ALPEREN ÖZDEMİR - İzmir 3. İdare Mahkemesi, Gaziemir ilçesi Atıfbey Mahallesi’nde yer alan 2010 ada, 8 parsel üzerindeki 1/1000 ölçekli uygulama imar planını iptal etti. Davacı Aksan Alışveriş Merkezi Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketi, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından 16 Haziran 2023 tarihinde onaylanan imar planının şehircilik ilkelerine aykırı olduğunu ve kamu yararına hizmet etmediğini savunarak mahkemeye başvurmuştu.
Ticaret alanı planında hukuka aykırılık tespiti
Mahkeme, davanın incelemesinde, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nin onayladığı ticaret alanı planının çeşitli açılardan şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uymadığını belirledi. İmar adasının sınırlarının hatalı çizildiği, parselin ticaret alanı dışına bırakıldığı ve planlamada mevcut yapıların göz ardı edildiği kaydedildi. Özellikle plan değişikliğinde yer alan %45’lik Düzenleme Ortaklık Payı Oranı (DOP) kesintisinin uygulanması gerektiği, ancak bu kesintinin eksik yapıldığı ifade edildi. Bu eksiklik, mahkemenin iptal kararının temel nedenlerinden biri olarak gösterildi.
DOP kesintisi ve parsel üzerindeki yapılaşma
Mahkeme kararında, dava konusu parselin 1998 yılında inşa edilmiş bir yapı içerdiği ve yapı kullanma izni bulunduğu belirtiliyor. Ancak bu yapı bulunmasına rağmen İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında “ticaret alanı” olarak belirlenen imar adasına dahil edilmediği, bu durumun şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu vurgulandı. Mahkeme ayrıca, parselin mevcut kullanım koşullarının ve yapılaşmasının göz ardı edilerek planlama yapıldığını tespit etti.
Dava konusu parselin kuzeyindeki yaya yolu ve otopark planları da mahkemenin değerlendirmesine takıldı. 1/1000 ölçekli uygulama imar planında öngörülen 7 metre genişliğindeki yaya yolunun 15 metre olarak planlanması gerektiği tespit edildi. Benzer şekilde, park ve otopark düzenlemelerinin mevcut ihtiyaçları karşılamadığı belirtildi. Özellikle, kuzeydoğu yönünde 20 metre genişliğinde bir yol üzerinde yer alan otopark planlamasının işlevsellikten uzak olduğu ve parselin yapısına uygun olmadığına dikkat çekildi.
Büyükşehir ve Gaziemir’in savunmaları yeterli bulunmadı
Mahkeme, Gaziemir Belediyesi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin savunmalarını değerlendirdi. Belediyeler, imar planlarının üst ölçekli planlara, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygun olduğunu ileri sürdü. Ancak mahkeme, yapılan planlamanın eksikliklerle dolu olduğunu belirterek belediyelerin savunmalarını yeterli bulmadı ve planın iptal edilmesine karar verdi. Belediyelerin öne sürdüğü gerekçelerin, dava konusu parsel üzerindeki yapılaşmanın ve mevcut ruhsatlı yapının dikkate alınmadığı için geçerli olmadığı hükmüne varıldı.
