Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel, Sivas Kongresi'nin 105'inci Yıl Dönümü Töreni'nde yaptığı konuşmada, “105 yıl önce bugünlerde Birinci Dünya Savaşından yeni çıkan ve Mondros Mütarekesini imzalayan Osmanlı Devletinin topraklarının işgal edilmeye başlandığı, zorluklarla dolu bir dönemden geçiyorduk.
Milletimiz yokluk ve yoksulluk içinde, düşman silahlarının gölgesi altında bir varlık ve yokluk mücadelesinin içindeydi” ifadelerini kullandı. Özel, sözlerini şöyle sürdürdü:
Dünyaya ilan eden kongre...
“Mustafa Kemal Paşa’nın İzmir’in işgalinden sonra yüreğinin daha fazla bu durumu kaldıramaması ve uzun süredir niyetlendiği bir büyük yolculuğa çıkması, 16 Mayıs 1919 günü İstanbul’da başladı. Başlattığı Milli Mücadele yolculuğuna 19 Mayıs günü çıktığı Samsun’dan Havza, Amasya, Erzurum’dan sonraki beşinci durağı Anadolu’nun tarihi kenti Sivas oldu. Temsil Heyeti Başkanı Mustafa Kemal, ülkenin dört bir yanından gelen 41 delege ile birlikte Sivas Kongresi’ni açtı. Sivas Kongresi alınan kararlar itibariyle bağımsızlığımıza, sonra da Cumhuriyetimize uzanan yolun en önemli adımlarının atıldığı kongredir.
Bu kongre manda ve himayenin kabul edilemez olduğu fikrinin perçinlendiği ve kayda geçirildiği, hem de milli istiklalin sağlanması için milli iradeyi hakim kılmanın esas olduğunun teyit edildiği, vurgulandığı ve kayıt altına alındığı kongredir.
Bölgesel değil ulusal bir kongre hürriyetine sahip olan Sivas Kongresinin en önemli kazanımlarından bir tanesi kendi bölgelerinde mücadele veren, cemiyet, dernek ve bağımsız yapıların Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri altında birleştirilmesi olmuştur. İstanbul Hükümetine, Milli Meclis’in bir an önce toplanması ve alınan kararların Meclis’in denetimine sunulması çağırısı yapılmıştır.
Bu çağrılara kayıtsız kalamayan İstanbul Hükümeti, Ocak ayında Mebusan Meclisini toplamış ancak 1,5 aylık çalışmanın ardından Meclis işgal edilerek kapatılmıştır. İstanbul’daki Meclis’in dağılmasıyla 23 Nisan 1920’de Ankara’da açılan Büyük Millet Meclisi, Başkomutanlık Meydan Muharebesiyle sonuçlanacak Milli Kurtuluş Mücadelemizi yönetmiş, Lozan Barış Anlaşmasının imzasını onaylamış, Cumhuriyetimizi ilan ederek bağımsız, özgür bir devlet olarak var olmamızı sağlamıştır. Sivas Kongresi bağımsızlığımızdan asla vazgeçmeyeceğimizi tüm dünyaya ilan eden kararların alındığı tarihi bir kongredir.”
Böyle bir günde...
“Atatürk, yıllar sonra bu kongreyi şu sözlerle tanımlayacaktır. ‘Bir milletin kurtuluşunu hazırlayan kararların verildiği yer Sivas Kongresidir.’ 105 yıl sonra bağımsızlığımıza giden bu taşların döşendiği bu tarihi mekanlarda bulunmanın mutluluğunu yaşıyorum.
Böyle bir günde yüreğinde vatan, millet, bayrak ve Atatürk sevgisi olan Sivaslılarla buluşmaktan gurur duyuyorum. Bu toplantıya benimle birlikte partimizin önceki genel başkanları Sayın Altan Öymen, Sayın Hikmet Çetin, Sayın Murat Karayalçın’ın da katılmış olmasını çok anlamlı buluyorum.
