Çanakkale'nin Eceabat ilçesindeki Kilitbahir köyünde bulunan, Osmanlı Donanması'nın su ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan çeşme ve havuzlar, tarihi izler taşıyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) AÇASAM Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, yaptığı araştırmada, çeşmede 1856 yılına ait yazıtlar bulduklarını ve bu dönemin aynı zamanda Kırım Harbi'yle kesiştiğini belirtti.
Çeşmenin Tarihi ve Özellikleri
Dr. İsmail Sabah, Kilitbahir köyündeki çeşmeyi incelediğinde, üzerinde Osmanlıca yazılar ve tarihi bilgiler bulduklarını söyledi. 1856 tarihli yazıların yanı sıra, çeşmenin yapıldığı dönemdeki önemli askeri ihtiyaçlara ışık tutan bulgular ortaya çıkardı. Bu çeşmenin, Osmanlı Donanması'nın su teminini sağlamak amacıyla inşa edildiği belirtildi.
Piyale Paşa Bahçesi ve Katip Çelebi’nin İzleri
Çeşmenin bulunduğu bölge, "Piyale Paşa Bahçesi" olarak biliniyor ve bu isme, Katip Çelebi'nin eserlerinde de rastlanıyor. Katip Çelebi'nin verdiği bilgilere dayanarak, Halil Paşa'nın çeşmeyi, Osmanlı Donanması'nın su ihtiyacını karşılamak için yaptırdığı sonucuna varıldı. Ayrıca, Piyale Paşa Bahçesi'nin su temini için stratejik bir nokta olduğu ve donanmanın burada su almak üzere durduğu ifade ediliyor.
Tarihi Çeşme ve Havuzlar
Günümüzde "Havuzlar Mevkii" olarak bilinen bölgede bulunan çeşme ve havuzlar, Türk denizcilik tarihi açısından büyük bir öneme sahip. Çeşmenin üzerinde 1856 tarihinin yanı sıra Latince yazılar da bulunuyor. Bu yazıların, Kırım Harbi sırasında Osmanlı müttefiklerinden bir asker tarafından yazılmış olabileceği belirtiliyor.
Çanakkale Savaşları ve Fotoğraflar
Çeşme, 1915 yılında Çanakkale Muharebeleri'nin gerçekleştiği dönemde de önemli bir yere sahipti. Dr. Sabah, askerlerin bu çeşmenin önünde fotoğraf çektirdiğini ve havuz etrafında Çanakkale Savaşları'na ait yazıların bulunduğunu aktardı. Bu, Türk denizcilik tarihinin en önemli mekanlarından biri olarak kabul edilen çeşmenin tarihi mirasını daha da pekiştiriyor.
