ALPER TEMİZ / SON MÜHÜR İzmir Büyükşehir Belediyesi (İzBB) Aziz Kocaoğlu döneminde İzmir Modeli adıyla oluşturulan Süt Projesi kapsamında ihtiyaç sahibi ailelere ücretsiz süt dağıtımı gerçekleştiriyordu. İzBB sütleri Tire Süt Kooperatifi'nden tedarik ediyor ve 7334 sayılı kanuna göre ihalesiz olarak süt tedarik edilebiliyordu. Ancak Neptün Soyer'in başkanlığını yürüttüğü İzmir Köy-Koop'un da devreye girmesiyle birlikte İzBB, iki kanaldan süt almaya başlamış ve süt, Tire Süt Koop ve İzmir Köy-Koop üzerinden ailelere ücretsiz olarak dağıtılmaya devam edilmişti.
Aynı dönemde Sayıştay, Süt Kuzusu Projesi kapsamında kooperatiflerden ihalesiz olarak alınan sütlerin, artık açık ihale ile alınacağına karar vermişti. Bu yıl ise ihaleleri gerçekleştirilecek olan Süt Kuzusu Projesi kapsamında, ailelere gönderilen sütlerde gecikme yaşandığı öğrenildi. Gecikme nedeni olaraksa, seçimler nedeniyle ihalelerin gerçekleştirilememesi gösterildi. İhtiyaç sahibi aileler ise 4 aydır süt alamadığını söylüyor...
Tire Süt Kooperatifi Başkanı Osman Öztürk, "İhaleye geçilince, işin içine büyük sanayiciler de girecek. Bizim kooperatif olarak başa çıkmamız zor görünüyor" derken, konunun yakın takipçisi Ziraat Mühendisi İshak Gündüz ise, "Tarım Kredi Kooperatiflerine tanınan hakkın aynısı, Tire Süt Kooperatifi'ne tanınmıyor" diyerek çifte standart vurgusu yaptı. Öte yandan Gündüz, ihalede sanayici varlığı vurgusu yaparak kooperatifçiliğin bitirilmesine atıfta bulundu. Belediye tarafından yüksek fiyattan alınma ihtimali olan sütün, maliyetinin artması ve ihtiyaç sahibi kişi sayısındaki artış, ücretsiz dağıtımın önündeki en büyük engel olarak görülürken, sütün cüzi miktarda ücretli dağıtılması da gündeme oturdu.
"DAĞITIM BOŞLUĞU VAR, SEBEBİ İHALE SİSTEMİ"
Tire Süt Kooperatifi Başkanı Osman Öztürk, "İhale sisteminin gelmesi bizi hiç memnun etmedi. Büyük sanayicilerle mücadele etmek bizim için mümkün değil gibi görünüyor. Ancak biz yine de herkese süt temin edebilecek kapasitedeyiz. İhale süreci ise böyle hassas bir konuda gecikmelere neden oluyor. Birçok aile kooperatifi de arıyor ve 'Süt temin edemediniz mi?' diye soruyor. Gecikmelerden haberimiz var ancak ihaleler henüz olmadı. Üstelik ihaleyi biz alabilir miyiz bilmiyorum. Kooperatif olarak en uygun rakamı vermeye çalışacağız. Bu nedenle gecikmeler birkaç ay daha sürecek" bilgisini paylaştı.
"YASALARA GÖRE İHALESİZ OLMALI"
Ziraat Mühendisi İshak Gündüz ise konuyu yakından takip ettiğini belirtti. Gündüz, "7334 sayılı kanuna göre 'Kooperatiflerden tarımsal ürünler ihalesiz alınır' şeklinde bir ibare bulunuyor. Çünkü ürünü çiftçi kendisi üretiyor. Ancak ben Sayıştay'dan üç kişi ile görüştüm ve 'İhalesiz alınabilir' şeklindeki kanuna rağmen ihale şartı konulmasının nedeninin yorum farklı olduğunu dile getirdiler. Ancak bu tip kararlar en nihayetinde siyasi kararlardır. Tarım Kredi Kooperatiflerine tanınan ihalesiz temin, Tire Süt Koop'a tanınmıyorsa, burada çifte standart var demektir. İzBB'ye göre 'ticari ürün' olan bir ürün, Tarım Kredi Kooperatifleri'ne gelince çiftçinin ürünü olarak değerlendiriliyor. Kanun aynı, kooperatiflerin mantığı aynı, ancak uygulamalar farklı. Üstüne bir de ihale usulü devreye girince büyük sanayicilerin de devreye girmesinin önü açılıyor. Belediyenin süt alma maliyeti yükseldikçe ve ihtiyaç sahibi sayısı artınca, ya dağıtılan kişi sayısı azaltılacak ya cüzi miktarda ücret alınacak ya da projeden vazgeçilecek. Sonuç olarak kooperatifçilik ölüyor ve iş tümüyle ticari bir anlaşmaya dönüşüyor" diye konuştu.
"ASLA BİLGİ PAYLAŞMIYORLAR"
Sütlerinin gelmediğini ve bir belirsizlik ortamı olduğunu söyleyen bazı anneler ise şöyle konuştu; "Demet Öztürk: Tunç başkan zamanındada aslında düzenli olarak gelmiyordu sütler. Kızım suan 3 yaşında ve hemen hemen 2 senedir süt hakkımız var. Bu 2 senede toplamda 6-7 kere süt gelmiştir ya da gelmemiştir. En son yanlış hatırlamıyorsam Mart ayında süt geldi. Normalde toplu gelmesi gereken süt 8 adet geldi. Yani şöyle oluyordu 1 ay gelmediyse süt 8+8=16 olması gerekirdi. Ancak sütlerimiz düzenli bir şekilde gelmiyor."
Büşra Özgen ise, "28 aylık bebeğim var, sütler hiç zamanında gelmedi. Ama son zamanlarda daha da düzensiz olmaya başladı. 5 ay gelmedikten sonra geçen ay geldi. Ocak ve Şubat aylarının sütleri olduğu söylendi. Daha sonraki aylarda da gelmeyecekmiş. Bilgi almak için aradığımızda da asla bilgi alamıyoruz."
