İnciraltı planlarının iptal edilmesine sebep olan mahkeme kararı, İzmir 4. İdare Mahkemesi’nin, hazırlanan planların mevzuat hükümlerine, planlama ilke ve esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığına dair kanaatini belirlemesiyle gündeme geldi. Mahkeme, İnciraltı bölgesindeki planların, özellikle Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uygun görüşü alınmadan, İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün kamu yararı kararının yokluğunda hazırlanmış olması gibi önemli eksiklikleri göz önünde bulundurarak iptal edilmesine karar verdi.
Bunun yanı sıra, planın önerdiği kullanım kararlarının mevcut üst ölçekli planlarla çeliştiği ve bölgede yaratabileceği trafik sorunları gibi hususlar da iptal gerekçeleri arasında yer aldı. Mahkeme, bu nedenlerle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin itirazını haklı bulmuş oldu.

Yeni planlama sürecinin detayları

İzmir Büyükşehir Belediyesi, iptal kararının ardından İnciraltı'nın yeniden planlanması için harekete geçti. Yapılan açıklamada, "İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Balçova Belediyesi olarak, daha önce yürütmeyi durdurma kararı verilmiş ve sonrasında mahkeme tarafından iptal edilmiş olan İnciraltı planları sonrası bölgenin yeniden planlanması için çalışma başlatmış bulunmaktayız." ifadelerine yer verildi.
Bu süreçte, 21.08.2023 tarihinde açılan davada bilirkişi raporunda bahsedilen hususların dikkate alınacağı belirtildi. Yeni planlama, vatandaşların haklarını koruyan, kamu hassasiyetini dikkate alan, üst ölçekli planlarla uyumlu ve çevresiyle birlikte kapsayıcı bir yaklaşım benimseyecek şekilde tasarlanacak.
Açıklamada, "İnciraltı bölgesinin kamusal kullanım hakkının korunması ve bölgenin niteliğinin sürdürülmesi adına önemli adımlar atıyoruz. Tüm tarafların memnun kalacağı bir plan süreci geliştirecek ve İzmir’imize yeni kamu alanları kazandıracağız." denildi.

Yeni planlama sürecinin detaylarıKamu hakları ve sürdürülebilirlik

Yeni planın temel amaçlarından birinin, bölgedeki kamusal alanları artırmak ve vatandaşların mülkiyet haklarına saygı göstermek olduğu vurgulandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, geçmişteki işlemler, mahkeme kararları ve mevzuat dikkate alınarak titizlikle bir süreç yürüteceğini ifade etti.
Yetkililer, "Nihai hedefimiz, İnciraltı bölgesinde vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran, sosyal ve çevresel duyarlılığı ön planda tutan bir plan ortaya koymak," dediler. Bunun yanı sıra, "Tüm bu aşamalar İzmir Büyükşehir Belediyesi, Balçova Belediyesi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile birlikte çok hızlı bir şekilde yürütülecektir." şeklinde de bir mesaj verildi.

Geçmişteki ihlaller ve itiraz süreci

İzmir Büyükşehir Belediyesi, önceki planların iptali ile ilgili olarak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın önerdiği planların mevcut üst ölçekli planlarla çeliştiğini belirtmiş ve bu nedenle mahkemeye itirazda bulunmuştu. İtirazda, özellikle önerilen ticaret ve turizm alanları ile ilgili kararların, bölgedeki doğal sit alanları ve mevcut yeşil alan düzenlemeleriyle uyumsuz olduğuna dikkat çekilmişti.
Mahkemenin 09.05.2024 tarihli bilirkişi raporu da, planların kamu yararına uygun olmadığı yönündeki tespitleriyle İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin lehine sonuçlandı.

Muhabir: Osman Günden