İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Fizyoterapi Programı Dr. Öğretim Üyesi Rıdvan Aktan, 8 hafta süren solunum kas eğitimi uyguladığı çalışmada, katılımcıların solunum şikayetlerinin önemli ölçüde azaldığını tespit etti. Toplam 28 kişinin yer aldığı araştırma, uluslararası prestije sahip Respirology dergisinde yayımlandı. İEÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Fizyoterapi Programı’ndan Dr. Aktan, bu çalışmayı Dokuz Eylül Üniversitesi’nden (DEÜ) Prof. Dr. Kemal Can Tertemiz, Uzm. Dr. Salih Yiğit, Prof. Dr. Sevgi Özalevli, Prof. Dr. Aylin Özgen Alpaydın ve Prof. Dr. Eyüp Sabri Uçan ile birlikte gerçekleştirdi.
Yüz yüze eğitim ve uzaktan takip
Araştırmada, İdiyopatik Pulmoner Fibrozis tanısı konulan hastalara önce yüz yüze eğitim verildi. Daha sonra taşınabilir bir mekanik cihaz yardımıyla evde kolaylıkla uygulanabilecek bir nefes egzersiz programı tanımlandı. Hastalar, bu süreç boyunca uzaktan görüntülü görüşmelerle düzenli olarak takip edildi. ‘Telerehabilitasyon’ adı verilen bu yöntem sayesinde, hastalar hastane ortamına gitmeden nefes egzersizlerini sürdürebildi. Program sonucunda hastaların solunum kaslarının güçlendiği, nefes almanın kolaylaştığı ve hareket kapasitelerinin arttığı gözlemlendi.
"Toplam 60 nefes egzersizi gerçekleştirildi"
Çalışma hakkında bilgiler paylaşan Dr. Rıdvan Aktan, “Hastalarımıza, programa başlamadan önce yüz yüze eğitim verdik. Egzersizleri nasıl yapacaklarını, nelere dikkat etmeleri gerektiğini ve bunun kendilerine ne gibi faydalar sağlayacağını anlattık. Ardından da solunum kas eğitimini yapmaları için kendilerine bir cihaz temin ettik. Cihaz avuç içine sığacak büyüklükte ve herhangi bir elektronik aksam içermiyor. Hasta, cihazı ağzına alarak nefes almaya başlıyor. Nefes almak istediği zaman, cihazın önündeki kapaklar gerekli şekilde güçlü nefes alınmazsa kapanıyor. Böylece hasta nefes alırken zorluk oluşturuyor ve bu sayede de solunum kasları güçleniyor. Hastalarımız, her gün bu cihazlarla 30 tekrar 2 setten oluşan toplam 60 nefes egzersizi gerçekleştirdi. Biz de haftada bir görüntülü görüşme yaparak hem bir seansı birlikte gerçekleştirdik hem de hastaların durumunu ve yaptıkları egzersizlerin doğruluğunu kontrol ettik”
“Çok iyi geri bildirimler aldık”
Dr. Aktan, programın sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, “8 haftalık programın sonuna doğru hastalarımızdan çok iyi geri bildirimler aldık. ‘Arabamı otoparka bıraktıktan sonra eve dönerken nefesim yetmediğinden dinlenmek için 5-6 kere duruyordum, şimdi çok fazla zorlanmadan evime varabiliyorum’ ya da ‘Markete giderken en az 3-5 kere durup dinleniyordum, şimdi bazen bir bazen de hiç duraksamadan alışverişe gidip geliyorum’ diyen hastalarımız oldu. Bu durum bizi de çok mutlu etti. Çalışmada amacımız, bu özel nefes eğitiminin olumlu katkı yapıp yapmadığını göstermekti. Elbette bu egzersizler, hastalığın tedavisi için tek yöntem olamaz. Ancak tedavi sürecine olumlu etki yapabileceğini hem bilimsel ölçüm yöntemleri hem de hasta geri bildirimleri ile görmüş olduk. Bunu da bilimsel bir makale halinde yayımlandık.” dedi.
