El Nino döneminin sona ermesinin ardından, La Nina'nın etkileri artarak emtia piyasasında yeni bir gündem oluşturması öngörülüyor.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen "Brezilya'nın farklı bölgelerinde bir taraftan sıcak diğer taraftan yağışlı hava durumların meydana gelecek olması kahve ve şeker fiyatlarında hem aşağı hem de yukarı yönlü, dalgalı hareketlere yol açabilir" dedi.
Pasifik Okyanusu'nda meydana gelen El Nino hava olayı, özellikle okyanus kıyısındaki bölgelerde ve dünya genelinde sıcaklık artışına neden olurken, onun tersine La Nina, daha soğuk hava koşullarını işaret ediyor.
La Nina'nın etkisi, okyanus yüzeyindeki hava sıcaklığının üç ay boyunca eksi 0,5 derece veya daha düşük olması durumunda ortaya çıkıyor.
El Nino ve La Nina genellikle 9-12 ay süresince etkili olur, ancak bazı yıllarda bu süre daha uzun olabilir. El Nino, 2 ila 7 yılda bir meydana gelir ve geçen yıl haziranda başlayıp bu yılın nisan ayında sona ermişti.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tahminlerine göre, yaz sonuna doğru La Nina'nın etkili olması bekleniyor.
La Nina'nın emtia piyasasında yeni bir gündem oluşturması öngörülürken, bu durumun küresel emtia piyasasında bozulma ve oynaklığa yol açabileceğine dair endişeler artıyor.
En çok tarım etkilenecek
Hava olayının öngörüldüğü şekilde gerçekleşmesi durumunda, en belirgin etkisinin tarım sektöründe görüleceği tahmin ediliyor.
Analistler, Brezilya'da daha fazla yağışın soya fasulyesi üretimini artırabileceğini, ihracatın yükselebileceğini ve bu ürünlerin fiyatlarının düşebileceğini belirtiyor.
Ancak, aşırı yağışların su baskınlarına, mahsullere zarar vermeye ve lojistiği aksatmaya neden olma riski de mevcut.
Endonezya ve Malezya'da ise pirinç ve palm yağı üretiminin artmasının, bu ürünlerin fiyatlarını aşağı yönde etkilemesi bekleniyor.
Öte yandan, ABD'nin güneyinde daha kurak koşulların hakim olabileceği ve bunun da buğday ve pamuk üretimini olumsuz etkileyebileceği öngörülüyor.
Ancak, ülkenin orta batısında soya fasulyesi üretiminin artması mümkün görülüyor.
La Nina'nın küresel metal piyasaları üzerindeki olası etkilerine baktığımızda, Güneydoğu Asya, Afrika ve Avustralya'daki madencilik ve taşımacılık faaliyetlerinin yoğun yağış ve sel nedeniyle aksaklıklarla karşılaşabileceği öngörülüyor.
Kahve ve şeker fiyatları etkilenebilir
Ergezen, Brezilya'nın çeşitli bölgelerinde hem sıcak hem de yağışlı hava koşullarının yaşanmasının, kahve ve şeker fiyatlarında hem artış hem de düşüş yönünde dalgalı hareketlere neden olabileceğini açıkladı.
Ergeen, ABD'nin de kuzeyinde yağışlı, güneyinde ise kurak hava durumlarının olmasıyla buğday ve mısır üretiminin azalabileceğini söyledi.
Zafer Ergezen, "Vietnam kahve, Hindistan şeker, pamuk ve pirinç üretiminde önemli ülkeler. La Nina hava olayı bu ülkelerde nispeten rekoltenin artacağı bir dönemi işaret ediyor. Yani bu ürünlerde fiyatlar üzerinde baskı bir süre devam edebilir" dedi.
Bu sene son 10 yılın hatta belki 20 yılın en büyük kasırgalarının görülmesinin beklenebileceğini dile getiren Ergezen, şunları kaydetti:
"Brezilya'nın kuzeyinde nispeten daha yağışlı, Orta Amerika'da nispeten daha kurak bir hava olacak. Burası tam kesişme yeri. Kasırgaların, tayfunların boyutunun artacağını söyleyebiliriz. Burada çok daha şiddetli kasırgalar görülebilecek. Peki bunun etkisi ne olacak? Petrol fiyatları üzerinde etkisini görebileceğiz. Panama Kanalı'ndan geçişler nispeten sıkıntılı olacak. Bu tabii navlun fiyatlarını konteyner ücretlerini de yükseltebilir."
