İran'ın İsrail'e yönelik gerçekleştirdiği saldırıda onlarca balistik füze fırlatıldığı bildirildi. Uzmanlar, bu füzelerin hipersonik özelliklere sahip olduğunu belirtiyor. Ayrıca İran, saldırıda ilk kez hipersonik Fettah-1 füzelerinin kullanıldığını duyurdu. Atılan füzeler nedeniyle Tel Aviv ve ülke genelinde sirenler çaldı. Peki, hipersonik füze nedir, bu füzelerin özellikleri nelerdir ve Türkiye’nin hipersonik füzeleri mevcut mu?
Hipersonik füze nedir?
Hipersonik füze terimi için evrensel bir tanım bulunmamakla birlikte, genellikle Dünya atmosferinde ses hızının beş katından daha yüksek hızlarla sürekli hareket eden füzeleri ifade eder. Balistik füzeler de bu hızlara ulaşma kapasitesine sahiptir. Ancak hipersonik silahların en büyük avantajı, atmosfer içinde manevra yapabilme yetenekleridir. Bu sayede hedeflerine daha hızlı ve etkili bir şekilde ulaşabilirler. Özetle, balistik füzeler parabolik bir yörünge izlerken, hipersonik füzeler atmosfere çok daha hızlı bir şekilde geri dönebilir.
Özellikleri nelerdir?
Hipersonik füze, ses hızının beş katından (Mach 5) daha yüksek hızlarda hareket eden bir füze türüdür. Bu füzeler, yüksek hızları nedeniyle hava savunma sistemleri tarafından tespit edilmesi ve engellenmesi oldukça güç olan gelişmiş silah sistemleri arasında yer alır. Hipersonik füzeler genellikle 5.000 ila 25.000 kilometre/saat hızlara ulaşabilir ve manevra kabiliyetleri sayesinde hedeflerine ulaşmada büyük bir avantaj sunarlar. Bu tür füzeler, iki ana kategoriye ayrılır:
Hipersonik Seyir Füzeleri: Atmosferde seyreden ve genellikle bir jet motoru veya scramjet motoruyla donatılmış füzeler.
Hipersonik Planör Araçları: Roketle yüksek irtifaya çıkarılıp oradan hedefe doğru süzülen füzeler. Manevra yapabilme yetenekleri ile dikkat çekerler.
Avantajları
Yüksek hızları ve manevra yetenekleri, mevcut hava savunma sistemlerinin bu füzeleri engellemesini güçleştirir. Kısa bir sürede uzun mesafelere ulaşarak hedeflere hızlı bir şekilde saldırı gerçekleştirebilirler. Öte yandan, gelişmiş yönlendirme sistemleri sayesinde hedeflere yüksek bir doğrulukla ulaşabilirler.
Dezavantajları
Geliştirme ve üretim maliyetleri oldukça yüksektir. Bu füzelerin geliştirilmesi ve üretilmesi, önemli teknolojik zorluklar barındırır. Son olarak, yaygınlaşmaları, yeni bir silahlanma yarışını başlatabilir ve uluslararası güvenliği tehlikeye atabilir.
Türkiye'de hipersonik füze var mı?
2022 yılında TÜBİTAK-SAGE Müdürü Gürcan Okumuş, gelecekteki hedeflerinin süpersonik ve hipersonik füzeler geliştirmek olduğunu ifade etmişti. Roketsan, Türkiye'nin ilk havadan karaya süpersonik füzesi TRG-230-iHA ile 100 kilometreyi aşan bir hedefin başarıyla vurulduğunu duyurdu. TRG-230-iHA'nın operasyonel kullanım alanı, füzenin bırakıldığı hız ve irtifaya bağlı olarak 150 kilometreden fazladır. Parçacık etkili harp başlığına sahip İHA-230'un çeşitli hedef türlerine yönelik farklı harp başlığı varyantları mevcuttur. Ayrıca, TAYFUN Füzesi, derin hedeflerde etkili ve güvenilir bir füze sistemi olarak öne çıkmaktadır. Hipersonik hızları sayesinde hava savunma sistemlerinden etkilenmezken, yüksek vuruş hassasiyeti istenmeyen hasarları minimize eder. Düşük çevre koşullarına duyarlılığı sayesinde gece ve gündüz, her türlü hava koşulunda görev gerçekleştirebilir.
Fettah füzesi nedir?
Fettah füzesi, İran'da üretilen hipersonik bir silah sistemidir. Hızı 13-15 Mach arasında değişirken, menzili ise 1400 kilometredir. Bu füze, İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri tarafından geliştirilmiş ve 6 Haziran 2023'te İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin katılımıyla Tahran'da tanıtılmıştır.
