İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, açıklamalarında Türkiye'nin yenilenebilir enerjiye duyduğu ihtiyacı ve güneş enerjisinin önemini kabul ettiğini, ancak son yıllarda artan güneş enerjisi santrali yatırımlarındaki plansızlık ve verimsiz teşvik politikalarını eleştirdiğini dile getirdi. Tugay, enerji üretiminde verimliliğin artırılması ve çevreye duyarlı projelerin teşvik edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Güneş enerjisi yatırımlarındaki plansızlık eleştirisi
Konuşmasında güneş enerjisi santralleriyle ilgili bazı önemli sorunlara değinen Başkan Tugay, özellikle Türkiye’deki güneş paneli üretim kapasitesinin fazla olmasına rağmen hala fazla desteklenen yatırımların verimsiz olduğunu belirtti. Tugay, “Son yıllarda güneş paneli üreticilerine verilen gereksiz ve anlamsız teşviklerle arz fazlası yaratılmıştır. TEİAŞ verilerine göre, 2024 yılının ilk 10 ayında Türkiye'de 4720 Megavat güneş enerjisi santrali devreye alınırken, güneş paneli üretim kapasitesi 50 bin Megavat’a yaklaşmıştır. Ancak bu arz fazlasının desteklenmeye devam edilmesi, ülkemizin kıt olan kaynaklarının verimsiz alanlara aktarılması anlamına gelmektedir.” dedi.
Tugay, bu durumun sadece enerji verimliliğini düşürmekle kalmadığını, aynı zamanda bu yatırımların çevresel zararlar doğurduğunu belirtti. Güneş enerjisi santrallerinin, tarım alanları, mera alanları ve ormanlık bölgelerde inşa edilmesinin yanlış olduğunu ve bu tür yatırımların yer seçiminde dikkatli olunması gerektiğini ifade etti. “Ülkemizde çeşitli şirketler ve kurumlar tarafından inşa edilen lisanslı güneş enerjisi santrallerinin, ormanlık alanlarda ve tarım yapılan arazilerde kurulduğuna tanık oluyoruz. Karaburun’daki uygulama bunun en belirgin örneğidir.” diyen Tugay, bu tür yatırımların çevresel denetim ve planlamadan yoksun olduğunu söyledi.
Tarım ve enerji üretiminin birbirine zıt olmadığını vurguladı
Başkan Tugay, enerji üretiminin tarım ve gıda güvenliği ile çatışmaması gerektiğini belirterek, “Enerji üretimi ve gıda güvenliği birbirinin alternatifi olamaz.” dedi. Tarım arazilerinin ve meraların korunmasının önemine değinen Tugay, bu alanların, enerji üretimi için kullanılmadan önce detaylı bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca, bu tür yatırımların daha verimli olabilmesi için tarıma elverişsiz arazilerde yapılması gerektiğini belirtti.
“Bu sistemlerin tarımsal özelliğini tamamıyla kaybetmiş arazilerde inşa edilmesi gerektiğini ifade etmek, güneş enerjisine karşı olmak değildir. Gücü ve imkânı olan her vatandaşın bir enerji üreticisi olmasının önündeki tüm engellerin kaldırılmasını savunuyorum, ancak bunu yaparken tarım alanlarına, meralara, ormanlara, çevre dokusuna zarar verilmemesi gerektiğini vurguluyorum.” şeklinde konuştu.
Karaburun’daki hibrit santral sorunu
Tugay, Karaburun ilçesinde yaşanan “Hibrit Santral” sorununa da dikkat çekti. Hibrit santrallerin, rüzgâr enerjisi santralleriyle birlikte kurularak mera alanlarını ve yerleşim yerlerini tahrip ettiğini belirten Tugay, bu tür uygulamaların çevresel felakete yol açtığını ifade etti. “Karaburun’daki mevcut rüzgâr enerjisi santrallerinin lisans sahalarına verilen hibrit santral izinleri ve güneş santrali kurulumları sonucunda, lisans sahaları çit ile çevrilerek başta keçi yetiştiriciliği olmak üzere hayvan ve insan girişlerine kapatılmakta, adeta yaşamdan koparılmaktadır.” diyen Başkan Tugay, bu tür uygulamaların çevreyi tahrip ettiğine ve doğal yaşamı tehdit ettiğine dikkat çekti.
Güneş enerjisi yatırımlarında alternatif çözümler
Başkan Tugay, güneş enerjisinin potansiyelinin çok değerli olduğunu kabul etmekle birlikte, bu yatırımların doğru yerlerde yapılması gerektiğini belirtti. Çatıya kurulan güneş enerjisi sistemlerine karşı olmadıklarını ifade eden Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin çeşitli projeleriyle bu alanda öncülük ettiğini söyledi. ESHOT ve İZSU’nun güneş enerjisi projeleri, enerji verimliliği sağlamak ve karbon salınımını azaltmak adına örnek projeler olarak gösterildi. Tugay, “İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin en önemli kurumlarından ESHOT, Gediz’de bulunan ana onarım merkezi ve atölyelerinin çatılarına güneş enerjisi santralleri kurmuştur ve karbon salımını dikkat çekici oranda azaltmaktadır. Aynı şekilde İZSU’nun da güneş enerjisi projeleri vardır ve aşama aşama hayata geçirilmektedir.” şeklinde konuştu.
Sonuç: Plansız yatırımlara itiraz, temiz enerjiye destek
Son olarak, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, güneş enerjisi ve yenilenebilir enerji üretimine karşı olmadığını, ancak plansız ve verimsiz yatırımlara karşı durduğunu vurguladı. Yenilenebilir enerji yatırımlarının doğru planlamayla yapılması gerektiğine işaret eden Tugay, “Enerji verimliliğinin önemini, enerji yatırım ve teşviklerinde bilinçli planlamayı, jeotermal enerji gibi Türkiye’nin çok daha yüksek verimle kullanılabilecek diğer yenilenebilir enerji kaynaklarımızın en doğru ve verimli şekilde değerlendirilmesini savunuyorum.” dedi.
Tugay, özellikle kömür gibi fosil yakıtlarla yapılan enerji üretiminden kaçınılması gerektiğini belirterek, Türkiye’nin karbon emisyonu açısından utanılacak bir noktaya gelmesini savunmadığını söyledi. Başkan Tugay, enerji yatırımlarının çevre dostu ve verimli bir şekilde yapılmasını savunmaya devam edeceğini belirterek açıklamasını sonlandırdı.
