Son Mühür / Seçil Ünlü - Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, çocuk ve ergenlerin uyku düzeninin akademik başarıdan ruhsal sağlığa kadar birçok önemli alanı etkilediğini göstermekte olduğu belirtildi.
"Zorla değiştirilmeye çalışılmamalıdır"
Ergenlik dönemindeki bireylerin biyolojik saatleri, yetişkinlerden farklı şekilde işlemekte olduğunu belirten Medicana International İzmir Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özge Yendur, “2023-2024 yıllarında yayınlanan çok sayıda bilimsel çalışma, sirkadiyen ritmin (vücudun biyolojik saati) ergenlik döneminde önemli değişiklikler gösterdiğini ortaya koydu.
Ergenler erişkinlere kıyasla daha geç uyuma eğiliminde olabilmektedir. Bu, zorla değiştirilmeye çalışılmamalıdır. Ancak bu durumda yeterli uyku süresini karşılayabilmek adına uyku hijyeni ve daha erken saatlerde uyumayı teşvik edecek yaklaşımlar geliştirilmelidir.
Ayrıca geç saatte uyumanın fiziksel sorunlarla daha sık karşılaşılmasına sebebiyet verebileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur" açıklamasında bulundu.
Gün ışığıyla daha iyi odaklanıyorlar
Son yapılan araştırmalar, geç saatlerde başlayan okullarda öğrencilerin daha başarılı olduklarını ortaya koymaktadır. Uzm. Dr. Özge Yendur, “Başarının çocukların uyandıklarında ve okula giderken gün ışığını görmesiyle ilgili olduğu belirtilmektedir. Örneğin, sabah 08:00’de başlayan derslerde devamsızlık oranının yüzde 10 daha yüksek olduğu, öğrencilerin derslerde uyuduğu görülmektedir.
Geniş kitlelerde öğrencilerle yapılan uzun süreli ve gün ışığı saatlerine göre yapılan karşılaştırmalar çok ses getirdi. Daha geç başlangıç saatleri olan okullarda öğrencilerin daha uzun ve kaliteli uyku uyudukları için derslerine daha iyi konsantre olabildikleri, daha yüksek akademik performans gösterdikleri ve daha az ruh sağlığı veya fiziki sorunlar yaşadıkları sonucuna varıldı” dedi.
Hafta içi yetersiz uyuyan öğrencilerin hafta sonu telafi uykusu ile bilişsel performanslarını koruyabildiklerini belirten Dr. Özge Yendur, “Ancak bu telafi uykusunun aşırıya kaçılmaması şartıyla düzenli olması gerekiyor. Ayrıca sabah güneş ışığına maruz kalmanın öğrenmeyi ve ruh halini olumlu etkilediği de kanıtlandı. Bu nedenle uyku sağlığını önceliklendirmemiz gerekiyor” diye ekledi.
Uyku düzeni için ailelere öneriler
Ailelerin çocuklarına sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmaları için tavsiyelerde bulunan Uzm. Dr. Özge Yendur, "Çocuğunuzun doğal uyku-uyanma ritmini oluşturmasına yardımcı olun. Bunu desteklemek için uygun uyku ortamı yaratmak önemlidir.
Geceyi sakin ve loş ışıkla geçirmek, ılık bir duş almak, dişleri fırçalamak ve kısa bir kitap okumak uyku rutininin oluşmasına katkı sağlar. Yatmadan 1-2 saat önce ekran kullanımını sınırlamak faydalı olacaktır.
Çocuğun odasının sabah güneş ışığını alması uyanıklığı artırabilir. Sabahları kahve, çay gibi uyarıcı içeceklerden kaçınılmalı, çocuğun biyolojik ritmine uygun şekilde enerjisini doğal yollarla toplamasına izin verilmelidir.” dedi.
