Platformun açıklamasına göre, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in liderliğinde hazırlanan ve TBMM'ye sunulması beklenen vergi paketindeki değişiklikler, engellilerin ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) istisnalarını kapsamıyor. Özellikle taşıt alımlarında sağlanan vergi istisnasının süresinin uzatılmaması, miras yoluyla intikal eden taşıtlar için vergi istisnasının kaldırılması ve yerli araç alımı gibi yeni kriterlerin getirilmesi, engellileri ve ailelerini zor durumda bırakacak nitelikte.
Engellilerin Haklarına Erişim Platformu'ndan Serap Dikmen Ahmetoğlu, vergi paketinde önerilen düzenlemeleri "utanç verici" olarak nitelendiriyor ve bu düzenlemelerin insan hakları sözleşmeleriyle bağdaşmadığını vurguluyor. Açıklamada, bu tür düzenlemelerin engellilerin sosyal haklarını kısıtladığı, hatta ortadan kaldırdığı belirtilerek, aileler arasında büyük endişe ve kaygı yarattığına dikkat çekiliyor.
Yayınlanan açıklamada şu cümlelere yer verildi:
"Son günlerde yazılı ve görsel medyada, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in, "Hedefimiz vergide adalet ve etkinliği sağlamak için vergilendirilmemiş hiçbir alan bırakmamak." mesajı doğrultusunda hazırlandığı belirtilen ve TBMM’ye sunulması planlanan vergi paketinde, engellilerin ÖTV istisnasına yönelik ciddi hak kayıplarına yol açacak düzenlemeler yer aldığını görüyoruz.
Bakan Şimşek tarafından hazırlanan ve Cumhurbaşkanına sunulacak olan 2024 yılı Mevzuat Düzenlemeleri Önerileri içinde ÖTV Kanunu ile ilgili olarak; istisnadan yararlanma süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkartılması, taşıtların veraset yoluyla intikalinde istisnaya konu vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi, her sene yeniden değerleme oranında artan tutarın (araç satış bedelinin) yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılması ve Cumhurbaşkanının yeniden derleme oranında artan tutarı %50'sine kadar artırma yetkisinin kaldırılması ya da ÖTV kanundaki istisnanın kaldırılması, teşvikin sosyal yardım şeklinde yapılması, engellilerin gelir durumları ve alınacak taşıtların yerli olması vb. kriterler esas alınarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından nakit destek verilmesi yer almaktadır.
Bu öneriler, tek kelime ile utanç vericidir, insani politikalarla yakından ve uzaktan ilgili değildir ve BM Engelli Hakları Sözleşmesi dahil tüm insan hakları sözleşmelerinin ihlalidir. Var olan hakların kısıtlanması, kısıtlanan hakkın kullanılmasının imkansız hale getirilmesi ve hatta tamamen ortadan kaldırılması; ciddi ayrımcılıktır ve sonuçları bakımından engellilere ve ailelerine zulümdür. Haberlerin çıktığı günden beri ailelerin, engelli yakınları ile bu konuyu konuşuyor olması acı vericidir. “Benden sonra ne olacak” sorusunu soran aileler varken engelliler de “Benden sonra ailem, ÖTV’yi nasıl ödeyecek” diye sorar hale gelmiştir.
Geçmişten bugüne giderek artan hak kayıplarına yönelik düzenlemelere “dur” demek için, engellilerin ÖTV’siz araç alma hakkına müdahalenin sosyal devlet anlayışına aykırı olduğunu ifade etmek için ve önerilen hiçbir düzenlemenin TBMM Komisyonuna dahi getirilmemesi için yapacağımız basın açıklamasına tüm basın mensupları, engelliler ve engelli aileleri; tüm halkımız davetlidir.
Engellilerin Haklarına Erişim Platformu"
Engelli bireyleri kızdıran taslak içeriği şöyle:
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın üzerinde çalıştığı vergi reformu paketi taslağında, engelli bireylerin ÖTV'siz araç alım hakkını kısıtlayacak yeni düzenlemeler öngörülüyor. Şu ana kadar bu haktan yararlanmak isteyen engelliler, Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurarak işlemlerini yürütüyordu. Ancak yeni düzenlemeyle birlikte, "yoksul olduğunu belgeleyen" engelli bireylerin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na "araç alım desteği" başvurusu yapması gerekecek. Bu sübvansiyonun alınması halinde, engellilik kaynaklı sosyal yardım destekleri kesilebilecek.
2024 yılı itibarıyla, yüzde 90 ve üzeri engelli raporuna sahip bireyler için 1,59 milyon TL'den düşük değerdeki sıfır binek otomobilleri ÖTV'siz olarak alma hakkı bulunmaktaydı. Ancak mevcut durumda sadece beş yılda bir kez bu haktan yararlanabiliyorlar ve bu süre zarfında araç satışı veya devri gerçekleştiremiyorlardı.
Yüzde 40 engelli raporuna sahip vatandaşlar sadece kendi kullanacakları araçlar için indirimden yararlanabilirken, yüzde 90 ve üzeri engelli raporuna sahip kişilerin birinci derece yakınları da bu indirimleri kullanabilmekteydi.
Yeni vergi paketi taslağında, istisnadan yararlanma süresinin beş yıldan on yıla çıkarılması, taşıtların miras yoluyla devri durumunda ilgili vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi ve her yıl yeniden değerleme oranında yükselen tutarın bu oranının yarısı kadar artırılması gibi düzenlemeler üzerinde durulduğu öğrenildi.
Alternatif olarak ise, ÖTV Kanunu'ndaki istisnanın tamamen kaldırılması ve teşvikin sosyal yardım şeklinde sağlanması planlanıyor. Bu durumda, engellilere yönelik desteklerin alınabilmesi için belirli gelir şartları ve yerli üretim taşıt satın alımı gibi kriterler esas alınacak ve ilgili bakanlık tarafından nakit desteği sağlanması düşünülmekte.
