İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hamit Hancı, soğukta bile çoğalabilen mikroorganizmalar konusunda önemli uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Hancı, özellikle Listeria monocytogenes bakterisinin buzdolabında bile çoğalabilen tehlikeli bir patojen olduğuna dikkat çekti.
En riskli gıdalar
Et, tavuk ve süt ürünlerinin yeterli sıcaklıkta pişirilmesi gerektiğini belirten Hancı, bu bakterilerin çoğunun 70 derece üzerindeki ısılarda etkisiz hale geldiğini ifade etti. Ancak sosis, salam, füme balık ve çiğ tavuk gibi ürünlerin yeterince pişirilmemesi durumunda riskin arttığını vurguladı.
Soğukta bile hayatta kalabiliyor
Listeria bakterisinin sıradan bakterilerin aksine buzdolabı koşullarında da çoğalabildiğini dile getiren Prof. Dr. Hancı, “Normalde bakteriler buzdolabı sıcaklığında çoğalamaz ama Listeria ve yersinia gibi bazı türler bu kuralın dışındadır. Bu mikroplar ağız yoluyla vücuda girerek sindirim sisteminde hastalık oluşturabilir" dedi. Yersinia bakterisinin ise veba gibi ciddi hastalıklara neden olabileceğini ekledi.
Risk grupları
Sağlıklı bireylerde Listeria enfeksiyonunun çoğunlukla hafif seyrettiğini belirten Prof. Dr. Hancı, “Ateş, öksürük, mide bulantısı ve ishal gibi belirtiler görülebilir. Ancak hamile kadınlar, yaşlılar, bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve yenidoğanlar ciddi risk altındadır. Bu gruplarda enfeksiyon kana yayılarak menenjit ve ensefalit gibi hayati risk taşıyan durumlara yol açabilir” şeklinde konuştu.
Bakteri kaynağı
Listeria'nın doğada yaygın olarak bulunduğuna işaret eden Hancı, bakterinin toprak, su ve bitkiler yoluyla kümes hayvanları ve büyükbaşlara bulaştığını aktardı. Hayvanlarda hastalık belirtisi göstermeden taşıyıcı olabildiklerini belirten uzman, uygun hijyen şartları sağlanmadan kesilen hayvanlardan elde edilen ürünlerin risk taşıdığını ifade etti.
Hijyen kurallarına mutlaka uyulmalı
Et ve tavuk ürünlerinin hazırlanmasında hijyenin büyük önem taşıdığını dile getiren Prof. Dr. Hancı, çiğ ürünlerle temas eden mutfak ekipmanlarının mutlaka temizlenmesi gerektiğini söyledi. “Kesme tahtası, bıçak ve eller mutlaka yıkanmalı. Aksi takdirde çapraz bulaşma riski doğar. Et sularının buzdolabında temas ettiği yüzeyler sirke ve su karışımıyla iyice temizlenmelidir” uyarısında bulundu.
Hamileler için ciddi tehlike
Listeria enfeksiyonunun hamilelerde çok ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirten Prof. Dr. Hancı, “Düşük, ölü doğum gibi sonuçlara neden olabilir. Bebek canlı doğsa bile Listeria hastalığı taşıyabilir. Bu nedenle hem kesimhanelerde hem de evlerde çiğ ve pişmiş et ürünleri birbirinden ayrı tutulmalı” dedi.
Tavuk eti tüketimi ve üretimde düşüş
Gıda Güvenliği Uzmanı ve Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü Kurucu Müdürü Prof. Dr. Nevzat Artık ise, Listeria ve Salmonella gibi bakterilere yönelik endişelerin tavuk ve yumurta tüketimini etkilediğini dile getirdi. Prof. Dr. Artık, “Ocak 2025’te 233 bin 223 ton olan tavuk eti üretimi, şubat ayında yüzde 6.4 azalarak 218 bin 260 tona geriledi. Yumurta üretimi de aynı dönemde yaklaşık 100 milyon adet azaldı. Bu azalma üretim kaynaklı değil, tüketici endişesinden kaynaklıdır” açıklamasında bulundu.
