Maden-İş, Lastik-İş ve Basın-İş sendikaları, 12 Şubat 1967'de düzenledikleri olağanüstü kongrede Türk-İş'ten ayrılma ve konfederasyonlaşma kararı aldılar. Bu kararın ardından 13 Şubat 1967'de Bağımsız Gıda-İş ve Zonguldak merkezli Türk Maden-İş'in katılımıyla Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) kuruldu. İstanbul Valiliğine gönderilen dilekçede temsil yetkisini alan 5 kişi; Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler, Lastik-İş Genel Başkanı ve TİP Ankara Milletvekili Rıza Kuas, Basın-İş Genel Başkanı İbrahim Güzelce, Gıda-İş Genel Başkanı ve TİP Tekirdağ Milletvekili Kemal Nebioğlu ile Türk Maden-İş (Zonguldak) Genel Başkanı Mehmet Alpdündar yer aldı. Aynı gün İstanbul Çemberlitaş'taki Şafak Sineması'nda yapılan ilk genel kurulda Kemal Türkler, yeni konfederasyonun genel başkanlığına seçildi.
12 Mart 1971 Muhtırası büyük kısıtlamalara neden oldu
12 Mart 1971 Muhtırası sonrasında başlayan Sıkıyönetim döneminde, grevler, direnişler ve toplantılar büyük kısıtlamalara tabi tutulmuştu. Bu dönemde DİSK, sessiz bir tutum izlemişti. Ancak, 14 Ekim 1973'te gerçekleştirilen milletvekili ve senato seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nin galip gelmesiyle birlikte bu durum değişmeye başladı.
DİSK'te 'Sosyal Demokrasi' dönemi
DİSK'in 4. Genel Kurulu, 12-13 Şubat 1973 tarihlerinde Şişli’de bulunan Nis Düğün Salonu’nda gerçekleşti. Toplantıda, toplu sözleşme yetkisinin alınması için en geçerli ve en kısa yolun "Referandum" olduğu savunuldu. Bu dönemde, DİSK'in söylemi, sosyal demokrat bir çizgiye kaymış ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin etkisi altına girmişti.
DİSK Yönetim Kurulu'nun 8 ve 12 Eylül 1973 tarihlerinde yaptığı toplantılar sonucunda, 14 Ekim 1973'te yapılacak olan milletvekili ve senato seçimlerinde tüm işçileri Cumhuriyet Halk Partisi'ne oy vermeye çağırdı.
Sendikal mücadelenin canlandığı dönem
DİSK, CHP’ye oy verme çağrısını 9 Aralık 1973’te gerçekleşen mahalli seçimlerde de yinelemişti. Aynı dönemde, 13 Şubat 1974’te kutlanan DİSK'in 7. kuruluş yıldönümüne, Başbakan Bülent Ecevit bir kutlama mesajı göndermişti. CHP'nin önemli bir başarı elde ettiği seçimlerin ardından, 25 Ocak 1974’te MSP ile koalisyon hükûmeti kurulmuş ve Sıkıyönetim büyük ölçüde kaldırılmıştı. Bu durum, sendikal mücadelede bir canlanmaya yol açmıştı.
Topluca DİSK'e katılım
1974 yılında gerçekleşen grev sayısı bir önceki yılın iki katına çıkmıştı. Bu grevlerin büyük bir kısmı DİSK’e bağlı sendikalar tarafından başlatılmıştı. DİSK'in mücadele çizgisi, birçok işçinin DİSK'e katılımını hızlandırmış ve bu da birçok gerilimin ortaya çıkmasına neden olmuştu. Örneğin, 11 Mart 1974’te Ülker işçileri, Türk-İş’e bağlı Tekgıda-İş’ten topluca istifa ederek DİSK/Gıda-İş’e üye olmuşlardı. Bunun üzerine işveren, Gıda-İş’i tanımayacağını açıklamış ve işçiler 17 Eylül’de fabrikada üretimi durdurmuşlardı.
Kıbrıs Barış Harekatı'nı destekleyen bildiri
Ayrıca, DİSK bu dönemde Kıbrıs Barış Harekatı'nı destekleyen bir bildiri yayınlamış, işçileri devletin Savaş Fonuna birer brüt yevmiye ile katılmaya çağıran bir kampanya başlatmıştı. Genel Başkan Kemal Türkler ve T. Maden-İş Genel Başkan Vekili Şinasi Kaya, Ekim ayı içinde Avrupalı sendikacılara Kıbrıs’a yapılan çıkartmanın gerekçesini anlatmak için bir dizi ziyaret gerçekleştirmişlerdi.
12 Eylül Darbesi ve yasaklı dönem
12 Eylül 1980'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin darbeyle yönetimi ele geçirmesinin ardından İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, 14 Eylül’de yayınladığı 4 No’lu bildiriyle DİSK yöneticilerini “Güvence” için teslim olmaya çağırmıştı. Millî Güvenlik Konseyi ise 18 Eylül’de yayınlanan 8 No’lu kararıyla DİSK’in taşınır ve taşınmaz mal varlıklarına el koymuştu. Ayrıca, 11 Kasım'da DİSK üyesi sendikaların yönetimine Sıkıyönetim Komutanlarınca belirlenen kayyımlar atanmıştı. 7 Aralık'tan itibaren 2364 sayılı Yasa ile tüm sendika üyelerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu uygulamasına geçilmişti. 12 Eylül'de gözaltına alınan altmış yedi DİSK yöneticisi ise tutuklanmıştı. DİSK hakkında ise 78 kişinin idamının istendiği 1477 sanıklı bir dava açılmıştı.
Günümüzde DİSK
Günümüzde Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK) liderliğini Arzu Çerkezoğlu üstleniyor. Konfederasyon, 230 bin 500 aktif üyeye sahiptir. DİSK, ülkedeki işçi haklarını savunmak, çalışma koşullarını iyileştirmek ve işçi sınıfının çıkarlarını temsil etmek için faaliyet gösteriyor. Arzu Çerkezoğlu'nun liderliğinde sendika, işçi hakları mücadelesinde etkin bir rol oynamaktadır.
