Son Mühür - Türkiye’de ise eritrosin gibi katkı maddelerinin belirli ürünlerde ve sınırlı miktarlarda kullanılmasına izin verildiğine dikkat çeken Özel, denetim eksikliğine vurgu yaparak tüketicileri uyardı.
Gıda boyaları neden kullanılıyor?
Gıda boyalarının temel amacının, işleme ve depolama sürecinde rengi solan ürünleri daha cazip hale getirmek olduğunu belirten Özel, şekerleme, içecek ve pastacılık ürünleri gibi pek çok alanda renk arttırıcı katkı maddelerinin kullanıldığını söyledi. Gıda boyalarının sentetik ve doğal olmak üzere ikiye ayrıldığını belirten Özel, “Sentetik boyalar kimyasal yöntemlerle üretilirken, doğal boyalar meyve ve sebze özlerinden elde ediliyor. Türk Gıda Kodeksi’ne göre hangi gıda boyasının hangi ürün grubunda ve ne kadar kullanılabileceği belirlenmiş durumda” dedi.
Eritrosin’in olası sağlık riskleri
Eritrosin (E127) isimli kırmızı renklendiricinin, tiroid fonksiyonları üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği ve kansere yol açabileceği yönünde bilimsel tartışmalar olduğuna dikkat çeken Özel, bu maddenin ABD’de 2025 yılı itibariyle gıda, vitamin ve öksürük şurubu gibi takviyelerde tamamen yasaklanacağını belirtti. Türkiye’de ise sınırlı kullanımına izin verildiğini ancak denetim eksikliğinin bazı riskler doğurabileceğini vurguladı.
Türkiye’de yasaklanan gıda boyaları
Türkiye’de kullanımı yasaklanan diğer bir gıda boyasının da titanyum dioksit olduğunu belirten Özel, bu maddenin 2024 itibariyle tamamen kaldırıldığını söyledi. Ayrıca, pastırma ve sucuk gibi fermente ürünlerde de gıda boyalarının kullanımının yasaklandığını belirtti.
Hiperaktivite ve alerjik reaksiyon riski
Bazı gıda boyalarının çocuklarda hiperaktivite ve dikkat eksikliğine yol açabileceğine dair bilimsel araştırmalar bulunduğuna dikkat çeken Özel, “Ponceau 4R (E124) ve Sunset Yellow (E110) gibi gıda boyaları, şekerleme ve tatlılarda kullanılıyor. Ancak çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi sorunlara neden olabileceği iddia ediliyor. Bu nedenle Avrupa’da bu boyaların kullanıldığı ürünlerin etiketinde, ‘çocukların aktivite ve dikkatleri üzerinde olumsuz etkileri olabilir’ uyarısı bulunuyor” diye konuştu.
Sentetik gıda boyalarının sadece çocuklar için değil, yetişkinler için de risk taşıdığını belirten Özel, “Bazı katkı maddeleri yetişkinlerde alerjik reaksiyonlara, astım krizlerine ve hatta DNA hasarına yol açabiliyor. Bu yüzden tüketicilerin etiket okuma alışkanlığı kazanması çok önemli” dedi.
Tüketicilere bilinçli tercih tavsiyesi
Son olarak, tüketicilerin bilinçli alışveriş yapması gerektiğini vurgulayan Özel, “Gıda boyasının doğal mı yoksa sentetik mi olduğunu anlamak için ürün etiketlerindeki katkı kodlarını kontrol etmek önemlidir. Ancak bir ürünün yasal sınırlar dahilinde olup olmadığı etikette belirtilmediği için, güvenilir ve denetlenen markalar tercih edilmelidir” şeklinde konuştu.
