GAMZE ESKİKÖY- İzmir Ticaret Odası'nda düzenlenen “Çek Cumhuriyeti Tarım ve Hayvancılık İş Forumu ve İkili İş Görüşmeleri” toplantısı, Çek Cumhuriyeti ile İzmir arasındaki tarım ve hayvancılık sektörlerinde yeni iş birliği fırsatlarını gündeme taşıdı. Gerçekelştirilen toplantıya İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener, Çek Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Marek Výborný, Çek Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı AB ile İlişkiler ve Dış Ticaret Departman Müdürü Stanislav Nemec ve pekçok iş insanı katıldı. Özgener’in açılış konuşmasında, İzmir’in binlerce yıllık tarım mirası ve güçlü ticaret kapasitesi vurgulanarak, iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiği belirtildi. Tarımda teknoloji transferi, organik çiftçilik, eğitim programları ve dijitalleşme gibi önemli konuların ele alındığı toplantıda, her iki ülkenin sektörel iş birliklerinin uzun vadeli ortaklıklara dönüştürülmesi amacıyla somut adımlar da atılması gerektiği ifade edildi.
İzmir ihracat kapısıdır
İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, İzmir’de düzenlenen Çek Cumhuriyeti ve Türkiye arasındaki ticari iş birliğini ele alan toplantıda konuştu. Açılış konuşmasını yapan Özgener, Türkiye ile Çek Cumhuriyeti arasındaki ticaret hacmi 2023 yılında yaklaşık 5,7 milyar dolar olarak gerçekleştiğini duyurdu. Özgener, "Ülkemizin Çek Cumhuriyeti’ne ihracatı 1,9 milyar dolar olurken; karşılığında ithalatımız 3,8 milyar dolar dolayında seyretti. Kentimiz ise, ülkemizin Çek Cumhuriyeti’ne olan ihracatının yaklaşık %7,1’ini gerçekleştirdi.İki ülke arasındaki ticaretin ana kalemlerini motorlu taşıtlar, elektrikli makineler ve cihazlar oluştururken, tarımsal ürünlerin de ön plana çıktığını görüyoruz. Geçtiğimiz yıl Çek Cumhuriyeti’ne yaptığımız toplam ihracatın 120 milyon dolarını tarımsal ürünler oluşturuyor. Süs bitkileri ve mamulleri ile zeytinyağının, ülkemizin ihracatındaki önemli tarımsal ürün kalemleri olduğunu görüyoruz. Çek Cumhuriyeti’ne yaptığımız ihracatta oransal olarak en çok artışı kaydeden kalem ise su ürünleri oldu. 2022 yılında su ürünleri ve hayvansal mamullerde 744 bin dolarlık ihracat gerçekleştirmişken, 2023 yılında bu rakamı %96’lık artış kaydederek 1,4 milyon dolara çıkardık.Yanı sıra, ülkemizden Avrupa’ya yapılan organik tarımsal ürün ihracatımız, Ukrayna’nın ardından ikinci sırada yer almakta. Tarımsal ürünler açısından ele aldığımızda, kentimizin ülkemizin Çek Cumhuriyeti’ne olan tarım ürünü ihracatının yaklaşık %7,6’sını oluşturduğunu görüyoruz. Bu veriler kapsamında Türkiye ve Çekya tarım ve hayvancılık seötründe gelişmeye açıktır" ifadelerini kullandı.
Tarımsal iş birliğinde eğitim vurgusu
Konuşmasında, İzmir Ekonomi Üniversitesi ile Çekya’daki üniversiteler arasında iş birliği ve öğrenci değişim programlarının geliştirilmesi gerektiğini dile getiren Özgener, Çek Yaşam Bilimleri Üniversitesi ve Lieberec Teknik Üniversitesi gibi kurumlarla ortak projeler yürütmekten memnuniyet duyacaklarını söyledi. Son olarak, tarımsal üretim ve ticarette dijitalleşmenin önemine değinen Özgener, toplantının her iki ülke için de uzun vadede güçlü ortaklıklara vesile olacağına inandığını belirterek sözlerini tamamladı.
