Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, 2023 yılında ölüm sayısı 525 bin 814’e yükseldi. Bu, bir önceki yılın 505 bin 269 olan ölüm sayısına kıyasla yüzde 4,1’lik bir artış anlamına geliyor. Erkekler toplam ölümlerin yüzden53,9’unu, kadınlar ise yüzde 46,1’ini oluşturdu. Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden kaba ölüm hızı ise 2022’de binde 5,9 iken 2023’te binde 6,2’ye yükseldi.
Deprem kaynaklı ölümler dikkat çekti
Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu iller arasında Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş öne çıktı. Adıyaman’da kaba ölüm hızı binde 18,0 ile en yüksek seviyeye ulaştı. Hatay binde 17,1, Kahramanmaraş ise binde 14,8 ile bu illeri izledi. Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde 45 bin 784 vatandaş hayatını kaybederken, deprem kaynaklı ölümler toplam ölümlerin yüzde 12,3’ünü oluşturdu.
En düşük kaba ölüm hızına sahip iller arasında ise binde 2,3 ile Şırnak ilk sırada yer aldı. Şırnak’ı binde 2,5 ile Hakkari ve binde 3,0 ile Batman izledi.
Hastalıklar ölümlerde belirleyici oldu
Ölüm nedenleri arasında yüzden33,4 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada yer aldı. Bu grupta, iskemik kalp hastalıkları yüzde 42,4 ile en yaygın ölüm nedeni olarak öne çıktı. Dolaşım sistemi hastalıklarından ölümlerin yüzde 24,1’i diğer kalp hastalıklarından, yüzde 18,6’sı ise serebro-vasküler hastalıklardan kaynaklandı.
İyi ve kötü huylu tümörler yüzde 15 oranıyla ikinci sırada yer aldı. Tümör kaynaklı ölümlerin yüzde 29,2’si gırtlak, soluk borusu, bronş ve akciğer tümörlerinden kaynaklandı. Bu oranı yüzde 7,7 ile kolon ve lenfoid/hematopoetik tümörler izledi.
Tümör kaynaklı ölüm oranlarının en yüksek olduğu il yüzde 22,0 ile Tunceli oldu. Ardahan (yüzde 21,0), Erzurum (yüzde 20,9) ve Van (yüzde 20,6) da bu listede üst sıralarda yer aldı. Tümör kaynaklı ölümlerin en düşük olduğu iller ise deprem bölgelerinden Adıyaman (yüzde 3,4), Hatay (yüzde 3,5) ve Kahramanmaraş (yüzde 4,1) oldu.
Bebek ve çocuk ölümleri artışta
2023 yılında bebek ölüm hızı binde 10,0 olarak açıklandı. Bebek ölüm sayısı ise bir önceki yıla göre hafif bir artış göstererek 9 bin 575’e ulaştı. Beş yaş altı ölüm hızı ise binde 14,5’e yükseldi ve bu yaş grubundaki ölümler önemli bir artış kaydetti.
Türkiye’de ölüm nedenlerindeki çeşitlilik, sağlık politikaları ve afet yönetiminin daha etkin hale getirilmesi gerektiğini gösteriyor. Deprem bölgelerindeki etkiler ve artan ölüm oranları, önleyici tedbirlerin hayati önem taşıdığını bir kez daha ortaya koyuyor.
