23 Ocak 1556 tarihi dünya tarihine insanlık için en büyük felaketlerden biri olarak geçti. Çin’in kuzeybatısındaki Shaanxi (Şensi) eyaletinde meydana gelen bu olay tarihteki en büyük can kaybına yol açan deprem olarak kaydedildi. Weinan ve Huashan fay hatlarının kaymasıyla oluşan bu sarsıntı tahminlere göre 830.000'den fazla insanın hayatını kaybetmesine neden oldu.
Depremin merkez üssü: Huaxian
Depremin merkez üssü Shaanxi eyaletindeki Huaxian şehrine yakındı. Tarihi kaynaklar sarsıntının büyüklüğünü 8 ila 8,3 arasında tahmin etmekte. Her ne kadar daha güçlü depremler kaydedilmiş olsa da bu deprem tarihin en ölümcül doğal felaketlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Can kaybının nedenleri
Bu büyük yıkımın hemen ardından felaketin doğrudan etkisiyle birçok bina yıkıldı ve çöken mağara evleri insanları enkaz altında bıraktı. O dönemde Çin’de yaygın olan mağara evleri depremin ardından gelen toprak kaymalarıyla birlikte ölüm oranını daha da artırdı. Felaket sadece o an yaşanan yıkımla sınırlı kalmadı. Kayıtlara göre ölümlerin önemli bir kısmı deprem sonrası haftalar içinde hastalıklar ve kıtlık nedeniyle gerçekleşti. Kırsal bölgelerde yaşayan halk depremin ardından sağlık hizmetlerinden mahrum kaldı ve salgın hastalıklar hızla yayıldı.
Depremin etkileri ve tarihi kapsamı
O dönemde dünya nüfusu henüz 500 milyon civarındaydı. Shaanxi’de yaşanan büyük depremde ölenlerin sayısı sadece Çin değil tüm dünya için büyük bir trajedi olarak kabul edildi. Bu sayı tarihin herhangi bir gününde yaşanan en büyük insan kaybı olarak da tarihe geçti. Aynı dönemde dünya genelindeki ölüm oranlarıyla kıyaslandığında bu felaketin büyüklüğü daha da belirgin hale geliyor.
Diğer büyük felaketlerle karşılaştırma
Tarih boyunca yaşanan doğal felaketler kimi zaman milyonlarca insanın ölümüne yol açmıştır. Shaanxi depremi insanlık tarihindeki en ölümcül felaket olarak kabul edilirken 1976 yılında yine Çin’de yaşanan Tangshan depremi ise 655.000 kişinin ölümüne neden olarak ikinci sırada yer alıyor. Bununla birlikte sadece depremler değil taşkınlar ve diğer doğal afetler de büyük yıkımlara sebep olmuştur. 1931 yılında Yangtze ve Huai Nehirleri’nin taşması sonucu Çin’in orta ve doğu bölgelerinde yaklaşık 2 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Yangtze-Huai Nehri taşkınları tarihin en ölümcül doğal felaketlerinden biri olarak kabul edilir.
İnsanlığın en ölümcül savaş günü
Doğal felaketlerin yanı sıra savaşlar da tarihte büyük can kayıplarına yol açmıştır. 9-10 Mart 1945 tarihinde ABD'nin Tokyo'ya düzenlediği bombardıman sırasında 100.000 kişi hayatını kaybetti. Bu olay tarihin en ölümcül savaş günü olarak kabul edilir. Aynı yılın Ağustos ayında ise Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombaları sırasıyla 66.000 ve 39.000 kişinin ölümüne neden olmuştur.
