İstanbul, 23 Nisan tarihinde 6.2 büyüklüğünde bir depremle sarsıldı ve bu olay, megakentte büyük paniğe yol açtı. Depremin ardından vatandaşlar, doğal afetlerde hayatını kaybedenlerin dini açıdan nasıl değerlendirildiğini merak etmeye başladı. Özellikle, depremde ölenlerin şehit sayılıp sayılmayacağı sorusu, hem halk arasında hem de sosyal medyada sıkça tartışılıyor. İslam’da şehitlik, en yüksek mertebelerden biri olarak kabul edilirken, bu mertebenin doğal afetlerdeki yansıması ne şekilde oluyor?

Depremde Ölenler Şehit Sayılır mı? İslam’a Göre Şehitlik Mertebesi

Bu soruya yanıt aramak için, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın fetvaları, hadisler ve Kur’an-ı Kerim’deki ayetler ışığında konuyu ele aldık. Deprem gibi doğal afetlerde vefat edenlerin durumu, İslam fıkhında hükmi şehitlik kavramıyla açıklanıyor. İşte, bu konuda bilmeniz gereken tüm detaylar.

İslam’da Şehitlik ve Hükmi Şehitlik Nedir?

İslam’da şehitlik, Allah yolunda canını feda eden Müslümanlar için kullanılan kutsal bir mertebedir. Hakiki şehitler, vatan savunması veya İslam’ın yücelmesi için savaşırken ölenlerdir ve bu kişiler yıkanmadan, kefenlenmeden, kanlı elbiseleriyle defnedilir. Ancak, hükmi şehitlik, ahiret itibarıyla şehit sayılan, ancak dünyevi işlemlerde diğer vefat edenler gibi yıkanıp kefenlenen kişileri kapsar. Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, daha önce yaptığı açıklamalarda, deprem, sel, yangın gibi doğal afetlerde ölen Müslümanların hükmen şehit sayıldığını belirtmiştir.

Depremde Ölenler İçin Hadislerde Ne Söyleniyor?

Hadis-i şerifler, depremde vefat edenlerin şehitlik mertebesine ulaşabileceğini açıkça ortaya koyuyor. Ebû Hüreyre’den rivayet edilen bir hadiste, Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Şehitler beş kısımdır: Bulaşıcı hastalığa yakalanan, ishale tutulan, suda boğulan, göçük altında kalan ve Allah yolunda savaşırken şehit olanlar.” (Buhârî, Cihâd 30; Müslim, İmâre 164). Bu hadis, enkaz altında kalarak ölenlerin şehit sayılacağını net bir şekilde ifade eder. Ayrıca, Nihat Hatipoğlu gibi ilahiyatçılar, “Sevgili Peygamberimiz, depremde ölenlerin, yangında ölenlerin ve boğularak ölenlerin şehittir” diyerek bu hadisi vurgulamıştır.

Hükmi Şehitlerin Ahiretteki Yeri ve Mertebesi

Hükmi şehitler, ahirette cennete girme müjdesi alan kişilerdir. Kur’an-ı Kerim’de, “Allah yolunda öldürülenlere ‘ölüler’ demeyiniz. Bilakis onlar diridirler, lâkin siz anlayamazsınız.” (Bakara, 154) ayeti, şehitlerin ruhlarının cennete gittiğini ve orada nimetlerle buluştuğunu belirtir. Hükmi şehitler, hakiki şehitler gibi kabir azabından muaf tutulur ve amel defterleri kapanmaz. Ancak, bu mertebenin imanı olan Müslümanlar için geçerli olduğu unutulmamalıdır. İbn-i Abidin’e göre, günahkâr bir Müslüman bile, günahından dolayı değil de deprem gibi bir nedenle vefat ederse, hükmi şehit sayılır, ancak günahlarının cezası ayrı değerlendirilir.