TMMOB'ün değerlendirmesine göre, geçtiğimiz hafta Üçyol Metro İstasyonu'nda yaşanan kaza, yürüyen merdivenlerdeki dişlilerde meydana gelen aşınma sonucu gerçekleşti. Dişlilerde oluşan aşınma, basamaklara hareket iletimini etkileyerek yolcuların ağırlığı ve yerçekimi etkisiyle yürüyen merdivenin ani bir şekilde hızlanmasına ve kazaya sebep oldu.
"Bir ihmal mi söz konusu?"
TMMOB'un yayımladığı açıklamada vurgulanan önemli bir konu, kamuya açık alanlarda kullanılan yürüyen merdiven ve yolların içerdiği potansiyel kaza riskleri oldu. Özellikle metro ve tren istasyonları, alışveriş merkezleri, havalimanları gibi yoğun insan trafiğine sahip yerlerde bu risklerin önlenmesi için belirli önlemlerin alınması gerektiği vurgulandı. Açıklamada, bu risklerin başlıca sebepleri olarak bakımların yetersiz olması, yasal denetimlerin ihmal edilmesi, kullanıcı hataları gibi faktörlerin öne çıktığı belirtildi. Yürüyen merdiven ve yolların güvenli ve sağlıklı çalışması için düzenli bakım faaliyetlerinin ve yasal periyodik kontrollerin yapılmasının gerekliliği vurgulandı. Bu kontroller sırasında tespit edilen herhangi bir aksaklığın hızla giderilmesinin büyük önem taşıdığına dikkat çekildi.
"Denetimler hayati önem taşıyor!"
TMMOB'un açıklamasında vurgulanan önemli bir nokta, yürüyen merdiven ve yolların düzenli denetimlerinin hayati önem taşıdığıydı. TMMOB İzmir Şubesi, geçtiğimiz hafta Üçyol Metro İstasyonu'nda yaşanan kazanın ardından yaptığı açıklamada, kamuya açık alanlarda bulunan yürüyen merdiven ve yolların düzenli bakım ve yasal periyodik kontrollerinin yılda en az bir defa yapılmasının zorunlu olduğunu vurguladı. Bu kontrollerin, belirli güvenlik standartlarına uygunluğu kontrol ettiğini ve uygunsuzlukların tespit edilerek gerekli düzeltmelerin yapılmasını sağladığını belirtti. Ayrıca düzenli denetimlerin, olası arızaların ve aşınmaların erken tespit edilmesine yardımcı olarak kazaların önüne geçtiğini vurguladı. Bu sayede yürüyen merdiven ve yolların uzun ömürlü ve güvenli bir şekilde kullanılmasının sağlandığını ifade etti. TMMOB, güvenlik standartlarına uyum ve düzenli kontrollerin, benzer facia olaylarının yaşanmaması için kritik önem taşıdığını dile getirdi.
"Birden fazla periyodik kontrol yapılmalı"
TMMOB'un açıklamasında kaza risklerini minimize etmek için yapılması gerekenler detaylıca ele alındı. TMMOB, kamuya açık alanlarda bulunan yürüyen merdiven ve yollar için tesis sahiplerinin yılda birden fazla periyodik kontrol yaptırması gerektiğini belirtti. Bu kontrollerin, yürüyen merdivenlerin kullanım sıklığı, yoğunluğu ve koşullarını göz önünde bulundurarak düzenlenmesinin kaza risklerini azaltacağını vurguladı. Ayrıca periyodik kontrollerin sıklığının artırılması ve kamusal niteliğe sahip olmasının, bakım faaliyetlerinin kalitesinin yükselmesine katkı sağlayacağını ve vatandaşların güvenliğini artıracağını dile getirdi. Bakım faaliyetlerinin ayda en az bir defa yapılmasının gerekliliğine de vurgu yaparak, bu süreçlerin düzenli olarak yerine getirilmesinin kaza risklerini en düşük seviyeye indireceğini ifade etti.