Çek Cumhuriyeti sığır ihracatında Türkiye’nin ithalatında birinci sırada
Çek Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Marek Výborný, “Tarım sektörünü desteklemek her açıdan büyük önem taşımaktadır. Bu toplantının, ortak projeler geliştirmek için bir fırsat teşvik edeceğine inanıyorum” diyerek başladığı konuşmasında Bahedilen projeler, iki ülke arasındaki iş birliğine katkı sağlayacaktır. Çek Cumhuriyeti, Orta Avrupa’nın merkezinde yer almakta ve zengin tarihimiz sayesinde sermaye birikimiyle birlikte üretimde teknoloji sağlamaktayız. Tarımsal üretimin yanı sıra süt ürünleri, fırıncılık ve gıda müstahsalları gibi alanlarda da faaliyet gösteriyoruz. Türkiye, özellikle genetik materyal gibi ürünlerde oldukça zengin bir ülke. Başarımız, geleneksel sanayimize ve uzun yıllara dayanan tecrübelerimize dayanmaktadır. Çek Cumhuriyeti, sığır ihracatında Türkiye’nin ithalatında birinci sırada yer almaktadır” dedi
"Bakanlığımız eğitime büyük destek sağlıyor"
Ticaret Bakanı Výborný, Çek Cumhuriyeti ile Türkiye arasında tarım sektörünün gelişimi çok olumlu ilerlediğini söyledi. Bu gelişim karşılıklı iş birliği ile daha da önem kazandığının altını çizen Výborný “Çek Tarım Makineleri Birliği ile gerçekleştirdiğimiz çevrimiçi platform aracılığıyla akıllı tarım projelerini organize sanayi bölgelerine tedarik edebiliriz. Ayrıca, Çek ihracat ajansı EGAP yetkilileri de bugünkü katılımcılarımız arasında yer alıyor. Heyetimiz kapsamında gıda odası temsilcileri de bulunuyor. Bana eşlik eden iş insanları sayesinde bugünkü toplantıda verimli iş ortaklıklarının gerçekleşeceğine inanıyorum. Ayrıca Üniversitelerimiz dış ticaret konusunda oldukça başarılıdır ve bakanlıklarımız da bu süreçte büyük destek sağlamaktadır” diye konuştu.
İşsizlik oranımız yüzde 3 ama...
Çek Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı AB ile İlişkiler ve Dış Ticaret Departman Müdürü Stanislav Nemec, Çek Cumhuriyeti’nin Avrupa Birliği’nde önemli bir rol oynadığı alanlara, özellikle orman ve balıkçılık sektörlerine, büyük önem verdiklerini belirtti. “Çek Cumhuriyeti, istikrarlı bir ülke olarak AB’nin ortasında bulunuyoruz. Doğu, batı, kuzey ve güney ile bağlantılarımız var. Bu durum bizim için büyük bir avantaj sağlıyor. İşsizlik oranımız yüzde 3, ancak tarım sektöründe zorluklar yaşıyoruz. Yeterli iş gücünü sağlayamıyoruz. 2023 yılında işsizlik oranı yüzde 10,7 idi. Toplam tarım alanlarının yüzde 24’ü tarımsal üretim, yüzde 4’ü bahçeler için ayrılmış durumda. Burada gıda ürünleri üretiliyor” ifadelerine yer verdi.
Çek Cumhuriyeti Şerbetçiotu üretiminde dünyada üçüncü
Çek Cumhuriyeti’nin en önemli ürünlerden biri kışlık buğday olduğunu ve buğday ekim alanlarının yüzde 30’unu, hububatın ise yüzde 60’ını oluşturduğunu söyledi. Şerbetçiotu üretiminde de iddialı Çek Cumhuriyeti olarak iddialı olduklarını söyleyen Nemec, “Bu, bizim geleneksel ürünümüzdür ve dünyada üçüncü en büyük üretici konumundayız. 2022 yılında 4.966 hektar alanda şerbetçiotu ürettik ve hektar başına 1.61 ton verim aldık. Şarap üretimi için de çok uygun ürünler yetiştiriyoruz. Yüksek kalitede üzüm üretip şarap üretiyoruz. Bu alanda 2.000 yıllık bir geçmişimiz var. Kırsal alanların sosyo-ekonomik katkılarına büyük önem veriyoruz” dedi
Hayvancılık orman ve balık sektörü anlatıldı
Çek Cumhuriteti’nin hayvancılık orman ve balık sektöründe önemini anlatan Nemec, Uzun bir ormancılık geleneğimiz var. Balıkçılık sektörümüzde ise 24 bin gölet ve toplam 52 bin hektarlık alan bulunuyor. Bu alanların 42 bin hektarı balıkçılık için kullanılmaktadır ve yıllık 20 bin ton balık üretimi yapılmaktadır. Ormancılık alanında ülkenin yüzde 33,7’si ormanlarla kaplı. Nemec, Hayvancılık sektöründe ise 1.4 milyon inek var. Uzun yıllardır hayvancılık geleneğinin olduğunu ve üretim miktarından ziyade, genetik bilginin korunmasına önem verildiğinin de altını çizdi.
"Organik çiftçiliği geliştirme çabalarına önem veriyoruz”
Son olarak Nemec şu sözlere yer verdi:
"Su yönetimi konusunda ise sadece içme suyunun değil, tarımsal su kaynaklarının da önemine dikkat ediyoruz. Çek Cumhuriyeti, ‘Avrupa’nın çatısı’ olarak adlandırılıyor. Tarımda su yönetimini iyileştirme ve organik çiftçiliği geliştirme çalışmalarına önem veriyoruz. Girdi maliyetlerini azaltmaya çalışıyoruz. Çek delegasyonunda bu konuyla ilgili çalışan uzmanlar bulunmaktadır"
