İsrail ve Hamas müzakere ekipleri, bu sabah erken saatlerde Doha'da rehinelerin serbest bırakılması ve ateşkes anlaşması üzerinde anlaşmaya vardı. 15 ay aradan sonra imzalanacak olan ateşkes anlaşmasında her saat yeni sorunlar ortaya çıkarken, İsrail Savaş Kabinesi onay verdi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun katıldığı toplantıda, Batı Kudüs'te toplanan Savaş Kabinesi, Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşmasını kabul etti.
Kritik saat 16:30
Savaş Kabinesi'nin ardından Bakanlar Kurulu, saat 16.30'da bir araya gelecek. Görüşmelerden onay alınması durumunda, anlaşmanın uygulanmasına pazar günü başlanması planlanıyor.
Anlaşma maddelerinde neler var?
Ateşkes ve rehine anlaşmasına dair yapılan açıklamaların ardından Arap medyası, anlaşmanın öne sürülen detaylarını yayımladı. Anlaşmanın, Gazze Şeridi'nin güneyindeki mültecilerin kuzeye dönüşünün Katar ve Mısır tarafından denetleneceği ve aynı zamanda İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) Netzarim koridorundan aşamalı olarak çekilmesinin sağlanacağı ifade ediliyor. Hamas ise arabuluculardan, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin çekilme tarihini belirlemek için bir takvim oluşturulmasını talep etti.
İlk aşaması
Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve uygulamaya imzalanmasından 2-3 gün sonra başlanacak. İsrail Savunma Kuvvetleri, Netzarim koridoru ve yerleşim bölgesindeki tüm yerleşim yerlerinden sınırdan yaklaşık 700 metre uzağa çekilecek, ancak belirlenen beş bölgede bu mesafe 400 metre olarak uygulanacak. Ayrıca, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Philadelphia koridorundaki varlığını azaltması ve ilk 50 gün içinde tamamen çekilmesi bekleniyor.
Refah sınır kapısını ayrıntısı
İsrail, anlaşmanın yürürlüğe girmesinden bir hafta sonra Refah sınır kapısını açmayı kabul etti. Anlaşmanın ilk aşamasında, arabulucuların denetiminde insani yardıma ilişkin bir protokolün yer alması planlanıyor. İsrail'in, yardımların geçişine hemen başlamak için hazırlıklara başlaması bekleniyor. Hamas'ın esaretindeki tüm kadınları, hem sivil hem de askeri olanları serbest bıraktıktan sonra geçişi sivillere açacağı ifade ediliyor. Refah Sınır Kapısı'nın yeniden sivillere açılmasının ardından, tüm yaralı ve hasta Filistinli sivillerin buradan geçişine izin verilecek. Hamas'ın her gün 50 yaralı çalışanı Mısır hastanelerine transfer etmesine de onay verilecek, ancak bu işlem her iki ülkenin de onayına bağlı olacak. Sınır kapısının, İsrail ve Mısır tarafından ortak işletilmeye devam edeceği bildiriliyor.
Mültecilerin dönüşü
İsrail, silahsız mültecilerin Gazze Şeridi'nin kuzeyine yürüyerek geri dönmelerine izin vermeye başlayacak; ancak bu süreçte ilk hafta boyunca arama işlemleri gerçekleştirilecek. İlk haftanın sona ermesinin ardından, silahsız mültecilerin kıyıdaki Al-Rashid caddesi üzerinden herhangi bir arama olmadan kuzeye geçmelerine izin verilecek. İki hafta sonra ise, merkezi Salah al-Din yolu üzerinden dönüş yapmalarına onay verilecek. İlk haftadan sonra mültecilerin, İsrail ile işbirliği içinde arabulucular tarafından belirlenen özel bir şirket aracılığıyla denetlenen araçlarla kuzeye dönmelerine de izin verileceği bildiriliyor.
Rehinelerin durumu
Katar Başbakanı, 33 rehinenin serbest bırakılacağını duyurdu. Öncelikle kadınlar ve çocuklar serbest bırakılacak, ardından kadın askerler ve son olarak 50 yaş üstü erkekler ile "insani vaka" olarak tanımlanan genç erkekler serbest kalacak. Bunun karşılığında, İsrail yaklaşık 250'si müebbet hapis cezasına çarptırılan toplamda yaklaşık 2.000 hükümlü teröristi serbest bırakmayı kabul etti. Ayrıca, 7 Ekim'den sonra yakalanan yaklaşık bin teröristin de serbest bırakılacağı bildirildi. 110 müebbet hapis cezasına çarptırılan teröristin serbest bırakılması karşılığında 9 hasta veya yaralı rehinenin serbest kalacağı belirtiliyor.
İsrail, tamamı 8 Ekim 2023'ten sonra tutuklanan ve 7 Ekim'de doğrudan yer almayan 1000 Gazzeli tutukluyu da serbest bırakacak. The Jerusalem Post'un önceki haberine göre, anlaşma kapsamında 7 Ekim'de yer alan hiçbir terörist serbest bırakılmayacak. 50 yaş üstü yaşlı rehinelerin serbest bırakılması, her yaşlı rehine başına 27 müebbet hapis cezası almış mahkum ve 31 diğer mahkum ile gerçekleştirilecek. 2014'ten beri tutuklu olan Avera Mengistu ile 2015'ten beri tutuklu olan Hisham al-Sayed de, kişi başına 30 tutuklu ve 47 ek tutuklu ile birlikte serbest bırakılacak. Her iki kişi de Gazze Şeridi'ne girdiklerinde uzun süreli ruh sağlığı sorunları yaşıyorlardı ve bu durum, onların refahı konusunda endişelere yol açmıştı. Arabulucular, tarafların anlaşmaya uymalarını sağlamak amacıyla ateşkes ilanını destekleyen bir BM Güvenlik Konseyi kararı çıkarma sözü verdiler.
