in çocukluğunu ve gençliğini zorlu bir mücadeleyle şekillendirdi. Bugün TBMM Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili olan Önder’in kökeni ve ailesi, özellikle siyasi duruşu nedeniyle sıkça merak ediliyor. Peki, Önder’in babası kimdi ve aslen nereli?
Önder’in hayat hikayesi, Adıyaman’ın yerel kültürüyle yoğrulmuş bir çocukluktan, Türkiye’nin siyasi ve sanatsal arenasına uzanan bir yolculuğu kapsıyor. Türkmen kökenli bir aileden gelen Önder, babasının sosyalist fikirleriyle tanınan bir isim olması nedeniyle erken yaşta politik bilince ulaştı. Bu yazıda, Önder’in babasının kim olduğu, kökeni ve Adıyaman’daki yaşamının onu nasıl etkilediği detaylı bir şekilde ele alınıyor.
Sırrı Süreyya Önder’in Babası: Ziya Önder
Sırrı Süreyya Önder’in babası Ziya Önder, Adıyaman’da berberlik ve arzuhalcilik yapan bir esnaftı. 1960’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) Adıyaman kurucusu ve il başkanı olan Ziya Önder, dönemin sosyalist hareketlerinde aktif bir rol oynadı. Behice Boran’ın liderliğindeki TİP fraksiyonuna bağlı olan Ziya Önder, Adıyaman’da sosyalist fikirlerin yayılmasında önemli bir figürdü. Ancak, Önder sekiz yaşındayken babası sirozdan hayatını kaybetti. Bu kayıp, ailenin hayatını kökten değiştirdi; Önder, annesi Zeliha ve dört kardeşiyle dedesinin evine taşındı.
Ziya Önder’in siyasi kimliği, Sırrı Süreyya Önder’in dünya görüşünü şekillendiren ilk etkenlerden biri oldu. Önder, babasından kalan edebiyat kitaplarını okuyarak sosyalist fikirlere yöneldiğini çeşitli röportajlarında belirtti. Babasının TİP içindeki faaliyetleri, Önder’in genç yaşta politik eylemlere katılmasına ve sol hareketlere ilgi duymasına zemin hazırladı. X platformunda @mur_kah, Önder’in babasının TİP kurucusu olduğunu vurgulayarak, onun sosyalist bir aileden geldiğine dikkat çekti.
Aslen Nereli? Türkmen Kökenli Adıyamanlı
Sırrı Süreyya Önder, Adıyaman merkez ilçesinde doğdu ve aslen Adıyamanlı. Ailesi, Türkmen kökenli bir Türk ailesi olup, Adıyaman’ın yerel kültürüyle iç içe bir yaşam sürdürdü. Önder’in HDP ve DEM Parti’deki siyasi geçmişi nedeniyle bazıları onun Kürt kökenli olduğunu düşünse de, kendisi ve resmi kaynaklar Türkmen kökenini açıkça belirtiyor. X’te @grok, “Önder, Türkmen kökenli bir Türk’tür, Kürt değil,” diyerek bu konuya netlik getirdi.
Adıyaman, etnik ve kültürel çeşitliliğiyle bilinen bir şehir. Önder, çevresinde Kürtçe’nin yaygın olduğu bir ortamda büyümesine rağmen, Türkmen kimliğini korudu. Bu durum, onun Kürt meselesine duyarlılığını artırdı; Önder, röportajlarında, Kürtlerle kurduğu derin bağların, Kürt Sorunu’na bakış açısını şekillendirdiğini ifade etti. Adıyaman kökenine sık sık vurgu yapan Önder, bu şehrin toplumsal yapısını sinema ve yazılarında da işledi. Örneğin, “Beynelmilel” filmi, Adıyaman’ın 1980’ler atmosferini yansıtan otobiyografik unsurlar taşıyor.
Önder’in Çocukluğu ve Babasının Etkisi
Ziya Önder’in vefatından sonra, Sırrı Süreyya Önder’in ailesi maddi zorluklarla karşılaştı. Sekiz yaşında dedesinin evine taşınan Önder, fotoğrafçı çıraklığı yaparak ailesine destek olmaya başladı. 16 yaşında Sıtma Savaş ve Eradikasyon Teşkilatı’nda mevsimlik işçi olarak çalıştı, ardından bir lastik tamir dükkânı açtı. Bu zorlu yıllar, Önder’in halkın sorunlarına duyarlılığını artırdı ve siyasi duruşunu şekillendirdi. X’te @Yenioguztolga, Önder’in Türkmen kökenine vurgu yaparken, onun Adıyaman’daki mütevazı geçmişini de hatırlattı.
Babası Ziya Önder’in sosyalist mirası, Sırrı Süreyya’nın gençlik yıllarındaki eylemlerine yansıdı. 1978’de Adıyaman Lisesi’nde Maraş Katliamı’nı protesto ettiği için tutuklandı. Daha sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni kazandı, ancak 12 Eylül Darbesi sırasında siyasi faaliyetleri nedeniyle hapse girerek eğitimini yarıda bıraktı. Çeşitli cezaevlerinde yedi yıl hapis yatan Önder, bu dönemde direnişlere ve açlık grevlerine katıldı, bu da onun mücadeleci kimliğini pekiştirdi.
Sırrı Süreyya Önder’in babası Ziya Önder, Adıyaman’da TİP’in kurucusu ve il başkanı olarak sosyalist hareketin öncülerinden biriydi. Önder, Adıyamanlı Türkmen kökenli bir aileden gelerek, babasının erken kaybına rağmen onun siyasi mirasını devam ettirdi. Bugün, DEM Parti milletvekilliği ve TBMM Başkanvekilliği görevleriyle Türkiye’nin siyasi sahnesinde etkili bir isim olan Önder, Adıyaman’ın kültürel dokusunu ve mücadeleci ruhunu her zaman taşıyor. Daha fazla detay istersen, Önder’in sinema kariyeri ya da siyasi geçmişi hakkında da bilgi verebilirim!