TMMOB bakım faaliyetlerinde nelere dikkat edilmesi gerektiğini şu şekilde sıraladı:
• Acil durum butonu, el bandı sıkışma kontağı, basamak kırılma kontağı, eksik basamak algılama emniyet tertibatı, taraklık plakası emniyet kontağı, basamak zincirinin gerginliğini denetleyen emniyet tertibatı ve benzeri emniyet devrelerinin uygun çalışıp çalışmadığının,
• El bantları, basamak veya paletler, taraklıklar, basamak veya palet zincirleri, motor ile basamak tamburu arasındaki hareket iletme elemanları (zincirler, dişliler, kayışlar) ve benzeri ekipmanların uygun olup olmadığının,
• Kaçak akım rölesi, sigortalar ve benzeri elektriksel kontrol elemanlarının uygun çalışıp çalışmadığının,
• Yürüyen merdiven ve yollarda bulunması zorunlu bilgilendirme etiketlerinin uygun olup olmadığının, yürüyen merdiven ve yolların temizliğinin,
• Alınmış yapısal önlemler var ise bunların hasarlı olup olmadığının,
Kontrollerinin yapılması ve uygunsuzlukların varlığı halinde merdivenin veya yolun kullanıma açılmasından önce bunların giderilmesi gerekmektedir.
Ayrıca; kullanıcıların da yürüyen merdiven veya yolları kullanırken kurallara uyması ve tehlikeli davranışlardan kaçınması gerekmektedir.
• Yürüyen merdivenlere veya yollara aşırı yüklenme yapılmamalı, yük ve eşya taşınmamalı, ekipmanlara müdahale edilmemeli, güvenlik tertibatlarıyla oynanmamalıdır.
• Trabzandan (el bandından) tutunmak ve vücut parçalarını trabzanın (el bandının) dışına doğru uzatmamak gerekir.
• Ayaklar deflektör fırçalardan uzak tutulmalıdır. Tekerlekli sandalye veya bebek arabası ile yürüyen merdivenlere veya yollara binilmemelidir.
• Acil durdurma tertibatları (stop butonu) sadece acil hallerde kullanılmalıdır. Gereksiz yere kullanılmamalıdır.
• Çocuklar yürüyen merdivenleri tek başına kullanmamalıdır.
• Parmak arası terlik ve lastik ayakkabılar (balıkçı çizmesi, lastik botlar vb.) ile yürüyen merdivenlerin kullanılması tehlikelidir.
• Ayakkabı bağcıklarının bağlı olduğundan emin olunmalıdır.
• Evcil hayvan sahipleri, yürüyen merdiveni kullanırken hayvanlarını sıkıca tutmalı veya kucaklamalıdır.
• Ters yönde gelen merdivene binilmemelidir.
• Yürüyen merdivenler çalışmıyor olsa bile birer makinadır. Durma nedenini bilmediğimiz merdivenler kaza riski barındırmaktadır ve binilmesi tehlikelidir.
• Yürüyen merdivene ait el bantları üzerinden ya da 2 merdiven arasından kayma riski olan kısımlardan kayılmamalıdır.
• Özellikle çocukların yürüyen merdivenin dış kısmından el bandına tutunarak tırmanmaya çalışılması engellenmelidir ve bu tırmanmayı engelleyecek tertibatlar takılmalıdır.
Ne olmuştu?
İzmir'de 1 Temmuz'da Üçyol Metro İstasyonu'nda korkunç bir kaza meydana geldi. 1 Temmuz günü sabah saatlerinde yaşanan olayda, Üçyol Metro İstasyonu'ndan çıkışı sağlayan yürüyen merdiven beklenmedik bir şekilde ters yönde hareket etmeye başladı. Bu sırada üzerinde yolcular bulunan merdivenin ani hareketi sonucunda 9 kişi yaralandı. İlk belirlemelere göre olayda beş kişi yaralanırken, ihbar üzerine olay yerine sağlık ekipleri sevk edilerek yaralılar hastaneye kaldırıldı. Ayrıca 30 Eylül 2023 tarihinde İZBAN Halkapınar İstasyonu'nda, yürüyen merdivenlerin fazla yük bindiği iddiasıyla bir anda ters istikamette hareket etmesi sonucu yaşanan olayda, merdiven üzerinde bulunan vatandaşlar yere düşmüş ve 7 kişi yaralanmıştı. Benzer şekilde, Üçyol Metro İstasyonu'nda 30 Aralık 2023 tarihinde meydana gelen başka bir kazada da yürüyen merdivenin aniden geriye doğru hareket etmesi sonucunda 5 kişi yaralanmıştı. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden ise ilgili konu ile ilgili gelen açıklamada kazadan 24 saat öncesinde periyoduk bakım yapıldığı raporları ile kamuoyunun bilgilendirmesine sunulmuştu.