Biraz önce çeşitli siyasi partilerin tarihi geçmişlerine yapılan atıflara katkı olarak, burada büyük bir onurla bir tarihi hatırlatmayı da ben yapmak istiyorum. Sivas Kongresi’nde Anadolu’daki işgale karşı mücadele veren tüm yapılar, tüm dernekler birleştirilmiş ve Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri adı altında toplanmıştır.
Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri kurtuluşun, İstiklal Savaşının nüvesini oluşturan, omurgasını oluşturan yapıdır ve bu yapı önümüzdeki süreçte bütün Anadolu’nun şahit olduğu bir kenetlenmeyi hayata geçirecek ve İstiklal Savaşı’nı kazanacak olan mücadeleyi başlatacak ve sürdürecek yapıdır. Bu yapı Cumhuriyetin kurulmasına giden yolda, Cumhuriyet Halk Fırkası adını alıp daha sonra Cumhuriyet Halk Partisine dönüşecektir.”
CHP'nin ilk kongresi Sivas kongresidir...
“Cumhuriyet Halk Fırkasının 1927 yılında yapılan ve resmen birinci kongresi olarak açılan kongrede, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, hem açılışta hem kongrede okuduğu Büyük Nutukta Cumhuriyet Halk Partisinin ilk kongresinin yapılmakta olan 1927 kongresi değil 4 Eylül 1919’da başlamış olan Sivas Kongresi olduğunu kayda geçirmiştir.
Bu büyük onur ve gururla buradan ilan etmek isterim ki, bizler bugün tüm adımlarımızı 105 yıl önce Sivas’ta alınan kararlara bağlılık içinde atıyoruz, atmaya devam edeceğiz.
Kurucu kadrolarımızdan aldığımız ilhamla, Cumhuriyetimizi korumak ve yüceltmek için bir asır önceki azimle çalışıyor, bu yoldaki mücadelemizi kararlılıkla büyütüyoruz. Hedefimiz, gelecek nesillere daha güçlü, zengin, özgür ve daha adil bir Türkiye’yi miras bırakmaktır. Bu bizim tarihi sorumluluğumuzdur.”
O kahramanları minnetle anıyorum...
“Bugün bizimle birlikte bu törenlere başkanlık eden Sayın Meclis Başkanvekilimizin yönettiği pek çok oturuma iştirak etmiş, onun oradaki söze ve milletin vekilinin sözüne duyduğu saygıyı bir kez daha teyit ederek, burada sekiz gün boyunca 41 kişinin hiçbir süre kısıtlaması olmaksızın, özgürce tartışmasının bir milli mücadelenin başlangıç fitilini ateşlediğini unutmayalım.
Bazı günler Meclis’te bir dakika için çıkan kavgaları, bazı günler Meclis’te bazı sözlere duyulan tahammülsüzlükleri ve ona kaba kuvvetle bastırmaları Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gücünde, erkinde, vasfında birinin kendisine karşı kongreye başkan adayı sunanlara dakikalarca, saatlerce müzakere edip bütün kararları en sonunda oya sunarak aldığını görmek ve bir kişinin verdiği kararlarla değil de milletin temsilcilerinin verdiği müşterek kararın toplumda en üst rızayı doğurduğunu ve en büyük başarıları getirdiğini bir kez daha hatırlatmak isterim.
Bu duygu ve düşüncelerle başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Sivas Kongresi delegelerini ve milli mücadele kahramanlarını minnetle anıyorum. Bugün burada bulunan bu tarihi güne 105’inci yılında tanıklık eden, iştirak eden herkesi yüreğimdeki vatan, millet, bayrak ve Atatürk sevgisiyle selamlıyorum. Türkiye Cumhuriyetinin birlik ve bütünlük halinde 100 yılları, bin yılları hep beraber yaşayacağına inancımla hepinizi saygıya selamlıyorum
